';
?>
We feel devotion
DataCenter
EUROLEAGUE ANALYSIS
ΑΝΑΛΥΣΗ: Ο Καλάθης, ο Πιτίνο και ο Μάτζικ!
Το BasketStories αναλύει εις βάθος την αιρετική δήλωση του Πιτίνο για τον Καλάθη και επιχειρεί μια παράτολμη σύγκριση μεταξύ των μπασκετικών κόσμων
Δημοσιεύτηκε: 08/02/2019 16:19
Παρασκευή, 1 Φεβρουαρίου 2019, ο Παναθηναϊκός έχει μόλις επικρατήσει της Εφές στην έδρα του με 88-75 και διατηρεί τις ελπίδες του πρόκριση στα playoffs της Euroleague. Στη συνέντευξη τύπου μετά τον αγώνα, ο Ρικ Πιτίνο, ο νέος προπονητής του Παναθηναϊκού εκθειάζει το έργο του Νικ Καλάθη, που τελείωσε τον αγώνα με 20 πόντους, 8 ρημπάουντ και, το κυριότερο, 13 ασσίστ, λέγοντας το εξής:
I've coached against Magic Johnson, Bird, some of the greatest guards - Maurice Cheeks, Isaiah Thomas - in the game, Nick Calathes is the best passer I've seen in my lifetime
για όσους δεν τα πάνε καλά με τα αγγλικά, ή για όσους απλά δεν έφτασε η συγκεκριμένη δήλωση ακόμα στα αυτιά τους, ο Πιτίνο είπε ούτε λίγο ούτε πολύ ότι ο Καλάθης είναι καλύτερος πασέρ από μερικούς από τους μεγαλύτερους παίκτες στην ιστορία του αθλήματος!
Η δήλωση αυτή προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις και ερμηνεύτηκε με διάφορους τρόπους. Από την ...επιτηδευμένη υπερβολή για εμψύχωση του σταρ της ελληνικής ομάδας αλλά και των υπολοίπων παικτών, ενόψει του δύσκολου προγράμματος που ακολουθεί για την ομάδα του Παναθηναϊκού, μέχρι τα ειρωνικά σχόλια τόσο για την ικανότητα του διεθνή γκαρντ να μοιράζει την μπάλα, όσο και την επίγνωση της ατάκας αυτής από τον ίδιο τον Πιτίνο, έναν hall of famer με αμέτρητα χρόνια παρουσίας στον πάγκο, κυρίως κολεγιακών ομάδων των ΗΠΑ, του NCAA.
Πέρα από την έφεση του Αμερικανού κόουτς σε πιασάρικες ατάκες που δίνουν με τη σειρά τους ...ασσίστ στους δημοσιογράφους για τα δικά τους κείμενα και πέρα από τη δεδομένη αξία παικτών - θρύλων όπως ο Μάτζικ και οι άλλοι που δεν έχουν καταφέρει να τους αγγίξουν "κολοσσοί" της σημερινής εποχής στο μαγικό πρωτάθλημα του ΝΒΑ, η δήλωση αυτή μας προκάλεσε την περιέργεια και μας γέννησε την ιδέα να το ψάξουμε λίγο περισσότερο το θέμα.
Στην αρχή δηλαδή σκέφτεσαι εντάξει, προφανώς ο Μάτζικ, ο Thomas και οι υπόλοιποι κορυφαίοι πόιντ γκαρντ του ΝΒΑ δεν συγκρίνονται, δεν υπάρχει καν σχέση ανάμεσα στους δύο κόσμους και στους παίκτες που αγωνίζονται σ' αυτούς. Από την άλλη όμως αρχίζεις να αναρωτιέσαι, πόση πια είναι αυτή η απόσταση που τους χωρίζει; Μπορεί να μετρηθεί; Πόσα επίπεδα πάνω αγωνίζονταν οι σταρ του ΝΒΑ σε σχέση με τους κορυφαίους δημιουργούς της Euroleague; Κάπως έτσι αρχίσαμε να το ψάχνουμε περισσότερο.
Για το σκοπό αυτό, χρησιμοποιήσαμε μια πληθώρα στατιστικών, τόσο από το ΝΒΑ, όσο και από την Euroleague, προκειμένου να τα αξιοποιήσουμε στην παράτολμη σύγκριση που επιχειρούμε να κάνουμε. Τα στατιστικά αυτά δεν αφορούν απλώς τις καθ' εαυτές ασσίστ των παικτών, αλλά συνδυάζονται με πρόσθετες παραμέτρους, όπως ο χρόνος συμμετοχής του παίκτη, οι κατοχές της ομάδας, τα στατιστικά της ομάδας, αλλά και τα στατιστικά του εκάστοτε πρωταθλήματος για κάθε σεζόν ξεχωριστά, έτσι ώστε να τα περιβάλλουμε κάθε φορά με τέτοιο τρόπο που θα μας επιτρέψει να φέρουμε τους δύο κόσμους λίγο πιο κοντά.
Χρησιμοποιήσαμε λοιπόν, ή και δημιουργήσαμε κάποιους δείκτες μέσα από τους οποίους θα επιχειρήσουμε να εξισώσουμε, όσο αυτό είναι δυνατό, τις ιδιαιτερότητες και τα διαφορετικά χαρακτηριστικά κάθε κόσμου, κάθε πρωταθλήματος και κάθε εποχής αλλά και ομάδας, ώστε να προσεγγίσουμε στο βαθμό που αυτά θα μας το επιτρέψουν μια σύγκριση μεταξύ των κορυφαίων δημιουργών στις δύο πλευρές του ατλαντικού, στη διάσταση του χώρου και του χρόνου.
Προφανώς οι δείκτες αυτοί αποτελούν απλές ενδείξεις για το επίπεδο δημιουργικότητας και ικανότητας του κάθε πλέι μέικερ και έτσι μόνο θα πρέπει να εξετάζονται, καθώς μια σύγκριση από το ίδιο ακριβώς σημείο αναφοράς είναι το λιγότερο δύσκολο, αν όχι ακατόρθωτο να επιτευχθεί! Στο πλαίσιο αυτό λοιπόν, θα δούμε πόσο καλοί είναι οι γκαρντ της Euroleague σε σχέση με αυτούς του ΝΒΑ και αν τελικά ο Καλάθης είναι καλύτερος, ή μάλλον, μπορεί να συγκριθεί με παίκτες όπως ο Magic Johnson και o Isiah Thomas!
Αρχικά θα εξετάσουμε μέσα από τους δείκτες αυτούς τους καλύτερους παίκτες της Euroleague από το 2001 μέχρι και σήμερα. Στο δεύτερο μέρος θα κάνουμε την ίδια ανάλυση για μερικούς από τους κορυφαίους πασέρ στην ιστορία του ΝΒΑ και στο τρίτο μέρος θα συνδυάσουμε τους δύο κόσμους και τα νούμερα που προκύπτουν σε κάθε δείκτη για να εξετάσουμε τη διαφορά που υπάρχει μεταξύ τους και που στέκει κάθε παίκτης. Ολοκληρώνουμε με κάποιες σκέψεις από τα ευρήματα της έρευνάς μας, τα οποία φυσικά αποτελούν απλώς μια ερμηνεία ενός ούτως ή άλλως πολύπλοκου εγχειρήματος.
Πριν περάσουμε στο κομμάτι της ανάλυσης, να τονίσουμε κάποιες συγκεκριμένες λεπτομέρειες που θα πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά τη διαδικασία ανάγνωσης και ερμηνείας των αποτελεσμάτων.
Η επιλογή των παικτών της Euroleague έγινε με βάση τις κορυφαίες επιδόσεις σε απλούς και per40 μέσους όρους για κάθε χρονιά.
Τα φετινά στατιστικά του Καλάθη αφορούν μόνο τους 21 πρώτους αγώνες της κανονικής περιόδου της Euroleague, σε αντίθεση με τα δεδομένα των υπόλοιπων παικτών που προκύπτουν από ολοκληρωμένες σεζόν.
Η επιλογή των παικτών του ΝΒΑ είναι ενδεικτική και έγινε με βάση ...τη δήλωση του Πιτίνο, ενσωματώνοντας παράλληλα τον πρώτο πασέρ της ιστορίας του NBA (John Stockton), αλλά και τους δύο σημαντικότερους από τις πιο πρόσφατες δεκαετίες (Nash, Kidd).
Έγινε επιλογή συγκεκριμένων σεζόν από τους παίκτες του ΝΒΑ και συγκεκριμένα αυτών όπου είχαν τα υψηλότερα νούμερα, ώστε να συμπεριληφθούν οι αντικειμενικά καλύτερες.
Τα στατιστικά των παικτών της Euroleague αναφέρονται σε όλες τις φάσεις της διοργάνωσης. Αντιθέτως, αυτά των παικτών του ΝΒΑ είναι μόνο για την Regular Season κάθε σεζόν, ώστε να μειωθεί και η απόκλιση στο μέγεθος του δείγματος των αγώνων.
Τα διαγράμματα που απεικονίζονται (μπορείτε να κλικάρετε για να τα δείτε σε μεγαλύτερο μέγεθος) περιλαμβάνουν μόνο τους κορυφαίους σε κάθε δείκτη παίκτες, δίχως να τους απεικονίζουν όλους, τα δεδομένα των οποίων υπάρχουν στους πίνακες.
Πιθανές αποκλίσεις από τις πραγματικές τιμές μπορεί να οφείλονται σε στρογγυλοποιήσεις κατά τη διαδικασία των υπολογισμών και δεν ξεπερνούν το δεκαδικό επίπεδο.
Οι στατιστικές πηγές της ανάλυσης είναι η Euroleague και το Basketball Reference.
Ξεκινάμε για "ζέσταμα" από τους κορυφαίους πασέρ της Euroleague σε μέσους όρους κατά τη διάρκεια μιας σεζόν. Την καλύτερη ολοκληρωμένη επίδοση από το 2001 την κατέχει ο Νικ Καλάθης με 8,03 ασσίστ ανά παιχνίδι, την περσινή σεζόν, ωστόσο φέτος βρίσκεται ακόμα πιο ψηλά, μοιράζοντας 8,29 τελικές πάσες στα πρώτα 21 παιχνίδια του Παναθηναϊκού. Το κατά πόσο θα μπορέσει να διατηρηθεί ψηλότερα από το περσινό του ρεκόρ μένει να φανεί, μιας και το επίπεδο δυσκολίας των αγώνων αναμένεται να ανέβει όσο κρίνονται οι θέσεις στα playoffs και φυσικά στην επόμενη φάση των playoffs, εφόσον ο Παναθηναϊκός καταφέρει να βρεθεί εκεί, χωρίς βέβαια αυτό να συνεπάγεται αυτόματα και κάποια μείωση των επιδόσεών του. Εξάλλου, στα τελευταία εφτά παιχνίδια που βρίσκεται ο Ρικ Πιτίνο στον πάγκο των πρασίνων, ο Καλάθης έχει μέσο όρο 8,9 ασσίστ ανά ματς!
Από εκεί και πέρα, στην τρίτη θέση φιγουράρει ο Thomas Heurtel με 7,92 ασσίστ ανά ματς με τη φανέλα της Εφές τη σεζόν 2015-2016, ενώ πολύ ψηλά βρίσκεται και ο πρώην πράσινος Mike James με 7,24 σε κάθε παιχνίδι της Μιλάνο έως τώρα, ως το απόλυτο αφεντικό της περιφέρειας των Ιταλών (δεδομένων και των προβλημάτων τραυματισμών που αντιμετωπίζει ο Nedovic). Ακολουθεί ο Teodosic με διαφορετικές σεζόν, ενώ από τα ...παλιότερα χρόνια βλέπουμε τον Ed Cota, ο οποίος μοίραζε 6,5 ασσίστ με τη φανέλα της Ζαλγκίρις τη σεζόν 2002-2003.
Η εικόνα με το διάγραμμα περιορίζεται μέχρι την επίδοση του Sergio Rodriguez τη σεζόν 2015-2016 με 6,19 ασσίστ, ενώ στον πίνακα μπορούμε να δούμε αναλυτικά και τις υπόλοιπες επιδόσεις από τους κορυφαίους πασέρ της διοργάνωσης ανά χρονιά, με τους παίκτες με χαμηλότερο χρόνο συμμετοχής βέβαια να ζημιώνονται αναπόφευκτα από τους "καθαρούς" μέσους όρους, την στιγμή που διαθέτουν από τα υψηλότερα per40 στην εκάστοτε σεζόν που ξεχώρισαν και εξετάστηκαν.
Εδώ λοιπόν η κατάταξη των κορυφαίων πασέρ διαφοροποιείται, μιας και ως κριτήριο λαμβάνεται υπόψη ο υποθετικός αριθμός των ασσίστ που θα μοίραζαν αν βρίσκονταν στο παρκέ και τα 40 λεπτά των αγώνων. Προφανώς ο δείκτης αυτός δεν περιέχει πραγματικά νούμερα, ωστόσο βασίζεται σε αυτά και παίρνει υπόψη του και το κριτήριο του χρόνου, εξετάζοντας ουσιαστικά την ικανότητα του πασέρ να δημιουργεί σκορ στο χρονικό διάστημα που αγωνίζεται.
Στο Νο. 1 βρίσκεται ο Thomas Heurtel της σεζόν 2015-2016, με μέσο όρο που ανέρχεται στις 11,55 ασσίστ ανά 40 λεπτά αγωνιστικής δράσης, αφήνοντας έτσι στη δεύτερη θέση τον περσινό Καλάθη με 11,07. Το συγκεκριμένο δίδυμο ακολουθεί και στις θέσεις 3-4, με τον Heurtel της σεζόν 2017-2018, με τη φανέλα της Μπαρτσελόνα πλέον να έχει per40 τιμή 10,88 ασσίστ, ενώ το φετινό Καλάθη να φτάνει τις 10,74, νούμερο που πιθανώς να καταλήξει από τη θέση 2 μέχρι τη θέση 5 της συγκεκριμένης κατάταξης, με τον Rodriguez του 2012 (Ρεάλ) να ακολουθεί οριακά, με 10,72 ασσίστ/40 λεπτά. Αξίζει να σημειωθεί η διαφορά με τον καθαρό μέσο όρο του Ισπανού τη συγκεκριμένη σεζόν, που ήταν 5,38 ασσίστ, επίδοση αρκετά μακριά από τις κορυφαίες συνολικά της διοργάνωσης, ωστόσο σημειώθηκε με 20:03 μέσο χρόνο συμμετοχής κι έτσι ο per40 δείκτης αποκαθιστά την αδιαμφισβήτητη ικανότητά του να "βλέπει" γήπεδο.
Αντίστοιχα, βλέπουμε παίκτες όπως ο Gianmarco Pozzecco και ο Θοδωρής Παπαλουκάς να αναδεικνύονται καλύτερα μέσα από τη συγκεκριμένη κατηγορία, ενώ ο Ed Cota που βρίσκεται στα ψηλά στρώματα στους "καθαρούς" μέσους όρους με 6,5 ασσίστ τη σεζόν 2002-2003, εδώ βρίσκεται στα χαμηλότερα, μιας και ο per40 μέσος όρος του ανέρχεται "μόλις" στις 7,25 ασσίστ.
Να σημειωθεί πως από την ανάλυσή μας έχουμε παραλείψει τον Braydon Hobbs της Μπάγερν που μοιράζει φέτος 2,77 ασσίστ σε 9:07 συμμετοχής, με τον per40 μέσο όρο του να φτάνει τις 11,69 ασσίστ. Ωστόσο θεωρήσαμε το αγωνιστικό του δείγμα αρκετά μικρό, τόσο σε χρόνο συμμετοχής, όσο και σε αγωνιστικές (12) για να τον συμπεριλάβουμε στην έρευνά μας.
Στο δείκτη αυτό βάζουμε μια διαφορετική παράμετρο κι αυτή δεν είναι άλλη από τον αριθμό των ασσίστ που μοίραζε συνολικά η ομάδα του παίκτη τη συγκεκριμένη σεζόν. Είναι διαφορετικό για παράδειγμα να μοιράζει ένας παίκτης και τις 10 ασσίστ μιας ομάδας (εξωπραγματικό σενάριο, προφανώς) κι άλλο να μοιράζει 10 από τις 30 ασσίστ της ομάδας, που υποδεικνύουν και καλύτερη ομαδική λειτουργία και πιο αποτελεσματικούς τρόπους επίτευξης σκορ. Ουσιαστικά λοιπόν, ο δείκτης αυτός μας δείχνει όχι μόνο τον εσωτερικό ανταγωνισμό του παίκτη στη δημιουργία, αλλά και πόσο ...εύφορο ήταν συνολικά το περιβάλλον της ομάδας (μέσα από τα συστήματα, τους παίκτες που εκτελούσαν και την ευχέρεια που είχαν στο σκοράρισμα) για να μοιράσει την τελική πάσα. Προφανώς, θεωρούμε ανώτερη μια επίδοση που ο παίκτης μοίραζε μεγαλύτερο ποσοστό των ασσίστ της ομάδας, χωρίς αυτό βέβαια να μπορεί να σταθεί από μόνο του για να υποδείξει τον ανώτερο δημιουργό. Είναι απλώς άλλο μια οπτική που εξετάζουμε το θέμα και σίγουρα τα ευρήματα έχουν μεγάλο ενδιαφέρον!
Πρώτος είναι και εδώ ο Καλάθης και μάλιστα της φετινής σεζόν, ο οποίος μοιράζει για την ώρα 50,88 των συνολικών ασσίστ του Παναθηναϊκού, επίδοση που δείχνει πολλά τόσο για την ικανότητα του διεθνή γκαρντ, όσο και την ...έλλειψη εναλλακτικών λύσεων για τους πράσινους. Ο Καλάθης μάλιστα βρίσκεται και στην τρίτη θέση, με τη σεζόν 2017-2018 να μοιράζει το 49,1% των συνολικών ασσίστ της ομάδας του Πασκουάλ, νούμερα που η Euroleague τα έχει δει μόλις μια φορά ακόμα, με το ..."γνωστό" μας πλέον Ed Cota, ο οποίος με τις 6,5 ασσίστ του τη σεζόν 2002-2003 μοίραζε το 49,19% των τελικών πασών της Ζαλγκίρις (μέσος όρος 13,21 για τους Λιθουανούς).
Με απόσταση 5 ποσοστιαίων μονάδων ακολουθεί ο φετινός Mike James της Μιλάνο με 44,05%, ενώ αμέσως μετά είναι ο Δημήτρης Διαμαντίδης της σεζόν 2010-2011 (οπότε και βγήκε MVP σε ...ό,τι κυκλοφορούσε στην Euroleague), με τις 6,23 ασσίστ που είχε κατά μέσο όρο εκείνη τη σεζόν να αποτελούν το 42,68% των συνολικών ασσίστ των πρασίνων. Από εκεί και πέρα, παρατηρούμε πολλές επιδόσεις μεταξύ 33%-42%, με τον Καλάθη δηλαδή να απέχει πολύ από τους εκάστοτε κορυφαίους δημιουργούς της σεζόν στον τομέα αυτό, ενώ φυσικά ο δείκτης αυτός δεν ευνοεί τους κορυφαίους per40 πασέρ της διοργάνωσης.
Να σημειωθεί πως ο υπολογισμός των συγκεκριμένων τιμών έγινε με βάση τους μέσους όρους, μιας και ο δείκτης θα ήταν αλλοιωμένος αν λαμβάνονταν υπόψη και τα παιχνίδια στα οποία ο παίκτης δεν αγωνίστηκε (μέσω συνολικών τιμών).
Παρόμοια με τον παραπάνω δείκτη, εδώ εξετάζουμε από μια άλλη οπτική το πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι για τον παίκτη να μοιράζει ασσίστ στην ομάδα που αγωνίζεται. Έτσι λοιπόν, μια ομάδα με υψηλό αριθμό πόντων παρέχει θεωρητικά και πιο πρόσφορο έδαφος στον παίκτη να δώσει την τελική πάσα, την στιγμή που μια ομάδα με χαμηλό σκορ αναπόφευκτα "κόβει" πιθανότητες για μεγαλύτερες επιδόσεις ασσίστ από τον παίκτη, λόγω λιγότερων καλαθιών, σε ό,τι κι αν οφείλεται αυτό (είτε αστοχία, είτε λιγότερες κατοχές). Όσο μεγαλύτερη η τιμή του ποσοστού αυτού, τόσο πιο αποτελεσματικό το έργο του δημιουργού, άρα και τόσο μεγαλύτερη η υπεροχή του στη συγκεκριμένη κατηγορία, έναντι των υπολοίπων παικτών. Άλλο λοιπόν να δίνει κανείς 10 ασσίστ και η ομάδα του να σκοράρει 50 πόντους κι άλλο η ομάδα αυτή να φτάνει τους 100 πόντους!
Παρατηρούμε άλλη μια πρωτιά του Καλάθη και μάλιστα της ...φετινής του version, με τις 8,29 ασσίστ να "αποτελούν" το 10,65% των πόντων του Παναθηναϊκού. Προσοχή, δεν είναι δείκτης με άμεση συσχέτιση μεταξύ των ασσίστ του παίκτη και των πόντων που προκύπτουν από αυτές. Δεν δείχνει δηλαδή ότι το 10,65% των πόντων του Παναθηναϊκού προέρχονται από ασσίστ του Καλάθη. Είναι μια απλή διαίρεση μεταξύ των δύο τιμών, με το σχετικό ποσοστό να υποδεικνύει αυτό που ονομάσαμε "περιβάλλον της ομάδας", και το πόσο ευνοεί τη δημιουργία, λαμβάνοντας υπόψη το τελικό αποτέλεσμα (σκοράρισμα).
Ο Καλάθης είναι ο μόνος με διψήφιο ποσοστό, με τη δεύτερη θέση της κατάταξης να ανήκει επίσης στον ίδιο με το 10,1% της περσινής σεζόν και τη διαφορά του από την πλειοψηφία των άλλων κορυφαίων πασέρ να παραμένει θεαματική. Τρίτος είναι ο Heurtel της σεζόν 2015-2016 με 9,58%. Ακολουθεί ο Διαμαντίδης, όχι του 2011, αλλά του 2014, με τους πράσινους να έχουν χαμηλότερη παραγωγικότητα τη σεζόν εκείνη και τον αρχηγό τους να συγκεντρώνει ποσοστό 8,84%.
Να σημειωθεί πως ο υπολογισμός των συγκεκριμένων τιμών έγινε με βάση τους μέσους όρους, μιας και ο δείκτης θα ήταν αλλοιωμένος αν λαμβάνονταν υπόψη και τα παιχνίδια στα οποία ο παίκτης δεν αγωνίστηκε (μέσω συνολικών τιμών).
Το λεγόμενο "περιβάλλον της ομάδας" μπορεί να δείξει πόσο ευνοϊκό ή όχι ήταν το ...ομαδικό παιχνίδι και η δημιουργία στη λειτουργία της ομάδας, ωστόσο περιορίζεται στο εύρος της ομάδας. Μπορούμε να προχωρήσουμε ένα βήμα παραπέρα και να εξετάσουμε συνολικά τις τιμές της διοργάνωσης σε κάθε σεζόν, ώστε να έχουμε καλύτερο σημείο αναφοράς σχετικά με το πόσο εντυπωσιακή ήταν η επίδοση του παίκτη. Ο λόγος για αυτό είναι ότι το μπάσκετ αλλάζει, οι αυτοματισμοί αυξάνονται και είναι κοινό μυστικό ότι πλέον το ευρωπαϊκό μπάσκετ βασίζεται σε ρόλους και σε ομαδική λειτουργία πολύ περισσότερο από τις προηγούμενες δεκαετίες.
Έτσι, ένας παρόμοιος αριθμός ασσίστ πιθανώς να είναι πιο σημαντικός εφόσον επετεύχθη μερικά χρόνια πριν. Το κατά πόσο, θα το δούμε αν υπολογίσουμε το μέσο αριθμό ασσίστ ανά ομάδα για κάθε σεζόν και διαιρέσουμε με αυτόν τον αριθμό ασσίστ του παίκτη. Έτσι, προκύπτει ο δείκτης του αριθμού των ασσίστ του παίκτη προς το μέσο ομαδικό αριθμό ασσίστ την εκάστοτε σεζόν, πράξη που ουσιαστικά ξεπερνά το παραπάνω πρόβλημα. Εξάλλου, πέρα από τον ίδιο τον τρόπο του παιχνιδιού, μην ξεχνάμε πως η Euroleague (και το ευρωπαϊκό μπάσκετ γενικότερα) τείνει να είναι πιο ευέλικτη στην καταμέτρηση των ασσίστ σε σχέση με προηγούμενες δεκαετίες, χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει πως έχει φτάσει και τα "ξέφρενα" επίπεδα του NBA, όπου ο όρος έχει αλλοτριωθεί.
Ποιός είναι λοιπόν ο παίκτης που από το 2001 μέχρι σήμερα μοίρασε το μεγαλύτερο αριθμό ασσίστ βάσει του γενικού αριθμού ασσίστ μιας οποιασδήποτε ομάδας τη συγκεκριμένη σεζόν; Όχι, δεν είναι και εδώ ο Καλάθης, αλλά ο άγνωστος στο ευρύτερο κοινό Ivica Maric, που μοίραζε 5,9 ασσίστ στα 10 παιχνίδια που αγωνίστηκε με την Ζαντάρ τη σεζόν 2000-2001. Ο μέσος αριθμός ασσίστ ανά ομάδα τη χρονιά εκείνη ήταν μόλις 10,68 (πιθανώς για τους λόγους που προαναφέραμε) κι έτσι ο Κροάτης φτάνει σε ποσοστό το 55,24% στο συγκεκριμένο δείκτη, νούμερο αν μη τι άλλο εντυπωσιακό! Ο Maric μοίραζε επίσης το 42,1% των ασσίστ της ομάδας του, με τη Ζαντάρ να έχει σαφώς υψηλότερο από το γενικό μέσο όρο.
Δεύτερος είναι ο Ed Cota με 53,32% τη σεζόν 2002-2003, ενώ ακολουθούν Pablo Prigioni και Mire Chatman και πάλι από τις πρώτες σεζόν της διοργάνωσης, κάτι που επιβεβαιώνει το μικρότερο αριθμό ασσίστ της εποχής εκείνης, αλλά και την ικανότητα των συγκεκριμένων παικτών στη δημιουργία.
Ο φετινός Καλάθης ακολουθεί στην πέμπτη θέση με ποσοστό 47,22%, αλλά στην πρώτη θέση και πάλι όσον αφορά τα πιο πρόσφατα χρόνια, ενώ ο ίδιος, ο Heurtel του 2016, αλλά και ο Διαμαντίδης είναι αυτοί που πρωταγωνιστούν στις επόμενες θέσεις του δείκτη. Όπως παρατηρούμε και στον πίνακα, τα περισσότερα ποσοστά κυμαίνονται μεταξύ 35% και 45%.
Συνδυάζοντας τους δύο παραπάνω δείκτες, μπορούμε να υπολογίσουμε και το ποσοστό των ασσίστ του παίκτη προς το μέσο όρο πόντων της σεζόν της διοργάνωσης ανά ομάδα, εξετάζοντας έτσι κι από αυτή την οπτική το πόσο εύκολα προέκυπταν, αλλά και υπολογίζονταν ασσίστ σε σχέση με το σκοράρισμα των ομάδων. Για παράδειγμα, είναι δεδομένο, μετά και τις τιμές που υπολογίσαμε ότι ο μέσος αριθμός ασσίστ ανά ομάδα έχει αυξηθεί προϊόντος του χρόνου στην Euroleague. Ισχύει το ίδιο και όσον αφορά τους πόντους; Μια θετική απάντηση πιθανώς ισχυροποιεί τους παλιότερους παίκτες, ενώ σε περίπτωση που το σκοράρισμα δεν παρουσίασε κάποια γενική μεταβολή με συγκεκριμένη κατεύθυνση, αυτό συνεπάγεται αυτομάτως ότι το σκορ πλέον δημιουργείται περισσότερο με ομαδικούς τρόπους και σ' αυτό φυσικά μεγάλη συμβολή έχουν και οι κορυφαίοι πασέρ των ομάδων.
Έτσι, ξεπερνώντας τα πιο στενά όρια της ομάδας του κάθε παίκτη, ο δείκτης αυτός μας βοηθά να αντιληφθούμε το γενικότερο ...πρόσφορο έδαφος για σκορ, άρα και για τελική πάσα για κάθε παίκτη. Όπως αναφέραμε και παραπάνω, άλλο είναι να μοιράζει κάποιος 10 ασσίστ και η μέση επιθετική επίδοση της διοργάνωσης να είναι οι 50 πόντοι κι άλλο η κάθε ομάδα να σκοράρει κατά μέσο όρο 100 πόντους. Ουσιαστικά δηλαδή ενισχύει ή αποδυναμώνει, ανάλογα με την τιμή του, το πιο στενό "περιβάλλον της ομάδας" του παίκτη.
Το κατά πόσο το ένα υπερτερεί του άλλου και η ομάδα θεωρείται ανώτερη της διοργάνωσης, ή το αντίθετο, είναι σχετικό, αλλά σίγουρα κάθε δείκτης έχει τη δική του ξεχωριστή σημασία. Σκεφτείτε όμως έναν παίκτη να μοιράζει 10 ασσίστ με τη φανέλα της ...φετινής Μπουντούτσνοστ που είναι η τελευταία σε επιθετική παραγωγικότητα στη διοργάνωση κι έναν άλλο να μοιράζει 10 ασσίστ επίσης με τη φανέλα της Ρεάλ που βρίσκεται σαφώς υψηλότερα. Ο δείκτης της ομάδας διαφοροποιεί σημαντικά τα ποσοστά των δύο παικτών, ωστόσο στο δείκτη της σεζόν της διοργάνωσης, εξετάζονται με την ίδια μέση τιμή (σκορ μέσης ομάδας).
Τα νούμερα δείχνουν άλλη μια πρωτιά του Καλάθη, καθώς φέτος πασάρει το 10,29% των πόντων που βάζει η μέση ομάδα στην Euroleague. Ας τονίσουμε ξανά εδώ πως ο δείκτης δεν αποτελεί άμεση συσχέτιση μεταξύ των ασσίστ του παίκτη και των πόντων που προκύπτουν από αυτές. Δεν δείχνει δηλαδή ότι το 10,29% των πόντων μιας μέσης ομάδας προέρχονται - υποθετικά - από ασσίστ του Καλάθη. Είναι μια απλή διαίρεση μεταξύ των δύο τιμών, με το σχετικό ποσοστό να υποδεικνύει αυτό που ονομάσαμε "περιβάλλον της διοργάνωσης", και το πόσο ευνοεί τη δημιουργία, λαμβάνοντας υπόψη το τελικό αποτέλεσμα (σκοράρισμα).
Το διψήφιο ποσοστό του Καλάθη είναι πράγματι εντυπωσιακό και συνοδεύεται από το επίσης διψήφιο 10,25% του Heurtel της σεζόν 2015-2016, ενώ ο πλέι μέικερ του Παναθηναϊκού βρίσκεται και στην τρίτη θέση, με ποσοστό 9,93% την περασμένη σεζόν. Ακολουθούν με 8,99% ο φετινός James αλλά και ο Teodosic του 2015, ενώ οι περισσότερες επιδόσεις κυμαίνονται μεταξύ 6,5% και 8,5% από εκεί και πέρα.
Κι άλλο ποσοστό; Ο συγκεκριμένος δείκτης χρησιμοποιείται κατά κόρον στο NBA (basketball reference κατά βάση, αλλά και από το ίδιο το NBA) και αποτελεί μια εκτίμηση του ποσοστού των (εύστοχων) σουτ εντός πεδιάς που έχει μοιράσει ασσίστ ο παίκτης, σε σχέση με τα συνολικά (εύστοχα) σουτ εντός πεδιάς που προήλθαν από ασσίστ, όσο ο παίκτης αυτός βρισκόταν στο παρκέ.
Ο τύπος με τον οποίο υπολογίζεται είναι ο εξής:
100 * ασσίστ παίκτη / (((χρόνος παίκτη / (χρόνος ομάδας / 5)) * εύστοχα σουτ ομάδας) - εύστοχα σουτ παίκτη
Όπως αναφέρει και ο ορισμός του, ο δείκτης αυτός αποτελεί απλώς μια εκτίμηση και δεν λαμβάνει υπόψη ένα-ένα τα δεδομένα που υπάρχουν από τη δράση του παίκτη κατά τη διάρκεια του αγώνα, ώστε να υπολογίσει με ακρίβεια το σχετικό ποσοστό των ασσίστ. Επιπρόσθετα, δεν συνυπολογίζει καθόλου τις ελεύθερες βολές, από τις οποίες φυσικά και προκύπτουν ασσίστ, άρα εξ ορισμού, παρουσιάζει αδυναμίες. Ωστόσο, δεδομένου ότι χρησιμοποιείται σταθερά από μεγάλες βάσεις δεδομένων και ειδικά για το ΝΒΑ, θα τον συμπεριλάβουμε, εύλογα και στη δική μας ανάλυση. Εξάλλου, κάθε δείκτης έχει τα δικά του δυνατά και αδύναμα σημεία, χωρίς να μπορούμε να ξεχωρίσουμε αποκλειστικά ένα συγκεκριμένο με τον οποίο θα αξιολογήσουμε τους πλέι μέικερ στο κομμάτι της δημιουργίας.
Καμιά πρωτοτυπία και εδώ, με τον Καλάθη να παραμένει στην πρώτη θέση με την περσινή του πορεία όμως στη διοργάνωση, όπου το σχετικό του ποσοστό ανέρχεται στο 53,1% και είναι μακράν του δεύτερου το μεγαλύτερο από όλα μέχρι τώρα στην Euroleague. Η φετινή επίδοση του Καλάθη φτάνει στο 46,06% και είναι στην πέμπτη θέση, ενώ ενδιάμεσα κυριαρχεί ο Thomas Heurtel με τρεις κορυφαίες επιδόσεις τα τελευταία χρόνια στη διοργάνωση και το συγκεκριμένο δίδυμο να εξακολουθεί να μονοπωλεί την κορυφή και σ' αυτή την παράμετρο.
Να σημειωθεί πως ο εν λόγω δείκτης δεν ζημιώνει τους παίκτες με λιγοστό χρόνο συμμετοχής (άρα πιθανώς με υψηλό per40), ενώ για τον υπολογισμό του λήφθηκαν αποκλειστικά υπόψη μόνο τα στατιστικά από τους αγώνες στους οποίους έλαβε μέρος ο παίκτης (διαφορετικά η τιμή του θα ήταν αλλοιωμένη). Οι περισσότερες επιδόσεις πάντως κυμαίνονται μεταξύ 34% και 42%, με τον ηγέτη του Παναθηναϊκού, αλλά και τον Γάλλο διεθνή να εξακολουθούν να ξεχωρίζουν.
Στο δείκτη αυτό υπολογίζεται το ποσοστό των ασσίστ που μοιράζει ο παίκτης, προς το συνολικό αριθμό κατοχών της ομάδας, σε κάθε παιχνίδι κατά μέσο όρο. Στο συγκεκριμένο δείκτη υπολογίζονται όλες οι κατοχές της ομάδας, ακόμα κι αυτές στις οποίες ο παίκτης δεν είναι παρών στην πεντάδα του παρκέ. Ωστόσο αυτό δεν μας απαγορεύει να δούμε τη γενικότερη συνεισφορά του στο δημιουργικό κομμάτι της ομάδας του, αφού ουσιαστικά αποτυπώνει το ποσοστό των επιθέσεων της ομάδας στο οποίο ο εν λόγω παίκτης μοιράζει κάποια ασσίστ.
Ο τύπος που χρησιμοποιήσαμε για να υπολογίσουμε τις κατοχές των ομάδων είναι ο βασικός, "απλός" τύπος κατοχών που χρησιμοποιείται κατά κύριο λόγο στην περίπτωση αυτή και είναι ο εξής:
Possessions = 0.96*[(Field Goal Attempts)+(Turnovers)+0.44*(Free Throw Attempts)-(Offensive Rebounds)]
όλα τα στατιστικά αυτά αναφέρονται στην ομάδα του παίκτη. Προτιμήσαμε το βασικό απλό τύπο, από τον πιο πολύπλοκο, που χρησιμοποιείται κι από το basketball-reference για λόγους απλότητας (μιας και ο πολύπλοκος στηρίζεται και στα στατιστικά των αντιπάλων), αλλά και γιατί η διαφοροποίηση που προκύπτει στις τιμές μεταξύ των δύο είναι της τάξης του 1% με 2%, όπως υπολογίσαμε (και αναλύουμε στο αντίστοιχο κομμάτι, στην επιμέρους ανάλυση με τους πασέρ του NBA).
Ας παραθέσουμε όμως κι εδώ τον τρόπο υπολογισμού του, παρότι δεν τον χρησιμοποιήσαμε:
Possessions = 0.5*((Tm FGA + 0.4 * Tm FTA - 1.07 * (Tm ORB / (Tm ORB + Opp DRB)) * (Tm FGA - Tm FG) + Tm TOV) + (Opp FGA + 0.4 * Opp FTA - 1.07 * (Opp ORB / (Opp ORB + Tm DRB)) * (Opp FGA - Opp FG) + Opp TOV))
όπου Tm η ομάδα του παίκτη και Opp οι αντίπαλοί της.
Πίσω στα δεδομένα μας, παρατηρούμε άλλη μία καθολική πρωτιά του Καλάθη, που πιστοποιεί με άλλον έναν τρόπο την υπεροχή του από τους περισσότερους, αν όχι από όλους τους κορυφαίους πλέι μέικερ της Euroleague στο κομμάτι της δημιουργίας. Ο ηγέτης του Παναθηναϊκού μοιράζει το 12,12 ασσίστ σε 100 κατοχές της ομάδας του συνολικά (συνυπολογίζοντας δηλαδή κι αυτές που βρίσκεται εκτός παρκέ) τη φετινή σεζόν, ενώ η αντίστοιχη τιμή για τη χρονιά 2017-2018 ανέρχεται στο 11,5%, με την ομάδα του φέτος να παίζει σχεδόν σε 1,5 κατοχή λιγότερη φέτος σε σχέση με πέρυσι.
Στην τρίτη θέση βρίσκεται ο συνήθης ύποπτος Heurtel του 2016 με 11,14%, ενώ άξιο αναφοράς είναι και το 10,2% του Mike James στη Μιλάνο φέτος, το τέταρτο και τελευταίο δηλαδή ποσοστό που είναι διψήφιο. Τα ονόματα που ακολουθούν τα είδαμε να πρωταγωνιστούν και στους προηγούμενους δείκτες, ενώ οι περισσότερες τιμές κυμαίνονται μεταξύ 7% και 9%. Ο δείκτης αυτός επίσης ευνοεί τους παίκτες με μεγαλύτερο χρόνο συμμετοχής, γι' αυτό και θα αξιοποιήσουμε και τον αμέσως επόμενο δείκτη, προκειμένου να προσαρμόσουμε τα δεδομένα αυτά βάσει του χρόνου συμμετοχής κι άρα των πραγματικών κατοχών του κάθε παίκτη την κάθε σεζόν.
Στο δείκτη αυτό λοιπόν υπολογίζουμε τις ασσίστ του παίκτη όχι βάσει των συνολικών κατοχών της ομάδας του, αλλά βάσει των κατοχών που βρίσκεται στο παρκέ. Έτσι, μπορούμε να εξετάσουμε καλύτερα την αποδοτικότητα του κάθε παίκτη στο κομμάτι της δημιουργίας, ανεξαρτήτως του χρόνου συμμετοχής του.
Για να συμβεί αυτό υπολογίσαμε τον αριθμό κατοχών που βρισκόταν κάθε παίκτης στο παρκέ, βάσει του χρόνου συμμετοχής του, η οποία είναι μια βάσιμη παραδοχή κι ακολούθως κάναμε αναγωγή του αριθμού των ασσίστ του στις 100 κατοχές, προκειμένου να βρούμε την πραγματική του παραγωγικότητα.
Εδώ ο χαμηλότερος μέσος χρόνος συμμετοχής του Heurtel τη σεζόν 2015-2016 του χαρίζει την πρωτιά, με τον Γάλλο να μοιράζει 16,41 ασσίστ στις 100 επιθέσεις που πατά παρκέ και τον Καλάθη να βρίσκεται ακριβώς από πίσω με 16,02 ασσίστ πέρυσι και 15,8 τη φετινή σεζόν μέχρι τώρα. Οι δύο παίκτες μονοπωλούν και εδώ τις κορυφαίες θέσεις όπως φαίνεται και στο διάγραμμα, παρέα με τον Sergio Rodriguez που ο επίσης χαμηλός του χρόνος συμμετοχής δεν επηρεάζει αρνητικά εδώ τις επιδόσεις του, οι οποίες μαρτυρούν το επίπεδό του στο κομμάτι της δημιουργίας.
Αντίστοιχα, Παπαλουκάς και Pozzecco είναι δύο ακόμα παίκτες που ευνοούνται, ή καλύτερα, δικαιώνονται με αυτό το δείκτη. Οι περισσότερες τιμές των κορυφαίων δημιουργών της Euroleague από το 2001 έως και σήμερα κυμαίνονται μεταξύ 12% και 14%.
Ο δείκτης αυτός είναι ίσως από τους πιο χαρακτηριστικούς για να αποτυπώσει το επίπεδο δημιουργίας του κάθε παίκτη, χωρίς ωστόσο να μπορούμε να τον θέσουμε απαραιτήτως σε προτεραιότητα έναντι των υπολοίπων. Θα έχει πάντως μεγάλο ενδιαφέρον ο συνδυασμός του με δείκτες που μελετήσαμε παραπάνω όσον αφορά το "περιβάλλον" της ομάδας και της σεζόν της διοργάνωσης γενικότερα προκειμένου να μπορέσουμε να βγάλουμε ένα όσο το δυνατόν ασφαλέστερο ασφαλέστερο. Αυτό το αφήνουμε για μελλοντική δουλειά.
Εξετάζοντας την ικανότητα των παικτών να μοιράζουν ασσίστ και να δημιουργούν έτοιμα καλάθια από πολλούς διαφορετικούς δείκτες, καταλήξαμε στο ίδιο σχεδόν συμπέρασμα με καθέναν από αυτούς. Ο Νικ Καλάθης είτε του 2018, είτε του 2019 υπερέχει στους περισσότερους δείκτες που αναλύσαμε έναντι των άλλων κορυφαίων δημιουργών της Euroleague, όπως αυτοί αποτυπώνονται στατιστικά από το 2001 μέχρι και σήμερα.
Το μπάσκετ έχει αλλάξει, η ομαδική λειτουργία έχει αυξηθεί, οι ασσίστ καταμετρώνται πιο εύκολα, ο αυξημένος χρόνος συμμετοχής επίσης βοηθάει αλλά λαμβάνοντας υπόψη όλους αυτούς τους παράγοντες ξεχωριστά στους παραπάνω δείκτες, δεν αλλοιώθηκε η εικόνα του κυρίαρχου Καλάθη. Τα νούμερα υποδεικνύουν ότι αποτελεί τον κορυφαίο πασέρ της διοργάνωσης μέχρι σήμερα, κάτι που πιθανώς να ευνοείται και από την εποχή, ή από την ομάδα του κι από άλλους παράγοντες που δεν αντικατοπτρίζονται απαραίτητα στα νούμερα. Ωστόσο η καθολική του υπεροχή σε όλους σχεδόν τους δείκτες μόνο αμελητέα δεν είναι κι έτσι σε επίπεδο Euroleague τουλάχιστον, η ατάκα του Πιτίνο μόνο άστοχη δεν ήταν.
Ο μοναδικός που αμφισβήτησε την κυριαρχία του Καλάθη σθεναρά ήταν ο Thomas Huertel με την εκπληκτική σεζόν που έκανε το 2015-2016 με τη φανέλα της Εφές. Ο Γάλλος υπερτερεί σε κάποιες κατηγορίες του γκαρντ του Παναθηναϊκού, ωστόσο δεν μπορεί να σταθεί ως το Νο. 1, αν ανατρέξετε και πάλι στους παραπάνω πίνακες και διαγράμματα. Σίγουρα όμως αποτελεί έναν εξαιρετικό δημιουργό, που κακώς μάλλον υποτιμάται από μερίδα του ελληνικού φίλαθλου ή δημοσιογραφικού κοινού, ενώ έχει νούμερα που υπερτερούν από τους μεγάλους σταρ της διοργάνωσης όλα αυτά τα χρόνια.
Μέσα από όλους αυτούς τους δείκτες είδαμε αναλυτικά και τις επιδόσεις των υπόλοιπων κορυφαίων πλέι μέικερ της Euroleague, ωστόσο το να σταθούμε ξεχωριστά σε καθεμιά από αυτές υπερβαίνει κατά πολύ τα όρια της ανάλυσης αυτής. Εφόσον υπάρχουν όμως διαθέσιμα τα σχετικά στατιστικά στους πίνακες, μπορείτε από μόνοι σας να αξιολογήσετε τις επιδόσεις τους στους αντίστοιχους πίνακες και να βγάλετε τα συμπεράσματά σας. Οι κορυφαίοι εξάλλου σε κάθε ξεχωριστό δείκτη θα ...προκριθούν και στη σύγκριση με τα "τέρατα" του ΝΒΑ, που ακολουθεί στο τρίτο μέρος της ανάλυσης.
Προς το παρόν, στο δεύτερο μέρος, θα αφοσιωθούμε αποκλειστικά στο θεαματικότερο πρωτάθλημα του κόσμου και θα εξετάσουμε τους προηγούμενους δείκτες για μερικούς από τους κορυφαίους πασέρ στην ιστορία του αθλήματος.
Στο κομμάτι αυτό έπρεπε να επιλέξουμε συγκεκριμένους μόνο παίκτες και μάλιστα μερικές μόνο χρονιές τους για να κάνουμε αρχικά τη σύγκριση μεταξύ τους και στη συνέχεια να επιχειρήσουμε να ενσωματώσουμε τους δύο κόσμους σε μία ενιαία σύγκριση.
Όσον αφορά την επιλογή των παικτών, προφανώς στοχεύσαμε σε όσους αναφέρθηκε ο Πιτίνο, δηλαδή στους Magic Johnson, Larry Bird, Isiah Thomas και Maurice Cheeks, παίκτες δηλαδή που μεγαλούργησαν κατά βάση τη δεκαετία του '80. Προφανώς δεν θα μπορούσαμε να μην συμπεριλάβουμε τον κορυφαίο όλων, τον John Stockton, ενώ προσθέσαμε και τους δύο κορυφαίους πασέρ των τελευταίων δεκαετιών, Jason Kidd και Steve Nash, προκειμένου να καλύψουμε όσο το δυνατόν καλύτερα το θέμα.
Από εκεί και πέρα αναγκαστικά έπρεπε να περιοριστούμε σε συγκεκριμένες μόνο σεζόν των παραπάνω παικτών, δίχως δηλαδή να μπούμε στη διαδικασία να εξετάσουμε όλους τους προηγούμενους δείκτες για καθεμιά σεζόν ξεχωριστά για κάθε παίκτη. Ωστόσο, αυτό κάθε άλλο παρά περιόρισε τους ορίζοντες της έρευνάς μας κι αυτό γιατί επιλέξαμε τις καλύτερες σεζόν του κάθε παίκτη.
Πώς τις βρήκαμε αυτές; Απλά ρίχνοντας μια ματιά στους πίνακες με τα στατιστικά τους ανά σεζόν στο basketball reference και ξεχωρίζοντας αυτές που είχαν τις μεγαλύτερες τιμές στους δείκτες των ασσίστ. Όχι μόνο στον καθαρό μέσο όρο, αλλά και στον per36, per100 possessions, ή στον AST % που εξετάσαμε επίσης πιο πάνω. Ευτυχώς, τα στατιστικά αυτά ήταν ως επί των πλείστων έτοιμα στο εν λόγω site κι έτσι δεν χρειάστηκαν παρά λίγοι μόνο υπολογισμοί, για μερικούς από τους δείκτες. Να σημειώσουμε εδώ πάντως ότι τα παρακάτω νούμερα αναφέρονται μόνο στη Regular Season στο ΝΒΑ όχι σε playoffs ή τελικούς.
Έτσι λοιπόν, επιλέξαμε κατά βάση από δύο σεζόν για κάθε παίκτη, τις δύο καλύτερές του, βάσει των παραπάνω αριθμών. Ίσως να εντοπίσετε κάποια σεζόν ενός παίκτη που σε έναν συγκεκριμένο δείκτη να υπερτερεί έναντι κάποιας άλλης από αυτές που εξετάζονται στην παρούσα ανάλυση. Οι παρακάτω τιμές δεν αποτελούν και τις κορυφαίες της ιστορίας του ΝΒΑ. Είναι απλώς ενδεικτικές για συγκεκριμένους παίκτες. Όπως επίσης είναι μάλλον δύσκολο, αν όχι απίθανο, να εντοπίσετε μία σεζόν ενός παίκτη που να υπερισχύει συνολικά κάποιας εξ αυτών που εξετάζονται εδώ, για κάθε έναν παίκτη ξεχωριστά. Αν θεωρείτε ότι υπάρχει κάποια που έχουμε αμελήσει και θα μπορούσε να διαφοροποιήσει τα αποτελέσματα, φυσικά μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας για να την εξετάσουμε επίσης.
Έτσι λοιπόν, η ανάλυση θα προχωρήσει με τα στατιστικά από τις καλύτερες σεζόν μερικών εκ των κορυφαίων πασέρ στην ιστορία του ΝΒΑ, για να μπούμε αρχικά στο κλίμα και σε μια άλλη τάξη μεγέθους. Αυτές τις σεζόν θα βάλουμε στη συνέχεια σε σύγκριση με τους κορυφαίους της Euroleague από τη σεζόν 2001 κι έπειτα. Πολύ δύσκολο έργο για τους δεύτερους, αλλά ο Πιτίνο ήταν αυτός που ανέβασε τον πήχη τόσο ψηλά.
Παρακάτω εμφανίζονται οι τιμές των δεικτών των ασσίστ για τους εξής παίκτες ανά σεζόν:
Magic Johnson 1983-84, 1985-86, 1990-91
Larry Bird 1986-1987
Isiah Thomas 1984-1985, 1990-91
Maurice Cheeks 1981-82, 1985-86
John Stockton 1987-88, 1989-90
Jason Kidd 1998-99, 2003-04
Steve Nash 2006-07, 2010-11
Στο μέσο όρο ασσίστ ανά παιχνίδι, την πρώτη θέση κατέχει ο John Stockton της σεζόν 89-90, ο οποίος μοίραζε 14,5 ασσίστ σε κάθε παιχνίδι των Utah Jazz, με τον Isiah Thomas των Pistons του '85 να έχει τη δεύτερη καλύτερη επίδοση με 13,9. O Stockton βρίσκεται και στην τρίτη θέση με 13,8 ασσίστ το 1988, ενώ ο Magic Johnson μονοπωλεί τις άλλες τρεις θέσεις με μέσους όρους μεταξύ 12,5 και 13,1 ασσίστ, σε διάφορες περιόδους της καριέρας του. Τη χαμηλότερη τιμή έχει ο Larry Bird στην καλύτερη σεζόν της καριέρας του στο παραγωγικό κομμάτι, με 7,6 ασσίστ, κάτι όμως εύλογο αφού δεν ήταν πλέι μέικερ. Ωστόσο στη σύγκριση ενσωματώθηκε για χάρη του ...Πιτίνο!
Ο δείκτης per40 δεν υφίσταται στο NBA, δεδομένου ότι η κανονική διάρκεια ενός αγώνα διαρκεί 48 και όχι 40 λεπτά, ενώ συνηθέστερα χρησιμοποιείται ο δείκτης per36 για οποιαδήποτε στατιστική κατηγορία, υποδεικνύοντας τα νούμερα του παίκτη σε 36 λεπτά υποθετικής συμμετοχής. Έτσι, προχωρήσαμε στον υπολογισμό των συγκεκριμένων per40 τιμών, για να γίνει μετέπειτα η σύγκριση με τους ίδιους όρους, με τους παίκτες της Euroleague. Αν παρατηρείτε παρόμοιες ή και μικρότερες τιμές, είναι γιατί κάποιοι παίκτες αγωνίζονταν για περισσότερα από 40 λεπτά κι έτσι τα νούμερά τους προσαρμόστηκαν προς τα κάτω!
Ο Stockton εξακολουθεί να βρίσκεται στην κορυφή, κατέχοντας μάλιστα και τις δύο πρώτες θέσεις με νούμερα που προσεγγίζουν τις 16 ασσίστ ανά 40 λεπτά συμμετοχής. Η σεζόν 1984-85 εξακολουθεί να βρίσκεται πολύ υψηλά για τον Thomas με 14,59 per40 ασσίστ, ενώ ανάμεσα στις επιδόσεις του Magic που ακολουθεί, "τρυπώνει" και ο Steve Nash της σεζόν 2010-11 με τους Suns, με 13,69 per40 ασσίστ.
Προχωρώντας σε πιο σύνθετους δείκτες, εξετάζουμε κι εδώ το ποσοστό των ασσίστ του παίκτη προς τις συνολικές ασσίστ της ομάδας του, βάσει και της περιγραφής που κάναμε στο αντίστοιχο κομμάτι με τους παίκτες της Euroleague. Τα πρωτεία εδώ διατηρεί για τρίτο συνεχόμενο δείκτη ο John Stockton, της σεζόν 89-90 αυτή τη φορά, με το 53,47% να είναι η μοναδική επίδοση που ξεπερνά τις "μισές ασσίστ της ομάδας". O Thomas του 1985 παραμένει πολύ υψηλά, στη δεύτερη θέση με το 49,47%, ενώ από κοντά είναι και ο Magic του 1991, μοιράζοντας το 49,02% των ασσίστ των Lakers που έφτασαν μέχρι τους τελικούς του ΝΒΑ. Παραδόξως, ο Stockton της σεζόν 87-88 που είχε τη μεγαλύτερη per40 τιμή, βρίσκεται ...μόλις στην πέμπτη θέση με το 46,94% των ασσίστ των Jazz εκείνης της χρονιάς.
Αντίστοιχα, υπολογίσαμε το ποσοστό των ασσίστ του παίκτη προς τους συνολικούς πόντους της ομάδας, βάσει και της περιγραφής που κάναμε στο αντίστοιχο κομμάτι με τους παίκτες της Euroleague. Όσο μεγαλύτερος ο μέσος αριθμός πόντων της ομάδας, τόσο δυσκολότερο για τον παίκτη να κρατηθεί ψηλά. Ο ιδιαίτερος αυτός δείκτης διατηρεί τον Stockton στην κορυφή, με τον πλέι μέικερ των Jazz να έχει τις υψηλότερες τιμές τόσο στη σεζόν 89-90 (13,58%), όσο και στη σεζόν 87-88 (12,72%) και τους Isiah Thomas, Magic Johnson, αλλά και Jason Kidd (1999) να ακολουθούν με ποσοστά μεγαλύτερα του 11%.
Στο πιο γενικό αυτό κριτήριο που λαμβάνει υπόψη τη γενικότερη δημιουργία ασσίστ σε μια σεζόν στο ΝΒΑ και μάλιστα κι εδώ με αρκετά μεγάλο χρονικό εύρος (από το 1982 έως και το 2011), την πρώτη θέση εξακολουθεί να κατέχει ο John Stockton, της σεζόν 1989-90, του οποίου οι 14,5 ασσίστ ανά ματς αποτελούσαν το 58,23% της μέσης επίδοσης ασσίστ μιας ομάδας του ΝΒΑ! Η αύξηση αυτή είναι αναμενόμενη σε σχέση με το ποσοστό του παίκτη στο δείκτη προς τις ασσίστ της ομάδας, μιας και σε αυτές επιδρά σαφώς περισσότερο η δική του επίδοση. Αντιθέτως, στο συνολικό επίπεδο της διοργάνωσης, βλέπουμε ότι ο γενικός μέσος όρος είναι χαμηλότερος από αυτόν της Utah εκείνης της χρονιάς κι έτσι ο point guard της ομάδας έκανε πράγματα και θαύματα, ειδικά εκείνη τη σεζόν, όπως μαρτυρά κι αυτή η εξωπραγματική επίδοση!
Ο Stockton βρίσκεται και στο Νο. 3 της σχετικής κατάταξης με το 53,49% της σεζόν 1987-88, ωστόσο πριν και μετά από αυτόν φιγουράρει ο Steve Nash, ο οποίος τη σεζόν 2006-07 μοίραζε το 54,46% των ασσίστ μιας μέσης ομάδας του NBA, σε μια περίοδο που παρατηρούνταν χαμηλότερος συνολικά αριθμός ασσίστ. Αντίστοιχα, τη σεζόν 2010-11 ο Καναδός μοίραζε το 53,02% των ασσίστ μιας μέσης ομάδας, ενώ μέχρι και τον Magic Johnson του 1986 παρατηρούνται στο διάγραμμα τα μεγαλύτερα, εντυπωσιακά, ποσοστά από τους εξεταζόμενους παίκτες.
Στον αντίστοιχο γενικό δείκτη με το μέσο όρο πόντων μιας μέσης ομάδας του ΝΒΑ, παρατηρούμε μια γενικά παρόμοια εικόνα σε σχέση με το ποσοστό των παικτών ως προς τους πόντους της δικής τους ομάδας, κάτι έως ένα βαθμό αναμενόμενο, δεδομένου του υψηλότερου αριθμού πόντων κατά μέσο όρο στο πρωτάθλημα αυτό, άρα και της μικρότερης αριθμητικής επίδρασης στην όποια διαφορά προκύπτει μεταξύ ομάδας και πρωταθλήματος, με βάση και τον αριθμό των ασσίστ του παίκτη, που είναι μια τάξη μεγέθους μικρότερος. Έτσι, ο Stockton εξακολουθεί να παραμένει στην κορυφή και για τις δύο σεζόν του, με Thomas, Magic, αλλά και Nash να είναι οι επόμενοι παίκτες με το μεγαλύτερο ποσοστό ασσίστ προς τους πόντους μιας μέσης ομάδας του ΝΒΑ.
Όπως είπαμε, ο συγκεκριμένος δείκτης έχει συγκεκριμένα μειονεκτήματα (όχι ότι οι υπόλοιποι είναι αυτάρκεις), ωστόσο χρησιμοποιείται κατά κόρον στο ΝΒΑ, άρα βρίσκει και πλήρη εφαρμογή στους συγκεκριμένους παίκτες. Στην πράξη, πρόκειται για άλλον έναν δείκτη που επιβεβαιώνει την κυριαρχία του John Stockton μεταξύ των κορυφαίων πασέρ του πλανήτη, αφού ο πλέι μέικερ των Jazz έχει τις υψηλότερες τιμές και εδώ, με 57,4% τη σεζόν 1989-90 και 54,8% δύο χρόνια πριν.
Ωστόσο στη συνέχεια δεν βλέπουμε ούτε τον Thomas του 1985, όπως είχαμε συνηθίσει, ούτε τον Magic, αντιθέτως, φιγουράρει με δύο μάλιστα παρουσίες ο Steve Nash, ο οποίος μπορεί σε πιο καθαρόαιμους/απλούς δείκτες να μην φαινόταν το ίδιο εντυπωσιακός, ωστόσο συνυπολογίζοντας κι άλλα κριτήρια αποτυπώνεται καλύτερα η δημιουργική του ικανότητα. Ο Καναδός λοιπόν ακολουθεί στην τρίτη και τέταρτη θέση με ποσοστά ανώτερα του 50%, ενώ όλοι οι υπόλοιποι παίκτες δεν ξεπέρασαν το σχετικό φράγμα, στις επιλεγμένες σεζόν που εξετάζουμε.
Στο δείκτη αυτό υπολογίζεται το ποσοστό των ασσίστ που μοιράζει ο παίκτης, προς το συνολικό αριθμό κατοχών της ομάδας, σε κάθε παιχνίδι κατά μέσο όρο. Στο συγκεκριμένο δείκτη υπολογίζονται όλες οι κατοχές της ομάδας, ακόμα κι αυτές στις οποίες ο παίκτης δεν είναι παρών στην πεντάδα του παρκέ. Ωστόσο αυτό δεν μας απαγορεύει να δούμε τη γενικότερη συνεισφορά του στο δημιουργικό κομμάτι της ομάδας του, αφού ουσιαστικά αποτυπώνει το ποσοστό των επιθέσεων της ομάδας στο οποίο ο εν λόγω παίκτης μοιράζει κάποια ασσίστ.
Ο τύπος που χρησιμοποιήσαμε για να υπολογίσουμε τις κατοχές των ομάδων είναι ο βασικός, "απλός" τύπος κατοχών που χρησιμοποιείται κατά κύριο λόγο στην περίπτωση αυτή και είναι ο εξής:
Possessions = 0.96*[(Field Goal Attempts)+(Turnovers)+0.44*(Free Throw Attempts)-(Offensive Rebounds)]
όλα τα στατιστικά αυτά αναφέρονται στην ομάδα του παίκτη. Υπάρχει και ο πολύπλοκος τύπος, που χρησιμοποιείται από το basketball reference:
Possessions = 0.5*((Tm FGA + 0.4 * Tm FTA - 1.07 * (Tm ORB / (Tm ORB + Opp DRB)) * (Tm FGA - Tm FG) + Tm TOV) + (Opp FGA + 0.4 * Opp FTA - 1.07 * (Opp ORB / (Opp ORB + Tm DRB)) * (Opp FGA - Opp FG) + Opp TOV))
όπου Tm η ομάδα του παίκτη και Opp οι αντίπαλοί της.
Προτιμήσαμε το βασικό απλό τύπο από τον πιο πολύπλοκο για λόγους απλότητας στο κομμάτι της Euroleague (μιας και ο πολύπλοκος στηρίζεται και στα στατιστικά των αντιπάλων), αλλά και γιατί η διαφοροποίηση που προκύπτει στις τιμές μεταξύ των δύο είναι της τάξης του 1% με 2%, όπως υπολογίσαμε. Συγκεκριμένα, με βάση τα φετινά στατιστικά όλων των ομάδων του ΝΒΑ, υπολογίσαμε τον αριθμό των κατοχών βάσει των δύο τύπων για κάθε ομάδα και παρατηρήσαμε πως ο πολύπλοκος τύπος έδινε έναν αριθμό κατά 1+ με 2+ μονάδες περισσότερες, σε σχέση με τον απλό τύπο, απόκλιση που δεν θεωρούμε μεγάλη για να διαμορφώσει μια σημαντική απόκλιση στα ποσοστά των παικτών. Έτσι, τα νούμερα που θα δείτε εδώ είναι εκ νέου υπολογισμένα και διαφορετικά από αυτά που εμφανίζονται στο basketball reference, προκειμένου να έχουν κοινό σημείο αναφοράς με τα αντίστοιχα νούμερα των παικτών της Euroleague.
Στην πράξη βέβαια καμιά πρωτοτυπία, αφού και εδώ ο John Stockton παραμένει το απόλυτο αφεντικό των ασσίστ, με τον γκαρντ της Utah να μοιράζει 15,22 ασσίστ σε 100 κατοχές ...Jazz, ακόμα και όταν είναι εκτός παρκέ, τη σεζόν 89-90 και άλλες 13,76 δύο σεζόν πριν. Magic Johnson και Isiah Thomas επανέρχονται στις κορυφαίες θέσεις, κάτι αναμενόμενο, λόγω του υψηλού καθαρού μέσου όρου ασσίστ που είχαν. Ας εξετάσουμε όμως το συγκεκριμένο κομμάτι και βάσει του χρόνου συμμετοχής κάθε παίκτη, άρα με βάση τις πραγματικές κατοχές που συμμετείχε κάθε παίκτης στις συγκεκριμένες σεζόν.
Στο δείκτη αυτό λοιπόν υπολογίζουμε τις ασσίστ του παίκτη όχι βάσει των συνολικών κατοχών της ομάδας του, αλλά βάσει των κατοχών που βρίσκεται στο παρκέ. Έτσι, μπορούμε να εξετάσουμε καλύτερα την αποδοτικότητα του κάθε παίκτη στο κομμάτι της δημιουργίας, ανεξαρτήτως του χρόνου συμμετοχής του. Όπως αναφέραμε και προηγουμένως, χρησιμοποιήσαμε το βασικό απλό τύπο υπολογισμού των κατοχών, άρα υπολογίσαμε εκ νέου όλες τις σχετικές τιμές, οι οποίες έτσι διαφέρουν από αυτές που απεικονίζονται στο basketball reference, μιας και οι τελευταίες προκύπτουν από τον πολύπλοκο τύπο (και είναι και εύλογα ελαφρώς μικρότερες).
Στη συγκεκριμένη κατηγορία, ο John Stockton όχι απλά διατηρεί το απόλυτο με την ένατη κορυφή σε εννιά κατηγορίες, αλλά το "τερματίζει", αφού τη σεζόν 1989-90 μοίραζε ασσίστ σχεδόν ανά 5 επιθέσεις που ήταν παρών! 19,67% το σχετικό ποσοστό του με τη φανέλα των Jazz, ενώ δύο χρόνια νωρίτερα είχε 19,06%, νούμερα πραγματικά εντυπωσιακά!
Ο Steve Nash βρίσκεται και εδώ πολύ ψηλά, με 17,74 ασσίστ σε 100 κατοχές με τη φανέλα των Suns τη σεζόν 2010-11, στην τρίτη θέση, αλλά και 16,8 ασσίστ τέσσερα χρόνια νωρίτερα. Magic Johnson και Isiah Thomas είναι και εδώ στις κορυφαίες θέσεις, με νούμερα της τάξης του 16-17.
Ο κορυφαίος όλων, αναντίρρητα, βάσει αριθμών, δεν είναι άλλος από τον John Stockton, του οποίου η κυριαρχία δεν αμφισβητήθηκε ούτε σε μια κατηγορία από τους παραπάνω δείκτες! Οι δύο σεζόν που επιλέχθηκαν είναι μεν ίσως οι δύο καλύτερές του στο δημιουργικό κομμάτι, ωστόσο τα νούμερά του και όλα τα υπόλοιπα χρόνια με τους Jazz παραμένουν ασύλληπτα, γι' αυτό εξάλλου είναι και ο πρώτος πασέρ στην ιστορία του πρωταθλήματος.
Ο Magic Johnson παραμένει στις πρώτες θέσεις σε κάθε σχεδόν δείκτη που εξετάστηκε, ενώ και η χρονιά 1984-85 από τον Isiah Thomas, είναι από τις κορυφαίες που έχουν πραγματοποιηθεί. Maurice Cheeks και Larry Bird δεν ήταν από τους παίκτες που ξεχώρισαν ανάμεσα στους κορυφαίους των κορυφαίων, με τον ηγέτη των Celtics πάντως, όπως είπαμε να μην ταιριάζει εξ' ορισμού στη λίστα αυτή με τους κορυφαίους δημιουργούς του ΝΒΑ. Τέλος, άξιες αναφοράς οι δύο σεζόν του Steve Nash, που μπορεί με μια πρώτη ματιά να μην εντυπωσιάζουν, μέσα από τους δείκτες όπως αποδεικνύεται το μεγαλείο του Καναδού πασέρ.
Ήρθε, λοιπόν, η ώρα, να επιχειρήσουμε κάτι παράδοξο, για πολλούς αιρετικό, ίσως και άστοχο ως ένα βαθμό, αλλά θέλουμε να πιστεύουμε και σίγουρα ενδιαφέρον! Να συγκρίνουμε δηλαδή τους δύο κόσμους, μέσα από τους παραπάνω δείκτες και να εντοπίσουμε τις διαφορές, αν όντως υπάρχουν και πόσο θεαματικές είναι αυτές, αφενός μεταξύ των δύο πρωταθλημάτων, αφετέρου, μεταξύ όλων των κορυφαίων παικτών του ΝΒΑ και της Euroleague μαζί στο κομμάτι της δημιουργίας.
Θα δούμε λοιπόν τα ίδια νούμερα και τους ίδιους δείκτες, συγκεντρωμένα όλα μαζί, αλλά επικεντρωμένα στους κορυφαίους παίκτες μόνο, αυτούς δηλαδή με τις μεγαλύτερες επιδόσεις σε κάθε δείκτη, ανεξαρτήτως του πρωταθλήματος που αγωνίζονται. Προφανώς μπορεί ήδη να έχετε μια πρώτη γεύση από όλα τα παραπάνω, ωστόσο στα παρακάτω διαγράμματα απεικονίζονται ξεκάθαρα τα ευρήματα της έρευνάς μας.
Περισσότερα για την επεξήγηση του κάθε δείκτη μπορείτε να δείτε στο κομμάτι της Euroleague, ωστόσο θα προσπαθήσουμε να ερμηνεύσουμε τα αποτελέσματα εκ νέου με βάση τη δική τους σημασία. Η χρήση τους εξάλλου σε αυτό εξυπηρετεί, ώστε να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις και να επιτρέψουν μια όσο το δυνατόν ασφαλή και πληρέστερη σύγκριση μεταξύ των δύο κόσμων. Ενσωματώνοντας παραμέτρους και στατιστικές κατηγορίες οι επιδόσεις προσαρμόζονται στα δεδομένα της εποχής και του πρωταθλήματος, του εσωτερικού και εξωτερικού ανταγωνισμού που είχε να αντιμετωπίσει ο παίκτης, όπως και των συνολικότερων ευκαιριών που είχε για να ...δημιουργήσει και με τον τρόπο αυτό λοιπόν, να υπάρξει μια πιο ασφαλέστερη σύγκριση, χωρίς βέβαια να παραμένει απαραίτητα και εντελώς δόκιμη. Ενστάσεις μπορούν να υπάρξουν και είναι δικαιολογημένες, ωστόσο καλύτερα να το δείτε ως μια απόπειρα απλά σύνδεσης των δύο κόσμων κι όχι σε ένα αυστηρό πλαίσιο που αναδεικνύεται ο καλύτερος ή οι καλύτεροι με μια δεδομένη κατάταξη, αν και θεωρούμε ότι η έρευνα αυτή μπορεί να αποτελέσει μια χρήσιμη βάση για παρόμοιες απόπειρες στο μέλλον κι όχι μόνο για τον τομέα των ασσίστ.
Να τονίσουμε εδώ ξανά επίσης πως η σύγκριση έχει εξ ορισμού δύο τρωτά σημεία, που όμως δεν θεωρούμε ότι επηρεάζουν, σημαντικά τουλάχιστον, τα αποτελέσματά της. Το ένα είναι ότι τα στατιστικά των παικτών του NBA προέρχονται μόνο από τις Regular Seasons του πρωταθλήματος, ενώ αυτά των παικτών της Euroleague από όλες τις φάσεις. Αυτό μπορούμε να θεωρήσουμε πως δεν ωφελεί τους τελευταίους, αφού είναι λογικό το επίπεδο δυσκολίας να αυξάνεται στις προχωρημένες φάσεις της λίγκας, απέναντι σε δυνατότερους αντιπάλους. Ωστόσο ήταν κι ένας τρόπος να μπουν περισσότερα δεδομένα στο παιχνίδι, μιας και τα δύο πρωταθλήματα έχουν σαφώς διαφορετικούς ρυθμούς. Έτσι, στο ΝΒΑ το μάξιμουμ των αγώνων της κανονικής περιόδου είναι οι 82, ενώ στην Euroleague, πλέον, οι 37, άρα ούτε οι μισοί και μάλιστα ο αριθμός αυτός ισχύει μόνο τα τελευταία χρόνια, ενώ ήταν αρκετά χαμηλότερος τις προηγούμενες χρονιές. Το θεωρητικό όφελος λοιπόν των παικτών του ΝΒΑ για ένα πιο ...φλατ επίπεδο δυσκολίας αντισταθμίζεται από το μεγαλύτερο δείγμα των αγώνων τους και το σαφώς υψηλότερο αριθμό ασσίστ, σε απόλυτο αριθμό. Δεν μπορούμε να ξέρουμε τα νούμερα των παικτών της Euroleague σε υποθετικό δείγμα 82 αγώνων, με τα συν και τα πλην που έχει η παράμετρος αυτή. Αυτή η σημείωση πριν προχωρήσουμε.
Τελικά όμως, όπως λέει και ο Πιτίνο, έστω και με τον τρόπο αυτό, είναι ο Καλάθης καλύτερος πασέρ από τον Μάτζικ και τον Μπερντ, ή όχι; Και πόσο απέχουν; Πάμε να εξετάσουμε όλους τους δείκτες για όλους τους παίκτες, αναλυτικά!
Ξεκινάμε από τον πιο απλό και ξεκάθαρο δείκτη, συνάμα όμως και τον πιο φτωχό, όσον αφορά τις επιπλέον παραμέτρους που λαμβάνει υπόψη. Δεδομένων των a priori υψηλότερων χρόνων συμμετοχής σε έναν αγώνα ΝΒΑ, που διαρκεί 48 λεπτά, έναντι 40 της Euroleague, είναι αναμενόμενο να δούμε την απόλυτη κυριαρχία των παικτών του αμερικανικού πρωταθλήματος, ωστόσο θα πρέπει να περάσουμε στους επόμενους δείκτες για να δούμε πόσο καθολική και μεγάλη είναι η υπεροχή αυτή.
Με την εξαίρεση του Larry Bird λοιπόν, που όπως τονίσαμε δεν ανήκει βάσει θέσης και αριθμών στη λίστα αυτή (και χωρίς να υποτιμάμε σε καμιά περίπτωσή του την ικανότητα να βλέπει γήπεδο και να πασάρει "μαγικά" την μπάλα), όλοι οι υπόλοιποι NBAers υπερτερούν στο συγκεκριμένο δείκτη, με τη διαφορά μάλιστα να είναι εντυπωσιακή. Καλάθης και Heurtel είναι οι μοναδικοί που καταφέρνουν να βρεθούν μπροστά από τον Bird, ωστόσο αυτό μάλλον δεν αποτελεί και το μεγαλύτερο επίτευγμα όταν πρόκειται για νούμερα φόργουορντ και όχι πλέι μέικερ.
Για να μην αδικούμε πάντως τους Ευρωπαίους παίκτες, τα νούμερα που έχουν να αναμετρηθούν είναι όχι απλά μια μέση σεζόν, αλλά οι καλύτερες χρονιές των παικτών του ΝΒΑ! Ούτως ή άλλως, η σύγκριση εδώ αδικεί τους παίκτες με χαμηλότερο χρόνο συμμετοχής, άρα αυτούς της Euroleague. Στο διάγραμμα πάντως η διαφορά απεικονίζεται εντυπωσιακά!
Στο δείκτη αυτό προσαρμόζεται ο αριθμός των ασσίστ σε 40 λεπτά αγωνιστικής δράσης, βάσει του πραγματικού χρόνου συμμετοχής του παίκτη. Η υπεροχή του John Stockton και των υπόλοιπων παικτών του ΝΒΑ διατηρείται, ωστόσο η παρουσία των παικτών της Euroleague γίνεται πιο έντονη! Ενώ λοιπόν από τις 14 συνολικά σεζόν ΝΒΑ που εξετάσαμε στον απλό μέσο όρο, οι 13 ήταν μπροστά από την καλύτερη ευρωπαϊκή επίδοση, εδώ ο αριθμός αυτός μειώνεται στις 8! Ο Heurtel του 2016 και του 2018 και ο Καλάθης του 2018 βρίσκονται μπροστά όχι μόνο από τον Bird, αλλά κι από άλλες 5 από τις καλύτερες δημιουργικά σεζόν παικτών του ΝΒΑ όπως αυτή του Thomas το 1991, του Cheeks του 1982 και του 1986, όπως και κάθε χρονιά του Jason Kidd (1999 και 2004)!
Μπορεί λοιπόν ο Καλάθης να μην ξεπερνά σε κάποια σεζόν τον Μάτζικ (η μικρότερή τους διαφορά ανέρχεται στις 2,4 per40 ασσίστ), στις τρεις καλύτερες δημιουργικά χρονιές του, ωστόσο μπαίνει πιο γερά στο γενικότερο ανταγωνισμό, μαζί φυσικά με τον Thomas Heurtel, ενώ από κοντά βρίσκεται και ο Sergio Rodriguez (2012, 2016). Η διαφορά βέβαια από την πρώτη οχτάδα μόνο μικρή δεν είναι, αφού η απόσταση είναι μεγαλύτερη της 1,5 ασσίστ, ενώ τα νούμερα του Stockton παραμένουν απλησίαστα για τους υπόλοιπους παίκτες του ΝΒΑ, πόσο μάλλον για αυτούς της Euroleague.
Στο δείκτη αυτό ξεφεύγουμε από τα όρια του πρωταθλήματος και εισερχόμαστε αποκλειστικά στο πεδίο της ομάδας και του πόσο μεγάλο δημιουργικό ρόλο είχε ο κάθε παίκτης σ' αυτήν, ανάλογα με το ποσοστό των ασσίστ της ομάδας που δημιουργήθηκαν από τον ίδιο. Επιχειρεί δηλαδή μια σύγκριση από ...απόσταση μεταξύ όλων των παικτών, με παρόμοια όμως κριτήρια, ενώ έχει τη σημασία του. Αν μια ομάδα είχε το επιθετικό ταλέντο για να δημιουργεί προϋποθέσεις για έτοιμα καλάθια και κάθε παίκτης ήταν σε θέση να μοιράσει από σεβαστό αριθμό ασσίστ, τότε ένας μεγάλος "καθαρός" αριθμός ασσίστ από το βασικό πλέι μέικερ δεν συνεπάγεται αυτομάτως και τη μεγαλύτερη δημιουργική ευχέρεια. Από την άλλη, ένα μεγαλύτερο ποσοστό στο δείκτη αυτό πιθανώς μαρτυρά τη δημιουργία ασσίστ υπό ...πιο αντίξοες συνθήκες, όπως επίσης και ένα πιο πολύτιμο ρόλο του παίκτη στο παιχνίδι της ομάδας του. Επιπρόσθετα όμως, μπορεί απλά να υποδεικνύει και μεγαλύτερη χρήση του παίκτη από την ομάδα αυτή στα επιθετικά της plays, με τον παίκτη να έχει παράλληλα επίσης μεγαλύτερο αριθμό σουτ, λαθών και γενικότερα κατοχών στα χέρια του. Ακόμα κι έτσι όμως δεν μπορούμε να μην θεωρήσουμε ανώτερη μια υψηλότερη από μια χαμηλότερη τιμή στο δείκτη αυτό.
Εδώ πλέον η απόλυτη κυριαρχία των παικτών του NBA σπάει εξ' ολοκλήρου με τον φετινό Καλάθη να φιγουράρει στη δεύτερη θέση της λίστας, μοιράζοντας το 50,88% των ασσίστ της ομάδας του! Ο μοναδικός παίκτης που ξεπερνά την επίδοση αυτή από τις σεζόν που εξετάσαμε είναι ο John Stockton της σεζόν 1989-90, όπου το αντίστοιχο ποσοστό διαμορφώνεται στο 53,7%, ενώ δεν υπάρχει άλλος παίκτης που να έχει συγκεντρώσει περισσότερες από τις μισές ασσίστ της ομάδας του. Να θυμίσουμε εδώ βέβαια ότι επιλέξαμε απλά τις καλύτερες συνολικά σεζόν των NBAers, χωρίς να τις εξετάσουμε όλες μία προς μία ξεχωριστά. Έτσι, δεν αποκλείεται να υπάρχει κι άλλη περίπτωση NBAer που να μοιράζει περισσότερες από το 50% των ασσίστ της ομάδας του, ωστόσο κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει, πλην του Stockton, στο αρκετά εντυπωσιακό δείγμα που έχουμε λάβει υπόψη.
Ο Καλάθης βρίσκεται επίσης και στην πέμπτη θέση, μοιράζοντας το 49,1% των ασσίστ του περσινού Παναθηναϊκού, ενώ πιο μπροστά συναντάμε τον Thomas του 1985 με 49,47%, αλλά και τον Ed Cota του 2003 με το 49,19 των ασσίστ της Ζαλγκίρις. Ευρωπαϊκές παρουσίες βλέπουμε επίσης από James, Διαμαντίδη και Prigioni, σε ένα δείκτη πάντως που ευνοεί τους παίκτες με μεγάλο χρόνο συμμετοχής κι άρα μέσο όρο ασσίστ κι όχι αυτούς με υψηλό per40 (γι' αυτό και λείπει ο Heurtel).
Στο δείκτη αυτό λοιπόν ο Καλάθης υπερτερεί του Μάτζικ (περίεργη αίσθηση και μόνο να το γράφει στο πληκτρολόγιο κανείς), αφού και οι δύο σεζόν του έχουν μεγαλύτερο ποσοστό από τις τρεις σεζόν του ηγέτη των Lakers που μπήκαν στην ανάλυσή μας! Μιλάμε βέβαια για τους Lakers του showtime που χάριζαν στιγμές μπασκετικής ...μαγείας στο παρκέ, άρα δεν μας προξενεί και μεγάλη έκπληξη η "πτώση" του Johnson στο δείκτη αυτό, βάσει και όσων προαναφέραμε για τα χαρακτηριστικά του εν λόγω δείκτη. Αντιθέτως όμως, η εικόνα αντιστρέφεται στο "συγγενικό" δείκτη που ακολουθεί και λαμβάνει έως ένα βαθμό παραμέτρους της ίδιας λογικής.
Στο δείκτη αυτό παραμένουμε στο πλαίσιο της ομάδας, εξετάζοντας όμως ότι τις ασσίστ που δημιουργούσε συνολικά, αλλά τους πόντους που σκόραρε σε κάθε της ματς. Προφανώς, όσο περισσότεροι πόντοι, τόσο και πιο ευνοϊκές οι συνθήκες για την παραγωγή ασσίστ (ουσιαστικά το ανάποδο, αλλά η ίδια λογική διέπει τη σχέση αυτή), άρα τόσο πιο "εύκολο" και το έργο του πλέι μέικερ να πασάρει την τελική πάσα. Προφανώς και εδώ μπορούν να υπάρξουν παρόμοιες ενστάσεις με τον προηγούμενο παρεμφερή δείκτη, ωστόσο είναι κι αυτός χρήσιμος ώστε να κατανοήσουμε καλύτερα το "περιβάλλον" της ομάδας που αγωνιζόταν ο παίκτης κι έτσι να συγκρίνουμε με παρόμοια κριτήρια και αρχές ανόμοιες καταστάσεις. Θεωρούμε λοιπόν πως όσο μεγαλύτερη η τιμή του ποσοστού αυτού, τόσο πιο αποτελεσματικό το έργο του δημιουργού, άρα και τόσο μεγαλύτερη η υπεροχή του στη συγκεκριμένη κατηγορία, έναντι των υπολοίπων παικτών.
Να υπενθυμίσουμε εδώ πως δεν είναι δείκτης με άμεση συσχέτιση μεταξύ των ασσίστ του παίκτη και των πόντων που προκύπτουν από αυτές. Δεν δείχνει δηλαδή ότι το Χ ποσοστό των πόντων της ομάδας προέρχονται από ασσίστ του παίκτη, αλλά είναι μια απλή διαίρεση μεταξύ των δύο τιμών, με το σχετικό ποσοστό να υποδεικνύει αυτό που ονομάσαμε "περιβάλλον της ομάδας", και το πόσο ευνοεί τη δημιουργία, λαμβάνοντας υπόψη το τελικό αποτέλεσμα (σκοράρισμα).
Εδώ η κυριαρχία των NBAers επιστρέφει, κάτι που υποδεικνύει μεγαλύτερη ικανότητα να παράγουν ασσίστ στον ίδιο αριθμό πόντων. Κάποιος βέβαια μπορεί να αντιτάξει τη μεγαλύτερη ευκολία με την οποία καταμετρώνται οι ασσίστ στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού, ένα επιχείρημα που είναι σίγουρα βάσιμο και πρέπει και αυτό, όπως και όλοι οι υπόλοιποι παράγοντες που δεν μπορούν να αποτυπωθούν εύκολα με νούμερα, να ληφθεί υπόψη.
Σε κάθε περίπτωση πάντως, στο δείκτη αυτό οι πρώτες οχτώ θέσεις ανήκουν σε παίκτες ΝΒΑ, με τον Stockton, όπως είδαμε και προηγουμένως, να καταλαμβάνει και με σχετική άνεση μάλιστα τις δύο πρώτες θέσεις, με επιδόσεις 13,58% και 12,72%. Ακολουθεί ο Isiah Thomas του 1985, ενώ και οι τρεις σεζόν του Μάτζικ που εξετάζουμε βρίσκονται υψηλότερα από κάθε Ευρωπαίο παίκτη, με πρώτο εξ' αυτών να έρχεται ο Νικ Καλάθης της φετινής σεζόν, στην ένατη θέση, με 10,65%.
Ο Έλληνας γκαρντ εξακολουθεί να βρίσκεται μπροστά από έξι ΝΒΑ σεζόν πάντως, ενώ κατέχει και τη δεύτερη ευρωπαϊκή θέση, τρία σκαλοπάτια μετά, με το τελευταίο διψήφιο ποσοστό της λίστας. Διαμαντίδης και Heurtel είναι οι άλλοι δύο Ευρωπαίοι γκαρντ, με επιδόσεις ανώτερες κι από τις δύο χρονιές του Maurice Cheeks.
Ξεφεύγοντας από το στενό πλαίσιο της ομάδας, περνάμε τώρα στην εξέταση παρόμοιων δεικτών, μόνο που τώρα λαμβάνεται υπόψη όχι ο αριθμός των ασσίστ της ομάδας του παίκτη, αλλά ο μέσος αριθμός ασσίστ κάθε ομάδας για το πρωτάθλημα του παίκτη (είτε NBA, είτε Euroleague), την εκάστοτε σεζόν. Με τον τρόπο αυτό λοιπόν, εξετάζουμε κάθε επίδοση με βάση τα δεδομένα του πρωταθλήματος που συμμετείχε και τις δικές του σταθερές, στο χρόνο/εποχή, αλλά και στο χώρο/διοργάνωση, σε μια απόπειρα να εξισώσουμε πολλά διαφορετικά μπασκετικά σύμπαντα. Είδαμε παραπάνω τα σχετικά νούμερα για κάθε διοργάνωση ξεχωριστά, ώρα να τα μελετήσουμε και ομαδικά, προκειμένου να φωτίσουμε και αυτή την πτυχή του ζητήματος.
Εδώ βλέπουμε παίκτες της Euroleague να κάνουν και πάλι την εμφάνισή τους στις κορυφαίες θέσεις, όμως αυτή την φορά δεν πρόκειται ούτε για τον Καλάθη, ούτε για τον Heurtel, αλλά για δύο παίκτες των αρχών της προηγούμενης δεκαετίας, όπου η φτωχότερη συνολικά συγκομιδή αλλά και καταγραφή στη διοργάνωση της Euroleague ανεβάζει τα αντίστοιχα ποσοστά τους θεαματικά, επιβεβαιώνοντας παράλληλα το εξαιρετικό δημιουργικό τους έργο.
Ο λόγος για τον Ivica Maric της Ζαντάρ ο οποίος στα 10 παιχνίδια που αγωνίστηκε τη σεζόν 2000-01 στην Euroleague μοίραζε το 55,24% των ασσίστ μιας μέσης ομάδας της διοργάνωσης, με τον Ed Cota να φιγουράρει στην πέμπτη θέση της λίστας με 53,32% των ασσίστ της σεζόν 2002-03. Σαφώς, το δείγμα είναι κάτι παραπάνω από μικρό για να συγκριθεί όχι μόνο με το ΝΒΑ, αλλά και με τις τρέχουσες χρονιές της Euroleague, ωστόσο δεν παύουν και αυτές οι επιδόσεις να έχουν τη δική τους σημασία.
Πρώτος όλων βέβαια, ποιος άλλος, ο John Stockton που μοίραζε το 58,23% των ασσίστ μιας μέσης ομάδας του ΝΒΑ τη σεζόν 1989-90, ενώ η δεύτερη σεζόν του βρίσκεται στην τέταρτη θέση της λίστας, πίσω από τον Steve Nash του 2007. Ο Καλάθης βρίσκεται πιο χαμηλά, αλλά και πάλι ψηλότερα από τα μεσαία στρώματα της ολοκληρωμένης κατάταξης, εξακολουθώντας να έχει πίσω του παίκτες από το ΝΒΑ, όπως υποδεικνύεται τόσο από τον πίνακα, όσο και από το διάγραμμα, όχι όμως και τον Magic Johnson, ο οποίος ενώ υστερούσε στον αντίστοιχο δείκτη στο πλαίσιο της ομάδας και στις τρεις σεζόν του, πλέον βρίσκεται εξ' ολοκλήρου μπροστά από τον γκαρντ του Παναθηναϊκού. Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο και με παίκτες όπως ο Maurice Cheeks.
Με την ίδια λογική, προχωράμε στο συνδυασμό της λογικής των δύο παραπάνω δεικτών, για να εξετάσουμε τον αριθμό των ασσίστ του παίκτη βάσει του μέσου σκορ μιας μέσης ομάδας της διοργάνωσης που συμμετείχε, την εκάστοτε σεζόν. Σε σχέση με τον προηγούμενο δείκτη αλλάζουν οι ασσίστ της μέσης ομάδας και εξετάζουμε τους πόντους, ενώ σε σχέση με τον αμέσως προηγούμενο, διευρύνουμε το πλαίσιο από αυτό της ομάδας, σε αυτό της διοργάνωσης/σεζόν.
Δεν αποτελεί έκπληξη η εικόνα που βλέπουμε στο διάγραμμα, βάσει και όσων είδαμε στο δείκτη των ασσίστ ως προς τους πόντους της ομάδας. Οι NBAers παραμένουν στις πρώτες εννέα θέσεις, με τον Stockton φυσικά να αποτελεί το απόλυτο αφεντικό και σε αυτό το δείκτη και τον Καλάθη να βρίσκεται στη δέκατη θέση, με αρκετή διαφορά πάντως τόσο από τον προηγούμενο, όσο και από τον επόμενο παίκτη ΝΒΑ. Οι δύο τελευταίες σεζόν του Καλάθη μαζί με τον Heurtel του 2016 διακόπτουν το σερί των Αμερικανών παικτών, ενώ στο διάγραμμα "προλαβαίνουν" να εμφανιστούν και οι James και Teodosic, ανάμεσα σε Kidd και Thomas. Οι τρεις σεζόν του Μάτζικ βέβαια βρίσκονται στις πρώτες εννιά θέσεις, υψηλότερα από τον Καλάθη.
Συμπερασματικά, έχοντας προσαρμόσει εν μέρει τα δεδομένα του ενός πρωταθλήματος στο άλλο, η υπεροχή των κορυφαίων NBAers είναι σαφής και ξεκάθαρη, όχι όμως και καθολική, όπως αποδεικνύεται.
Ο συγκεκριμένος δείκτης όπως τονίσαμε και προηγουμένως χρησιμοποιείται (μεταξύ όλων των άλλων) στο NBA και αποτελεί μια εκτίμηση του ποσοστού των (εύστοχων) σουτ εντός πεδιάς που έχει μοιράσει ασσίστ ο παίκτης, σε σχέση με τα συνολικά (εύστοχα) σουτ εντός πεδιάς που προήλθαν από ασσίστ, όσο ο παίκτης αυτός βρισκόταν στο παρκέ.
Όπως αναφέρει και ο ορισμός του, ο δείκτης αυτός αποτελεί απλώς μια εκτίμηση και δεν λαμβάνει υπόψη ένα-ένα τα δεδομένα που υπάρχουν από τη δράση του παίκτη κατά τη διάρκεια του αγώνα, ώστε να υπολογίσει με ακρίβεια το σχετικό ποσοστό των ασσίστ. Επιπρόσθετα, δεν συνυπολογίζει καθόλου τις ελεύθερες βολές, από τις οποίες φυσικά και προκύπτουν ασσίστ, άρα εξ ορισμού, παρουσιάζει αδυναμίες. Ωστόσο, ενσωματώνει έξτρα παραμέτρους όπως τα εύστοχα σουτ της ομάδας και του παίκτη, τα οποία μάλιστα διαχωρίζει, πέρα από την παράμετρο του χρόνου που όπως είδαμε έχει τη δική της χρησιμότητα.
Εδώ η πρωτοκαθεδρία του Stockton και για τις δύο σεζόν που εξετάσαμε παραμένει ακέραια, όμως παρατηρούμε στην τρίτη θέση τον Καλάθη της περσινής σεζόν, με ποσοστό 53,1%, αφήνοντας οριακά πίσω του τον Steve Nash του 2011 με παρόμοιο ποσοστό. Σε ένα δείκτη λοιπόν που χρησιμοποιείται στα "χωράφια" του ΝΒΑ ως επί των πλείστων (και μάλιστα από το 1964-65), ο Καλάθης της περσινής σεζόν καταφέρνει να αφήσει πίσω του 12 από τις πιο "γεμάτες" δημιουργικά σεζόν παικτών - θρύλων όπως ο Μάτζικ, ο Thomas, o Nash και ο Kidd!
Προφανώς ο δείκτης έχει τις αδυναμίες του, όπως προείπαμε, ωστόσο αποτελεί κι άλλη μια ένδειξη ότι η ατάκα του Πιτίνο δεν ήταν και τόσο άστοχη τελικά... για τον περσινό Καλάθη! Φέτος, ο πόιντ γκαρντ του Παναθηναϊκού έχει ποσοστό 46,06%, το οποίο είναι επίσης πολύ υψηλό και βρίσκεται στην 11η θέση της λίστας, εξακολουθώντας να αφήνει πίσω του πολλές σεζόν NBAers, μεταξύ αυτών και δύο από τις τρεις σεζόν του Magic Johnson που εξετάσαμε.
Ανάμεσα στις δύο σεζόν του Καλάθη ξεχωρίζουμε, πέρα από τις διαδοχικές παρουσίες του Steve Nash στην τέταρτη και πέμπτη θέση, τις τρεις παρουσίες του Thomas Heurtel σε σεζόν από το 2015 έως το 2015, σε άλλη μια ένδειξη του κορυφαίου επιπέδου του Γάλλου στο κομμάτι της δημιουργίας.
Στις υψηλότερες επιδόσεις στο δείκτη που υπάρχει ίσως και η μεγαλύτερη μείξη μεταξύ ΝΒΑers και Ευρωπαίων (o Stockton είναι μια κατηγορία μόνος του - "εξωγήινος"), παρατηρούμε επίσης τις παρουσίες του Thomas, του Μάτζικ, αλλά και των Παπαλουκά και Sergio Rodriguez, δύο παικτών γενικά "αδικημένων" σε απόλυτους αριθμούς, λόγω του σχετικά χαμηλότερου χρόνου συμμετοχής τους.
Στο δείκτη αυτό υπολογίζεται το ποσοστό των ασσίστ που μοιράζει ο παίκτης, προς το συνολικό αριθμό κατοχών της ομάδας, σε κάθε παιχνίδι κατά μέσο όρο. Στο συγκεκριμένο δείκτη υπολογίζονται όλες οι κατοχές της ομάδας, ακόμα κι αυτές στις οποίες ο παίκτης δεν είναι παρών στην πεντάδα του παρκέ. Ωστόσο αυτό δεν μας απαγορεύει να δούμε τη γενικότερη συνεισφορά του στο δημιουργικό κομμάτι της ομάδας του, αφού ουσιαστικά αποτυπώνει το ποσοστό των επιθέσεων της ομάδας στο οποίο ο εν λόγω παίκτης μοιράζει κάποια ασσίστ.
Ο τύπος που χρησιμοποιήσαμε για να υπολογίσουμε τις κατοχές των ομάδων είναι ο βασικός, "απλός" τύπος κατοχών που χρησιμοποιείται κατά κύριο λόγο στην περίπτωση αυτή και είναι ο εξής:
Possessions = 0.96*[(Field Goal Attempts)+(Turnovers)+0.44*(Free Throw Attempts)-(Offensive Rebounds)]
Τον τύπο αυτό τον χρησιμοποιήσαμε και στις δύο περιπτώσεις, έτσι τα νούμερα των NBAers είναι εκ νέου υπολογισμένα και διαφορετικά από αυτά που εμφανίζονται στο basketball reference, προκειμένου να έχουν κοινό σημείο αναφοράς με τα αντίστοιχα νούμερα των παικτών της Euroleague. Περισσότερα σχετικά με τον πολύπλοκο τύπο και τις αποκλίσεις που μπορεί να υπάρξουν μπορείτε να δείτε στα αντίστοιχα κομμάτια Euroleague και NBA του συγκεκριμένου δείκτη.
Το σκηνικό της υπεροχής των πλέι μέικερ του ΝΒΑ επιστρέφει, με τον Stockton φυσικά πρώτο και σε απόσταση από τους υπόλοιπους, τουλάχιστον στη σεζόν 1989-90, όπου μοίραζε 15,22 ασσίστ σε 100 επιθέσεις των Jazz! O Isiah Thomas καταφέρνει επίσης να βρίσκεται πολύ ψηλά με τη σεζόν 1984-85, ενώ φυσικά πρωταγωνιστεί και ο Magic Johnson του οποίου οι τρεις σεζόν που λάβαμε υπόψη βρίσκονται στις έξι πρώτες θέσεις της κατηγορίας!
Πρώτος Ευρωπαίος ο Καλάθης του σήμερα στην ένατη θέση με 12,12%, εξακολουθώντας δηλαδή να βρίσκεται μπροστά από σεβαστό αριθμό σεζόν NBA. O Έλληνας διεθνής βρίσκεται και δύο θέσεις παρακάτω με την περσινή του παρουσία στην Euroleague, ενώ Heurtel και James είναι οι άλλοι δύο που καταφέρνουν να μπουν στις πρώτες θέσεις (όπως εμφανίζονται στο διάγραμμα), σε ένα δείκτη αρκετά σημαντικό, ο οποίος όμως εξακολουθεί να ευνοεί περισσότερο τους απόλυτους αριθμούς, δίχως να λαμβάνει υπόψη το χρόνο συμμετοχής. Επομένως, ο επόμενος θεωρούμε ότι μπορεί να μας καλύψει καλύτερα.
Στο δείκτη αυτό λοιπόν υπολογίζουμε τις ασσίστ του παίκτη όχι βάσει των συνολικών κατοχών της ομάδας του, αλλά βάσει των κατοχών που βρίσκεται στο παρκέ. Έτσι, μπορούμε να εξετάσουμε καλύτερα την αποδοτικότητα του κάθε παίκτη στο κομμάτι της δημιουργίας, ανεξαρτήτως του χρόνου συμμετοχής του.
Για να συμβεί αυτό υπολογίσαμε τον αριθμό κατοχών που βρισκόταν κάθε παίκτης στο παρκέ, βάσει του χρόνου συμμετοχής του, η οποία είναι μια βάσιμη παραδοχή κι ακολούθως κάναμε αναγωγή του αριθμού των ασσίστ του στις 100 κατοχές, προκειμένου να βρούμε την πραγματική του παραγωγικότητα.
Όπως αναφέραμε και προηγουμένως, χρησιμοποιήσαμε το βασικό απλό τύπο υπολογισμού των κατοχών, άρα υπολογίσαμε εκ νέου όλες τις σχετικές τιμές για τους παίκτες του NBA, οι οποίες έτσι διαφέρουν από αυτές που απεικονίζονται στο basketball reference, μιας και οι τελευταίες προκύπτουν από τον πολύπλοκο τύπο (και είναι και εύλογα ελαφρώς μικρότερες).
Εδώ οι κορυφαίες επιδόσεις (όπως απεικονίζονται και στο διάγραμμα), χωρίζονται επί της ουσίας σε δύο κομμάτια, με τους παίκτες του ΝΒΑ να κυριαρχούν για μια ακόμη φορά στις πρώτες εννιά θέσεις (με τον Heurtel του 2016 να αποτελεί μια παρένθεση στην όγδοη θέση και να είναι παράλληλα ο πρώτος Ευρωπαίος στο συγκεκριμένο δείκτη με 16,42 ασσίστ σε 100 επιθέσεις) και τους παίκτες της Euroleague από εκεί και πέρα να κυριαρχούν στο δεύτερο κομμάτι του διαγράμματος και να εκτοπίζουν από αυτό σχεδόν εξ' ολοκλήρου τις υπόλοιπες έξι σεζόν από το ΝΒΑ που εξετάσαμε, κάτι που φυσικά είναι σπουδαίο.
Ο Καλάθης βρίσκεται πολύ ψηλά με περίπου 16 ασσίστ ανά 100 κατοχές και στις δύο τελευταίες σεζόν του στην Euroleague, νούμερα που δεν απέχουν θεαματικά από την τέταρτη-πέμπτη θέση της λίστας, με τον Stockton βέβαια να παίζει σε άλλο επίπεδο (πάνω από 19 ασσίστ στις 100 κατοχές) και τον Steve Nash να ξεχωρίζει επίσης σε νούμερα λίγο κάτω ή και αρκετά πιο πάνω από τις 17 ασσίστ. Ο Μάτζικ επίσης βρίσκεται σε κάθε του σεζόν (από τις τρεις που εξετάσαμε) σε νούμερα μεγαλύτερα των 16 ασσίστ/100 κατοχές, ενώ Heurtel και Rodriguez έχουν από δύο παρουσίες, με νούμερα γύρω στις 14,5-15,5 ασσίστ ανά 100 κατοχές!
Χωρίς να μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι ένας από τους παραπάνω δείκτες καλύπτει τις προδιαγραφές της σύγκρισης καλύτερα από τους άλλους, ούτε φυσικά ότι υπάρχει κάποιος δείκτης που μπορεί να εξυπηρετήσει και να λειτουργήσει αυτόνομα στην εν λόγω σύγκριση, ίσως αυτός ο τελευταίος, με τις ασσίστ του παίκτη στις 100 κατοχές να είναι ο πληρέστερος από τους προαναφερθέντες, μιας και λαμβάνει υπόψη του τόσο το χρόνο συμμετοχής, όσο, έως ένα βαθμό και τον τρόπο παιχνιδιού της ομάδας, βάσει του αριθμού των κατοχών της. Δεν συνυπολογίζει βέβαια περισσότερα χαρακτηριστικά τόσο στο πλαίσιο (περιβάλλον) ομάδας και την ευχέρειά της στη δημιουργία ασσίστ και στο σκοράρισμα, όπως φυσικά και στο πλαίσιο διοργάνωσης/εποχής και τη γενικότερη τάση που υπήρχε στη δημιουργία τελικών πασών. Αλλά αυτό, όπως είπαμε, το αφήνουμε και μελλοντική δουλειά, επιχειρώντας να συνδυάσουμε πλέον περισσότερα χαρακτηριστικά και δείκτες όπως οι παραπάνω.
Στην ανάλυση αυτή επιχειρήσαμε να βάλουμε στο ...ίδιο καζάνι και να συγκρίνουμε, στο βαθμό που αυτό είναι εφικτό, μερικούς από τους κορυφαίους πόιντ γκαρντ και πασέρ που έχουν αγωνιστεί τόσο στην Euroleague, όσο και στο ΝΒΑ, με αφορμή την viral ατάκα του Πιτίνο που ούτε λίγο ούτε πολύ χαρακτήρισε τον Καλάθη τον καλύτερο πασέρ που έχει δει στη ζωή του, βάζοντας μέσα στη σύγκριση μεγαθήρια όπως ο Magic Johnson και ο Isiah Thomas!
Η αλήθεια είναι ότι αυτά που έκανε ο γκαρντ του Παναθηναϊκού στον αγώνα με την Εφές ήταν όπως λέγεται και στη γλώσσα των social media, του youtube και των highlights ...unreal, εξωπραγματικά και φυσικά δεν είναι μόνο ο αριθμός των 13 ασσίστ που μοίρασε. Τέτοιες επιδόσεις φυσικά έχουν υπάρξει στην Euroleague (ρεκόρ οι 19 ασσίστ του Stefan Jovic τη σεζόν 2015-16), εξάλλου, η μεγαλύτερη παράσταση του Νικ, βάσει αριθμών, ήταν αυτή που χάρισε στις 17 Απριλίου 2018, στον πρώτο αγώνα των playoffs με τη Ρεάλ, όπου μοίρασε 16 ασσίστ σε μόλις 25:33 συμμετοχής, σε μια αναμέτρηση που έληξε 95-67. Πέρα από τις 13 ασσίστ λοιπόν, ήταν η συνολικότερή του παρουσία και η σιγουριά που έβγαζε στο παρκέ, η ικανότητά του να βλέπει και να ξέρει ανά πάσα στιγμή τι γίνεται στο γήπεδο, να βλέπει την ευκαιρία για καλάθι πριν καν αυτή ξεκινήσει να δημιουργείται και να περνάει την μπάλα από την κλειδαρότρυπα και καμιά φορά μάλιστα με θεαματικό τρόπο!
Ίσως κι αυτό να ήταν το νόημα της δήλωσης του Πιτίνο. Πώς ερμηνεύεται ο καλύτερος πασέρ; Είναι αυτός που πασάρει περισσότερο, που δίνει τις περισσότερες ασσίστ ή αυτός που δίνει τις πιο θεαματικές ή δύσκολες πάσες/ασσίστ; Είναι θέμα ...ποιότητας ή ποσότητας; Η λέξη καλύτερος μπορεί να αναφέρεται και στις δύο διαστάσεις. Θα έπρεπε να περιλαμβάνει και τις δύο διαστάσεις.
Το πόσο θεαματικά πασάρει όμως ένας παίκτης, ή πόσο δύσκολες ασσίστ βγάζει είναι και υποκειμενικό ζήτημα. Αντιθέτως, τη διάσταση της ποσότητας μπορούμε να τη μελετήσουμε καλύτερα, μέσω των ίδιων των στατιστικών. Ενσωματώνοντας μάλιστα διάφορες παραμέτρους και χρησιμοποιώντας ή και δημιουργώντας τους αντίστοιχους δείκτες, μπορούμε να έχουμε και μια σφαιρικότερη άποψη της δημιουργικής ικανότητας κάθε παίκτη, πιθανώς διεισδύοντας εν μέρει και στη διάσταση της ποιότητας, όχι από άποψη θεάματος, αλλά δυσκολίας και γενικότερης τάσης, ως προς την παραγωγή ασσίστ. Σίγουρα, δεν αρκεί να δούμε απλώς τους μέσους όρους κάθε παίκτη για να βγάλουμε συμπέρασμα για το ποιος πασάρει καλύτερα.
Έτσι λοιπόν, επιχειρήσαμε να εξετάσουμε το κομμάτι της δημιουργίας ενσωματώνοντας κάθε φορά και διαφορετικές παραμέτρους και χαρακτηριστικά, προκειμένου να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις να υπάρξει, όσο αυτό ήταν εφικτό, μια σύγκλιση μεταξύ διαφορετικών κόσμων, εποχών, τρόπων παιχνιδιού και πρωταθλημάτων και να καλύψουμε έτσι με σφαιρικότερο τρόπο μια σύγκριση που δεν έχει σκοπό να ανακηρύξει τον καλύτερο πασέρ της ιστορίας, της Euroleague, ή του ΝΒΑ (αν και το πράγμα φωνάζει με κάθε πιθανό τρόπο "John Stockton"), ή να αποδείξει ότι ο Καλάθης ήταν καλύτερος ή χειρότερος του Μάτζικ, ούτε να απομυθοποιήσει ή ηρωοποιήσει τον έναν κόσμο έναντι του άλλου, την Euroleague έναντι του NBA, ή το αντίθετο.
Ο σκοπός είναι να αποτυπώσει, όσο αυτό είναι βέβαια δυνατό, την όποια διαφορά υπάρχει μεταξύ των δύο αυτών πρωταθλημάτων και του τρόπου παιχνιδιού τους, μέσα από το κομμάτι της δημιουργίας των ασσίστ και στο πλαίσιο αυτό να ξεχωρίσει τους καλύτερους, σε κάθε επιμέρους πρωτάθλημα. Σίγουρα, οι συγκρίσεις που γίνονται ξεχωριστά τόσο για την Euroleague όσο και για το NBA μπορούν να χαρακτηριστούν πιο ασφαλείς, χωρίς ωστόσο να μπορούν να αναδείξουν με τη σειρά τους, με σιγουριά, τον καλύτερο ή τους καλύτερους, μιας και το άθλημα και ο τρόπος παιχνιδιού αλλάζει τόσο ραγδαία που εξακολουθούν να υπάρχουν άλλοι τόσοι παράγοντες που οφείλει να συμπεριλάβει και να εξετάσει κανείς.
Αυτό είναι το πλαίσιο λοιπόν που η παραπάνω ανάλυση θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη και η οποία βέβαια είναι αρκετά πλήρης για να μας πει ότι ο Καλάθης είναι όντως ένας από τους καλύτερους πασέρ που έχουν περάσει από την Euroleague και αυτά που κάνει τα δύο τελευταία χρόνια με τον Παναθηναϊκό δεν έχουν προηγούμενο στη διοργάνωση, με τη μορφή τουλάχιστον που υφίσταται από τη σεζόν 2000-01 κι έπειτα. Το αν είναι πράγματι καλύτερος πασέρ από τον Heurtel, τον Rodriguez, τον Teodosic, τον Διαμαντίδη και τον Παπαλουκά είναι κάτι που δεν μπορεί να απαντηθεί με ασφάλεια, αλλά αυτό που μπορούμε να πούμε είναι ότι, με τις όποιες συνθήκες του τότε και του τώρα, οι επιδόσεις του γκαρντ του Παναθηναϊκού στέκουν ψηλότερα όλων, στον κόσμο της Euroleague, όση αξία μπορεί να έχει αυτό.
Κρατάμε τον αστερίσκο εδώ, καθώς η αλλαγή στον τρόπο παιχνιδιού και στην καταγραφή των ασσίστ είναι πιο απότομη στην Euroleague, τις δύο αυτές δεκαετίες. Ο υψηλότερος ανταγωνισμός και η ανάγκη για μεγαλύτερο βάθος των πάγκων, η αμείωτη ένταση της απόδοσης και οι περισσότεροι ενεργοί παίκτες, οι αυτοματισμοί, η καθιέρωση του pick n' roll και η ίδια η ευελιξία στην καταμέτρηση των ασσίστ, είναι παράγοντες που έχουν συμβάλλει σ' αυτό και ευνοούν το σήμερα από το χθες.
Μοναδική εξαίρεση που απειλεί την πρωτοκαθεδρία του Καλάθη είναι ο Thomas Heurtel, ένας παίκτης που δεν χαίρει και της μεγαλύτερης εκτίμησης από το ελληνικό μπασκετικό κοινό, για διάφορους λόγους ("δεν είναι winner", "δεν παίζει άμυνα"), ωστόσο έχει αποδείξει τεράστια ικανότητα και εξαιρετική συνέπεια στο κομμάτι της δημιουργίας, με όποια ομάδα κι αν αγωνίστηκε (Εφές, Μπαρτσελόνα, Μπασκόνια), με τις επιδόσεις του μάλιστα να ξεπερνούν αυτές των μεγάλων σταρ της διοργάνωσης, όχι μόνο για μια σεζόν, αλλά για ένα εύρος σεζόν που εκτείνεται από το 2012 μέχρι και σήμερα! Μην ξεχνάμε ότι ο Γάλλος είναι ο μοναδικός που "χτυπάει" και ενίοτε ξεπερνάει τα εξωπραγματικά νούμερα του Καλάθη, αυτά που συνηγόρησαν στο να δηλώσει ο Πιτίνο ότι είναι ο καλύτερος πασέρ που έχει δει.
Είναι λοιπόν ο Καλάθης καλύτερος από τον Μάτζικ, τον Thomas, τον Cheeks και τον Bird; Λαμβάνοντας υπόψη τους παραπάνω δείκτες, πιθανώς και να είναι, από τους δύο τελευταίους, ενώ στέκει πολύ κοντά και στα μεγαλύτερα μεγαθήρια της θέσης. Υπάρχουν δείκτες που ξεπερνά ακόμα και τον Μάτζικ, ωστόσο το συνολικό πρόσημο είναι, αναμενόμενα μάλλον, υπέρ του, κατά πολλούς καλύτερου πλέι μέικερ που έχει αγωνιστεί στο άθλημα, με τη διαφορά πάντως να μην είναι τόσο χαοτική ώστε να θεωρείται αιρετική ή ιερόσυλη η οποιαδήποτε σύγκριση.
Σύμφωνοι, μιλάμε για θρύλους τους αθλήματος, που ανήκουν στο TOP 5 - TOP 10 των μεγαλύτερων καλαθοσφαιριστών που έχουν πατήσει παρκέ, αλλά στην εποχή των αριθμών και της τόσο εκτεταμένης χρήσης τους, ειδικά στην άλλη όχθη του Ατλαντικού, είναι καλό να αφήσουμε να μας πουν κι αυτοί τις δικές τους αλήθειες, ως μια ακόμα οπτική που έχουν και μπορούμε να αποκτήσουμε και οι ίδιοι για το άθλημα.
Από την άλλη, πέρα από την απόπειρα σύγκλισης δύο διαφορετικών κόσμων, διαφορετικών εποχών και τρόπων παιχνιδιού, είναι το ίδιο το επίπεδο του αθλήματος που εγείρει πολλές αμφιβολίες για την ...εξίσωση των επιδόσεων των παικτών της Euroleague με αυτών του ΝΒΑ. Αυτός είναι εξάλλου και ο λόγος που ενσωματώσαμε τους δείκτες που αφορούν τις επιδόσεις μιας μέσης ομάδας της εκάστοτε διοργάνωσης της εκάστοτε σεζόν, ώστε να μειώσουμε έως ένα βαθμό τη συγκεκριμένη απόσταση. Ωστόσο σε ένα αυστηρότερο πλαίσιο αυτό δεν είναι αρκετό. Θεωρήστε απλά το πιο τραβηγμένο παράδειγμα: είναι άλλο να μοιράζεις 10 ασσίστ στο ΝΒΑ κι άλλο 10 ασσίστ σε τοπική κατηγορία εθνικού πρωταθλήματος.
Ωστόσο αυτό το ακραίο αυτό παράδειγμα μπορούμε να θεωρήσουμε ότι δεν βρίσκει καμιά εφαρμογή στην Euroleague, το αντικειμενικά δεύτερο καλύτερο διασυλλογικό πρωτάθλημα του κόσμου. Αν υπάρχει μια διοργάνωση που μπορεί να συγκριθεί με το ΝΒΑ σε επίπεδο συλλόγων αυτό είναι η Euroleague, ειδικά των τελευταίων ετών, όπως εξάλλου αποδεικνύεται μέσα κι από την πορεία παικτών εκατέρωθεν (πχ ο Doncic κάνει τα ίδια και χειρότερα όργια φέτος με τους Mavericks). Αλλά αυτό είναι ένα ακόμα πιο μεγάλο θέμα, που χρήζει άλλης τόσης ανάλυσης. Επομένως ας μείνουμε στην επίγνωση ότι υπάρχει διαφορά επιπέδου η οποία μπορεί να αλλοιώνει εν μέρει τη σύγκριση που επιχειρείται. Ίσως και όχι βέβαια, αν αναλογιστούμε τη μεγαλύτερη ευχέρεια στην καταγραφή των ασσίστ στο μαγικό κόσμο του ΝΒΑ. Υπάρχει κι αυτή η όψη του νομίσματος.
Επιστρέφοντας στον πρωταγωνιστή της ανάλυσης, δεν έχουμε παρά να δώσουμε έξτρα πόντους στον Καλάθη και για έναν άλλο λόγο. Ο Magic είχε τον Jabbar και το showtime Lakers, ο Stockton είχε τον Malone. Ναι, είναι οι δύο πρώτοι σκόρερ στην ιστορία του ΝΒΑ και πιθανώς οι πλέι μέικερ συνέβαλαν τα μάλα σ' αυτό. Ο Καλάθης σε ποιούς μοιράζει 8 και πλέον ασσίστ σε κάθε ματς; Η σύγκριση και μόνο είναι χαοτική και ουσιαστικά αντιστρέφει μερικά από τα επιχειρήματα υπέρ του ΝΒΑ, πλέον, υπέρ του Νικ, αν τα βάλετε κάτω.
Με την ίδια λογική βέβαια, θα πει κανείς ότι ο διεθνής πλέι μέικερ δεν έχει εσωτερικό ανταγωνισμό στον Παναθηναϊκό στο κομμάτι της δημιουργίας και έχοντας την περισσότερη ώρα την μπάλα στα χέρια του, είναι λογικό να μοιράσει και πολλές ασσίστ. Αυτό φυσικά δεν αφαιρεί κάτι από τη δημιουργική του ικανότητα, εξάλλου το ίδιο λίγο πολύ ισχύει και για τους μεγάλους NBAers. Κάτι τέτοιο βέβαια ισχύει όντως φέτος, βάσει της γενικότερης εικόνας που έχουμε για τους πράσινους έως τώρα στη σεζόν. Το επιχείρημα όμως καταρρίπτεται όταν την περσινή σεζόν στον Παναθηναϊκό αγωνίστηκε για ένα κομμάτι της σεζόν και ο Mike James, ο δεύτερος σε ασσίστ στη φετινή διοργάνωση με 7,2 κατά μέσο όρο. Αν ανατρέξουμε λοιπόν στο ιστορικό του Καλάθη στα αντίστοιχα παιχνίδια θα δούμε πως ο μεγάλος αριθμός των ασσίστ παρέμεινε, εξάλλου σ' αυτό το διάστημα πραγματοποίησε και το προσωπικό του ρεκόρ με τις 16 κόντρα στην Ρεάλ, δίπλα σε έναν παίκτη που επίσης έχει έφεση στη δημιουργία και έπαιρνε πολλές μπάλες στα χέρια του.
Με τον Καλάθη πάντως να έχει αναδειχθεί δύο φορές καλύτερος "κλέφτης" στην Εuroleague, τις σεζόν 2015-16 και 2017-18, να είναι δεύτερος στην τρέχουσα σεζόν και τρίτος τη σεζόν 2016-2017 και με βάση την κυριαρχία του στους περισσότερους από τους δείκτες που εξετάσαμε, θα τον παρομοιάζαμε περισσότερο με τον John Stockton και όχι με τον Μάτζικ, όχι μόνο λόγω της καθολικής πρωτιάς του πρώτου σε όποιον δείκτη κι αν λάβαμε υπόψη, αλλά διότι, πέρα από τον πρώτο πασέρ στην ιστορία του ΝΒΑ, μιλάμε και γι' αυτόν με τα περισσότερα κλεψίματα!
Ήταν λοιπόν σωστός ο Πιτίνο; Αν το δούμε με το ...γράμμα του νόμου, όχι. Παίκτες όπως ο Magic και ο Thomas είναι απλά αξεπέραστοι και με μια διαδρομή πολύ μεγαλύτερη από αυτή του Καλάθη, σε κάθε επίπεδο, με τις επιδόσεις τους μάλιστα να αφορούν ένα πολύ μεγαλύτερο αριθμό αγώνων, προσφέροντας ανεπανάληπτο θέαμα και πηγαίνοντας το ίδιο το μπάσκετ ένα και δύο επίπεδα πάνω. Με τους όρους αυτούς δεν υφίσταται σύγκριση. Με το γενικότερο πνεύμα όμως, δεν μπορούμε να πούμε ότι είχε κι άδικο. Όχι στο ότι ο Καλάθης είναι ο καλύτερος πασέρ που έχει δει (χωρίς φυσικά να αμφισβητούμε την πορεία τόσων χρόνων αυτού του θρύλου της προπονητικής με μια απλή ανάλυση), αλλά στο ότι είναι πράγματι ένας από τους σπάνιους και πιο ικανούς δημιουργούς που έχουν αγωνιστεί στα ευρωπαϊκά γήπεδα, με νούμερα που μπορούν να συγκριθούν με αυτά με των κορυφαίων παικτών της ιστορίας. Μην ξεχνάμε, εξάλλου, ότι εξετάστηκαν μόνο οι κορυφαίες σεζόν των κορυφαίων πλέι μέικερ του ΝΒΑ κι όχι απλά κάποιες τυχαίες... Αυτός ήταν ο πήχης!
Η δήλωση του Πιτίνο λοιπόν, μέσα στην αναμενόμενη δόση υπερβολής της, μόνο άστοχη δεν μπορεί να χαρακτηριστεί. Σε κάθε περίπτωση, τώρα μπορούμε να είμαστε λίγο ακόμα πιο σίγουροι για το πόσο μεγάλος παίκτης είναι ο Καλάθης και ειδικά στο κομμάτι της δημιουργίας! Μπορεί Παπαλουκάς, Διαμαντίδης, Σπανούλης, Σάρας, Teodosic, Rodriguez και σία να θεωρούνται, όχι άδικα, αλλά και λίγο στερεοτυπικά, οι κορυφαίοι πασέρ της Euroleague, αλλά θα πρέπει ήδη να βάλουμε στην παρέα αυτή τον Καλάθη, τουλάχιστον ως ίσο. Ο χρόνος θα δείξει κατά πόσο θα παραμείνει, ή θα ξεφύγει ακόμα ψηλότερα από αυτήν.
ΥΓ. Ο Καλάθης έχει φέτος 8,29 ασσίστ κατά μέσο όρο, αλλά ο Πιτίνο τον έχει δει να μοιράζει 8,86 ασσίστ σε κάθε ματς...
I've coached against Magic Johnson, Bird, some of the greatest guards - Maurice Cheeks, Isaiah Thomas - in the game, Nick Calathes is the best passer I've seen in my lifetime
για όσους δεν τα πάνε καλά με τα αγγλικά, ή για όσους απλά δεν έφτασε η συγκεκριμένη δήλωση ακόμα στα αυτιά τους, ο Πιτίνο είπε ούτε λίγο ούτε πολύ ότι ο Καλάθης είναι καλύτερος πασέρ από μερικούς από τους μεγαλύτερους παίκτες στην ιστορία του αθλήματος!
Η δήλωση αυτή προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις και ερμηνεύτηκε με διάφορους τρόπους. Από την ...επιτηδευμένη υπερβολή για εμψύχωση του σταρ της ελληνικής ομάδας αλλά και των υπολοίπων παικτών, ενόψει του δύσκολου προγράμματος που ακολουθεί για την ομάδα του Παναθηναϊκού, μέχρι τα ειρωνικά σχόλια τόσο για την ικανότητα του διεθνή γκαρντ να μοιράζει την μπάλα, όσο και την επίγνωση της ατάκας αυτής από τον ίδιο τον Πιτίνο, έναν hall of famer με αμέτρητα χρόνια παρουσίας στον πάγκο, κυρίως κολεγιακών ομάδων των ΗΠΑ, του NCAA.
Πέρα από την έφεση του Αμερικανού κόουτς σε πιασάρικες ατάκες που δίνουν με τη σειρά τους ...ασσίστ στους δημοσιογράφους για τα δικά τους κείμενα και πέρα από τη δεδομένη αξία παικτών - θρύλων όπως ο Μάτζικ και οι άλλοι που δεν έχουν καταφέρει να τους αγγίξουν "κολοσσοί" της σημερινής εποχής στο μαγικό πρωτάθλημα του ΝΒΑ, η δήλωση αυτή μας προκάλεσε την περιέργεια και μας γέννησε την ιδέα να το ψάξουμε λίγο περισσότερο το θέμα.
Στην αρχή δηλαδή σκέφτεσαι εντάξει, προφανώς ο Μάτζικ, ο Thomas και οι υπόλοιποι κορυφαίοι πόιντ γκαρντ του ΝΒΑ δεν συγκρίνονται, δεν υπάρχει καν σχέση ανάμεσα στους δύο κόσμους και στους παίκτες που αγωνίζονται σ' αυτούς. Από την άλλη όμως αρχίζεις να αναρωτιέσαι, πόση πια είναι αυτή η απόσταση που τους χωρίζει; Μπορεί να μετρηθεί; Πόσα επίπεδα πάνω αγωνίζονταν οι σταρ του ΝΒΑ σε σχέση με τους κορυφαίους δημιουργούς της Euroleague; Κάπως έτσι αρχίσαμε να το ψάχνουμε περισσότερο.
Για το σκοπό αυτό, χρησιμοποιήσαμε μια πληθώρα στατιστικών, τόσο από το ΝΒΑ, όσο και από την Euroleague, προκειμένου να τα αξιοποιήσουμε στην παράτολμη σύγκριση που επιχειρούμε να κάνουμε. Τα στατιστικά αυτά δεν αφορούν απλώς τις καθ' εαυτές ασσίστ των παικτών, αλλά συνδυάζονται με πρόσθετες παραμέτρους, όπως ο χρόνος συμμετοχής του παίκτη, οι κατοχές της ομάδας, τα στατιστικά της ομάδας, αλλά και τα στατιστικά του εκάστοτε πρωταθλήματος για κάθε σεζόν ξεχωριστά, έτσι ώστε να τα περιβάλλουμε κάθε φορά με τέτοιο τρόπο που θα μας επιτρέψει να φέρουμε τους δύο κόσμους λίγο πιο κοντά.
Χρησιμοποιήσαμε λοιπόν, ή και δημιουργήσαμε κάποιους δείκτες μέσα από τους οποίους θα επιχειρήσουμε να εξισώσουμε, όσο αυτό είναι δυνατό, τις ιδιαιτερότητες και τα διαφορετικά χαρακτηριστικά κάθε κόσμου, κάθε πρωταθλήματος και κάθε εποχής αλλά και ομάδας, ώστε να προσεγγίσουμε στο βαθμό που αυτά θα μας το επιτρέψουν μια σύγκριση μεταξύ των κορυφαίων δημιουργών στις δύο πλευρές του ατλαντικού, στη διάσταση του χώρου και του χρόνου.
Προφανώς οι δείκτες αυτοί αποτελούν απλές ενδείξεις για το επίπεδο δημιουργικότητας και ικανότητας του κάθε πλέι μέικερ και έτσι μόνο θα πρέπει να εξετάζονται, καθώς μια σύγκριση από το ίδιο ακριβώς σημείο αναφοράς είναι το λιγότερο δύσκολο, αν όχι ακατόρθωτο να επιτευχθεί! Στο πλαίσιο αυτό λοιπόν, θα δούμε πόσο καλοί είναι οι γκαρντ της Euroleague σε σχέση με αυτούς του ΝΒΑ και αν τελικά ο Καλάθης είναι καλύτερος, ή μάλλον, μπορεί να συγκριθεί με παίκτες όπως ο Magic Johnson και o Isiah Thomas!
Αρχικά θα εξετάσουμε μέσα από τους δείκτες αυτούς τους καλύτερους παίκτες της Euroleague από το 2001 μέχρι και σήμερα. Στο δεύτερο μέρος θα κάνουμε την ίδια ανάλυση για μερικούς από τους κορυφαίους πασέρ στην ιστορία του ΝΒΑ και στο τρίτο μέρος θα συνδυάσουμε τους δύο κόσμους και τα νούμερα που προκύπτουν σε κάθε δείκτη για να εξετάσουμε τη διαφορά που υπάρχει μεταξύ τους και που στέκει κάθε παίκτης. Ολοκληρώνουμε με κάποιες σκέψεις από τα ευρήματα της έρευνάς μας, τα οποία φυσικά αποτελούν απλώς μια ερμηνεία ενός ούτως ή άλλως πολύπλοκου εγχειρήματος.
Πριν περάσουμε στο κομμάτι της ανάλυσης, να τονίσουμε κάποιες συγκεκριμένες λεπτομέρειες που θα πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά τη διαδικασία ανάγνωσης και ερμηνείας των αποτελεσμάτων.
Η επιλογή των παικτών της Euroleague έγινε με βάση τις κορυφαίες επιδόσεις σε απλούς και per40 μέσους όρους για κάθε χρονιά.
Τα φετινά στατιστικά του Καλάθη αφορούν μόνο τους 21 πρώτους αγώνες της κανονικής περιόδου της Euroleague, σε αντίθεση με τα δεδομένα των υπόλοιπων παικτών που προκύπτουν από ολοκληρωμένες σεζόν.
Η επιλογή των παικτών του ΝΒΑ είναι ενδεικτική και έγινε με βάση ...τη δήλωση του Πιτίνο, ενσωματώνοντας παράλληλα τον πρώτο πασέρ της ιστορίας του NBA (John Stockton), αλλά και τους δύο σημαντικότερους από τις πιο πρόσφατες δεκαετίες (Nash, Kidd).
Έγινε επιλογή συγκεκριμένων σεζόν από τους παίκτες του ΝΒΑ και συγκεκριμένα αυτών όπου είχαν τα υψηλότερα νούμερα, ώστε να συμπεριληφθούν οι αντικειμενικά καλύτερες.
Τα στατιστικά των παικτών της Euroleague αναφέρονται σε όλες τις φάσεις της διοργάνωσης. Αντιθέτως, αυτά των παικτών του ΝΒΑ είναι μόνο για την Regular Season κάθε σεζόν, ώστε να μειωθεί και η απόκλιση στο μέγεθος του δείγματος των αγώνων.
Τα διαγράμματα που απεικονίζονται (μπορείτε να κλικάρετε για να τα δείτε σε μεγαλύτερο μέγεθος) περιλαμβάνουν μόνο τους κορυφαίους σε κάθε δείκτη παίκτες, δίχως να τους απεικονίζουν όλους, τα δεδομένα των οποίων υπάρχουν στους πίνακες.
Πιθανές αποκλίσεις από τις πραγματικές τιμές μπορεί να οφείλονται σε στρογγυλοποιήσεις κατά τη διαδικασία των υπολογισμών και δεν ξεπερνούν το δεκαδικό επίπεδο.
Οι στατιστικές πηγές της ανάλυσης είναι η Euroleague και το Basketball Reference.
EUROLEAGUE
Μέσος όρος ασσίστ/σεζόν
Ξεκινάμε για "ζέσταμα" από τους κορυφαίους πασέρ της Euroleague σε μέσους όρους κατά τη διάρκεια μιας σεζόν. Την καλύτερη ολοκληρωμένη επίδοση από το 2001 την κατέχει ο Νικ Καλάθης με 8,03 ασσίστ ανά παιχνίδι, την περσινή σεζόν, ωστόσο φέτος βρίσκεται ακόμα πιο ψηλά, μοιράζοντας 8,29 τελικές πάσες στα πρώτα 21 παιχνίδια του Παναθηναϊκού. Το κατά πόσο θα μπορέσει να διατηρηθεί ψηλότερα από το περσινό του ρεκόρ μένει να φανεί, μιας και το επίπεδο δυσκολίας των αγώνων αναμένεται να ανέβει όσο κρίνονται οι θέσεις στα playoffs και φυσικά στην επόμενη φάση των playoffs, εφόσον ο Παναθηναϊκός καταφέρει να βρεθεί εκεί, χωρίς βέβαια αυτό να συνεπάγεται αυτόματα και κάποια μείωση των επιδόσεών του. Εξάλλου, στα τελευταία εφτά παιχνίδια που βρίσκεται ο Ρικ Πιτίνο στον πάγκο των πρασίνων, ο Καλάθης έχει μέσο όρο 8,9 ασσίστ ανά ματς!
| Player | Average |
| Calathes 2019 | 8.29 |
| Calathes 2018 | 8.03 |
| Heurtel 2016 | 7.92 |
| James 2019 | 7.24 |
| Teodosic 2015 | 7 |
| Teodosic 2017 | 6.79 |
| Cota 2003 | 6.5 |
| Heurtel 2018 | 6.43 |
| Heurtel 2015 | 6.39 |
| Planinic 2013 | 6.32 |
| Prigioni 2006 | 6.24 |
| Diamantidis 2011 | 6.23 |
| Diamantidis 2014 | 6.21 |
| Chatman 2005 | 6.21 |
| Rodriguez 2016 | 6.19 |
| Cook 2010 | 5.94 |
| Maric 2001 | 5.9 |
| Cota 2004 | 5.65 |
| Papaloukas 2007 | 5.4 |
| Rodriguez 2012 | 5.38 |
| Collins 2008 | 5.35 |
| Bennett 2002 | 5.27 |
| Papaloukas 2009 | 5.19 |
| Cook 2009 | 5.13 |
| Rodriguez 2014 | 4.9 |
| Celestand 2002 | 4.77 |
| Papaloukas 2008 | 4.57 |
| Pozzecco 2003 | 4.56 |
| Pozzecco 2004 | 4.55 |
| Heurtel 2013 | 4.5 |
| Pozzecco 2005 | 3.2 |
Από εκεί και πέρα, στην τρίτη θέση φιγουράρει ο Thomas Heurtel με 7,92 ασσίστ ανά ματς με τη φανέλα της Εφές τη σεζόν 2015-2016, ενώ πολύ ψηλά βρίσκεται και ο πρώην πράσινος Mike James με 7,24 σε κάθε παιχνίδι της Μιλάνο έως τώρα, ως το απόλυτο αφεντικό της περιφέρειας των Ιταλών (δεδομένων και των προβλημάτων τραυματισμών που αντιμετωπίζει ο Nedovic). Ακολουθεί ο Teodosic με διαφορετικές σεζόν, ενώ από τα ...παλιότερα χρόνια βλέπουμε τον Ed Cota, ο οποίος μοίραζε 6,5 ασσίστ με τη φανέλα της Ζαλγκίρις τη σεζόν 2002-2003.
Η εικόνα με το διάγραμμα περιορίζεται μέχρι την επίδοση του Sergio Rodriguez τη σεζόν 2015-2016 με 6,19 ασσίστ, ενώ στον πίνακα μπορούμε να δούμε αναλυτικά και τις υπόλοιπες επιδόσεις από τους κορυφαίους πασέρ της διοργάνωσης ανά χρονιά, με τους παίκτες με χαμηλότερο χρόνο συμμετοχής βέβαια να ζημιώνονται αναπόφευκτα από τους "καθαρούς" μέσους όρους, την στιγμή που διαθέτουν από τα υψηλότερα per40 στην εκάστοτε σεζόν που ξεχώρισαν και εξετάστηκαν.
Per40 ασσίστ/σεζόν
Εδώ λοιπόν η κατάταξη των κορυφαίων πασέρ διαφοροποιείται, μιας και ως κριτήριο λαμβάνεται υπόψη ο υποθετικός αριθμός των ασσίστ που θα μοίραζαν αν βρίσκονταν στο παρκέ και τα 40 λεπτά των αγώνων. Προφανώς ο δείκτης αυτός δεν περιέχει πραγματικά νούμερα, ωστόσο βασίζεται σε αυτά και παίρνει υπόψη του και το κριτήριο του χρόνου, εξετάζοντας ουσιαστικά την ικανότητα του πασέρ να δημιουργεί σκορ στο χρονικό διάστημα που αγωνίζεται.
| Player | Per 40 |
| Heurtel 2016 | 11.55 |
| Calathes 2018 | 11.07 |
| Heurtel 2018 | 10.88 |
| Calathes 2019 | 10.74 |
| Rodriguez 2012 | 10.72 |
| Rodriguez 2016 | 10.34 |
| Heurtel 2015 | 10.02 |
| Teodosic 2015 | 9.93 |
| Pozzecco 2005 | 9.88 |
| Teodosic 2017 | 9.83 |
| Prigioni 2006 | 9.2 |
| Pozzecco 2004 | 9.03 |
| Papaloukas 2007 | 8.86 |
| Heurtel 2013 | 8.81 |
| Cook 2009 | 8.72 |
| Rodriguez 2014 | 8.71 |
| Pozzecco 2003 | 8.56 |
| Cook 2010 | 8.5 |
| Papaloukas 2008 | 8.37 |
| James 2019 | 8.29 |
| Papaloukas 2009 | 8.22 |
| Planinic 2013 | 8.2 |
| Diamantidis 2011 | 8.15 |
| Diamantidis 2014 | 7.96 |
| Celestand 2002 | 7.9 |
| Maric 2001 | 7.41 |
| Cota 2003 | 7.25 |
| Collins 2008 | 7.15 |
| Chatman 2005 | 7.12 |
| Bennett 2002 | 6.96 |
| Cota 2004 | 6.23 |
Στο Νο. 1 βρίσκεται ο Thomas Heurtel της σεζόν 2015-2016, με μέσο όρο που ανέρχεται στις 11,55 ασσίστ ανά 40 λεπτά αγωνιστικής δράσης, αφήνοντας έτσι στη δεύτερη θέση τον περσινό Καλάθη με 11,07. Το συγκεκριμένο δίδυμο ακολουθεί και στις θέσεις 3-4, με τον Heurtel της σεζόν 2017-2018, με τη φανέλα της Μπαρτσελόνα πλέον να έχει per40 τιμή 10,88 ασσίστ, ενώ το φετινό Καλάθη να φτάνει τις 10,74, νούμερο που πιθανώς να καταλήξει από τη θέση 2 μέχρι τη θέση 5 της συγκεκριμένης κατάταξης, με τον Rodriguez του 2012 (Ρεάλ) να ακολουθεί οριακά, με 10,72 ασσίστ/40 λεπτά. Αξίζει να σημειωθεί η διαφορά με τον καθαρό μέσο όρο του Ισπανού τη συγκεκριμένη σεζόν, που ήταν 5,38 ασσίστ, επίδοση αρκετά μακριά από τις κορυφαίες συνολικά της διοργάνωσης, ωστόσο σημειώθηκε με 20:03 μέσο χρόνο συμμετοχής κι έτσι ο per40 δείκτης αποκαθιστά την αδιαμφισβήτητη ικανότητά του να "βλέπει" γήπεδο.
Αντίστοιχα, βλέπουμε παίκτες όπως ο Gianmarco Pozzecco και ο Θοδωρής Παπαλουκάς να αναδεικνύονται καλύτερα μέσα από τη συγκεκριμένη κατηγορία, ενώ ο Ed Cota που βρίσκεται στα ψηλά στρώματα στους "καθαρούς" μέσους όρους με 6,5 ασσίστ τη σεζόν 2002-2003, εδώ βρίσκεται στα χαμηλότερα, μιας και ο per40 μέσος όρος του ανέρχεται "μόλις" στις 7,25 ασσίστ.
Να σημειωθεί πως από την ανάλυσή μας έχουμε παραλείψει τον Braydon Hobbs της Μπάγερν που μοιράζει φέτος 2,77 ασσίστ σε 9:07 συμμετοχής, με τον per40 μέσο όρο του να φτάνει τις 11,69 ασσίστ. Ωστόσο θεωρήσαμε το αγωνιστικό του δείγμα αρκετά μικρό, τόσο σε χρόνο συμμετοχής, όσο και σε αγωνιστικές (12) για να τον συμπεριλάβουμε στην έρευνά μας.
Ασσίστ παίκτη προς ασσίστ της ομάδας
Στο δείκτη αυτό βάζουμε μια διαφορετική παράμετρο κι αυτή δεν είναι άλλη από τον αριθμό των ασσίστ που μοίραζε συνολικά η ομάδα του παίκτη τη συγκεκριμένη σεζόν. Είναι διαφορετικό για παράδειγμα να μοιράζει ένας παίκτης και τις 10 ασσίστ μιας ομάδας (εξωπραγματικό σενάριο, προφανώς) κι άλλο να μοιράζει 10 από τις 30 ασσίστ της ομάδας, που υποδεικνύουν και καλύτερη ομαδική λειτουργία και πιο αποτελεσματικούς τρόπους επίτευξης σκορ. Ουσιαστικά λοιπόν, ο δείκτης αυτός μας δείχνει όχι μόνο τον εσωτερικό ανταγωνισμό του παίκτη στη δημιουργία, αλλά και πόσο ...εύφορο ήταν συνολικά το περιβάλλον της ομάδας (μέσα από τα συστήματα, τους παίκτες που εκτελούσαν και την ευχέρεια που είχαν στο σκοράρισμα) για να μοιράσει την τελική πάσα. Προφανώς, θεωρούμε ανώτερη μια επίδοση που ο παίκτης μοίραζε μεγαλύτερο ποσοστό των ασσίστ της ομάδας, χωρίς αυτό βέβαια να μπορεί να σταθεί από μόνο του για να υποδείξει τον ανώτερο δημιουργό. Είναι απλώς άλλο μια οπτική που εξετάζουμε το θέμα και σίγουρα τα ευρήματα έχουν μεγάλο ενδιαφέρον!
| Player | Team Assists % |
| Calathes 2019 | 50.88 |
| Cota 2003 | 49.19 |
| Calathes 2018 | 49.1 |
| James 2019 | 44.05 |
| Diamantidis 2011 | 42.68 |
| Prigioni 2006 | 42.39 |
| Maric 2001 | 42.1 |
| Chatman 2005 | 41.8 |
| Heurtel 2016 | 40.68 |
| Diamantidis 2014 | 40 |
| Collins 2008 | 40 |
| Cook 2010 | 37.7 |
| Cook 2009 | 36.3 |
| Cota 2004 | 36.2 |
| Papaloukas 2007 | 35.5 |
| Bennett 2002 | 35.37 |
| Pozzecco 2004 | 34.5 |
| Teodosic 2017 | 34.15 |
| Rodriguez 2012 | 33.7 |
| Teodosic 2015 | 33.65 |
| Pozzecco 2003 | 33.53 |
| Planinic 2013 | 33.05 |
| Papaloukas 2008 | 33.02 |
| Papaloukas 2009 | 32.54 |
| Rodriguez 2016 | 32.5 |
| Celestand 2002 | 31.8 |
| Heurtel 2018 | 31.4 |
| Heurtel 2013 | 28.4 |
| Rodriguez 2014 | 27.5 |
| Pozzecco 2005 | 23.7 |
| Heurtel 2015 | 23.1 |
Πρώτος είναι και εδώ ο Καλάθης και μάλιστα της φετινής σεζόν, ο οποίος μοιράζει για την ώρα 50,88 των συνολικών ασσίστ του Παναθηναϊκού, επίδοση που δείχνει πολλά τόσο για την ικανότητα του διεθνή γκαρντ, όσο και την ...έλλειψη εναλλακτικών λύσεων για τους πράσινους. Ο Καλάθης μάλιστα βρίσκεται και στην τρίτη θέση, με τη σεζόν 2017-2018 να μοιράζει το 49,1% των συνολικών ασσίστ της ομάδας του Πασκουάλ, νούμερα που η Euroleague τα έχει δει μόλις μια φορά ακόμα, με το ..."γνωστό" μας πλέον Ed Cota, ο οποίος με τις 6,5 ασσίστ του τη σεζόν 2002-2003 μοίραζε το 49,19% των τελικών πασών της Ζαλγκίρις (μέσος όρος 13,21 για τους Λιθουανούς).
Με απόσταση 5 ποσοστιαίων μονάδων ακολουθεί ο φετινός Mike James της Μιλάνο με 44,05%, ενώ αμέσως μετά είναι ο Δημήτρης Διαμαντίδης της σεζόν 2010-2011 (οπότε και βγήκε MVP σε ...ό,τι κυκλοφορούσε στην Euroleague), με τις 6,23 ασσίστ που είχε κατά μέσο όρο εκείνη τη σεζόν να αποτελούν το 42,68% των συνολικών ασσίστ των πρασίνων. Από εκεί και πέρα, παρατηρούμε πολλές επιδόσεις μεταξύ 33%-42%, με τον Καλάθη δηλαδή να απέχει πολύ από τους εκάστοτε κορυφαίους δημιουργούς της σεζόν στον τομέα αυτό, ενώ φυσικά ο δείκτης αυτός δεν ευνοεί τους κορυφαίους per40 πασέρ της διοργάνωσης.
Να σημειωθεί πως ο υπολογισμός των συγκεκριμένων τιμών έγινε με βάση τους μέσους όρους, μιας και ο δείκτης θα ήταν αλλοιωμένος αν λαμβάνονταν υπόψη και τα παιχνίδια στα οποία ο παίκτης δεν αγωνίστηκε (μέσω συνολικών τιμών).
Ασσίστ παίκτη προς πόντους της ομάδας
Παρόμοια με τον παραπάνω δείκτη, εδώ εξετάζουμε από μια άλλη οπτική το πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι για τον παίκτη να μοιράζει ασσίστ στην ομάδα που αγωνίζεται. Έτσι λοιπόν, μια ομάδα με υψηλό αριθμό πόντων παρέχει θεωρητικά και πιο πρόσφορο έδαφος στον παίκτη να δώσει την τελική πάσα, την στιγμή που μια ομάδα με χαμηλό σκορ αναπόφευκτα "κόβει" πιθανότητες για μεγαλύτερες επιδόσεις ασσίστ από τον παίκτη, λόγω λιγότερων καλαθιών, σε ό,τι κι αν οφείλεται αυτό (είτε αστοχία, είτε λιγότερες κατοχές). Όσο μεγαλύτερη η τιμή του ποσοστού αυτού, τόσο πιο αποτελεσματικό το έργο του δημιουργού, άρα και τόσο μεγαλύτερη η υπεροχή του στη συγκεκριμένη κατηγορία, έναντι των υπολοίπων παικτών. Άλλο λοιπόν να δίνει κανείς 10 ασσίστ και η ομάδα του να σκοράρει 50 πόντους κι άλλο η ομάδα αυτή να φτάνει τους 100 πόντους!
| Player | Team Points % |
| Calathes 2019 | 10.65 |
| Calathes 2018 | 10.1 |
| Heurtel 2016 | 9.58 |
| Diamantidis 2014 | 8.84 |
| James 2019 | 8.3 |
| Chatman 2005 | 8.13 |
| Teodosic 2015 | 8.04 |
| Planinic 2013 | 8.04 |
| Cota 2003 | 7.98 |
| Diamantidis 2011 | 7.97 |
| Prigioni 2006 | 7.91 |
| Heurtel 2018 | 7.86 |
| Teodosic 2017 | 7.76 |
| Cook 2010 | 7.7 |
| Rodriguez 2016 | 7.47 |
| Maric 2001 | 7.02 |
| Papaloukas 2007 | 6.98 |
| Collins 2008 | 6.82 |
| Cota 2004 | 6.8 |
| Cook 2009 | 6.5 |
| Papaloukas 2009 | 6.42 |
| Rodriguez 2012 | 6.25 |
| Bennett 2002 | 6.15 |
| Pozzecco 2003 | 5.94 |
| Celestand 2002 | 5.82 |
| Heurtel 2013 | 5.82 |
| Papaloukas 2008 | 5.76 |
| Rodriguez 2014 | 5.72 |
| Pozzecco 2004 | 5.36 |
| Heurtel 2015 | 5.28 |
| Pozzecco 2005 | 3.83 |
Παρατηρούμε άλλη μια πρωτιά του Καλάθη και μάλιστα της ...φετινής του version, με τις 8,29 ασσίστ να "αποτελούν" το 10,65% των πόντων του Παναθηναϊκού. Προσοχή, δεν είναι δείκτης με άμεση συσχέτιση μεταξύ των ασσίστ του παίκτη και των πόντων που προκύπτουν από αυτές. Δεν δείχνει δηλαδή ότι το 10,65% των πόντων του Παναθηναϊκού προέρχονται από ασσίστ του Καλάθη. Είναι μια απλή διαίρεση μεταξύ των δύο τιμών, με το σχετικό ποσοστό να υποδεικνύει αυτό που ονομάσαμε "περιβάλλον της ομάδας", και το πόσο ευνοεί τη δημιουργία, λαμβάνοντας υπόψη το τελικό αποτέλεσμα (σκοράρισμα).
Ο Καλάθης είναι ο μόνος με διψήφιο ποσοστό, με τη δεύτερη θέση της κατάταξης να ανήκει επίσης στον ίδιο με το 10,1% της περσινής σεζόν και τη διαφορά του από την πλειοψηφία των άλλων κορυφαίων πασέρ να παραμένει θεαματική. Τρίτος είναι ο Heurtel της σεζόν 2015-2016 με 9,58%. Ακολουθεί ο Διαμαντίδης, όχι του 2011, αλλά του 2014, με τους πράσινους να έχουν χαμηλότερη παραγωγικότητα τη σεζόν εκείνη και τον αρχηγό τους να συγκεντρώνει ποσοστό 8,84%.
Να σημειωθεί πως ο υπολογισμός των συγκεκριμένων τιμών έγινε με βάση τους μέσους όρους, μιας και ο δείκτης θα ήταν αλλοιωμένος αν λαμβάνονταν υπόψη και τα παιχνίδια στα οποία ο παίκτης δεν αγωνίστηκε (μέσω συνολικών τιμών).
Ασσίστ παίκτη προς μέσο αριθμό ασσίστ διοργάνωσης
Το λεγόμενο "περιβάλλον της ομάδας" μπορεί να δείξει πόσο ευνοϊκό ή όχι ήταν το ...ομαδικό παιχνίδι και η δημιουργία στη λειτουργία της ομάδας, ωστόσο περιορίζεται στο εύρος της ομάδας. Μπορούμε να προχωρήσουμε ένα βήμα παραπέρα και να εξετάσουμε συνολικά τις τιμές της διοργάνωσης σε κάθε σεζόν, ώστε να έχουμε καλύτερο σημείο αναφοράς σχετικά με το πόσο εντυπωσιακή ήταν η επίδοση του παίκτη. Ο λόγος για αυτό είναι ότι το μπάσκετ αλλάζει, οι αυτοματισμοί αυξάνονται και είναι κοινό μυστικό ότι πλέον το ευρωπαϊκό μπάσκετ βασίζεται σε ρόλους και σε ομαδική λειτουργία πολύ περισσότερο από τις προηγούμενες δεκαετίες.
Έτσι, ένας παρόμοιος αριθμός ασσίστ πιθανώς να είναι πιο σημαντικός εφόσον επετεύχθη μερικά χρόνια πριν. Το κατά πόσο, θα το δούμε αν υπολογίσουμε το μέσο αριθμό ασσίστ ανά ομάδα για κάθε σεζόν και διαιρέσουμε με αυτόν τον αριθμό ασσίστ του παίκτη. Έτσι, προκύπτει ο δείκτης του αριθμού των ασσίστ του παίκτη προς το μέσο ομαδικό αριθμό ασσίστ την εκάστοτε σεζόν, πράξη που ουσιαστικά ξεπερνά το παραπάνω πρόβλημα. Εξάλλου, πέρα από τον ίδιο τον τρόπο του παιχνιδιού, μην ξεχνάμε πως η Euroleague (και το ευρωπαϊκό μπάσκετ γενικότερα) τείνει να είναι πιο ευέλικτη στην καταμέτρηση των ασσίστ σε σχέση με προηγούμενες δεκαετίες, χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει πως έχει φτάσει και τα "ξέφρενα" επίπεδα του NBA, όπου ο όρος έχει αλλοτριωθεί.
Ποιός είναι λοιπόν ο παίκτης που από το 2001 μέχρι σήμερα μοίρασε το μεγαλύτερο αριθμό ασσίστ βάσει του γενικού αριθμού ασσίστ μιας οποιασδήποτε ομάδας τη συγκεκριμένη σεζόν; Όχι, δεν είναι και εδώ ο Καλάθης, αλλά ο άγνωστος στο ευρύτερο κοινό Ivica Maric, που μοίραζε 5,9 ασσίστ στα 10 παιχνίδια που αγωνίστηκε με την Ζαντάρ τη σεζόν 2000-2001. Ο μέσος αριθμός ασσίστ ανά ομάδα τη χρονιά εκείνη ήταν μόλις 10,68 (πιθανώς για τους λόγους που προαναφέραμε) κι έτσι ο Κροάτης φτάνει σε ποσοστό το 55,24% στο συγκεκριμένο δείκτη, νούμερο αν μη τι άλλο εντυπωσιακό! Ο Maric μοίραζε επίσης το 42,1% των ασσίστ της ομάδας του, με τη Ζαντάρ να έχει σαφώς υψηλότερο από το γενικό μέσο όρο.
| Player | AVG season assists % | AVG season assists |
| Maric 2001 | 55.24 | 10.68 |
| Cota 2003 | 53.32 | 12.19 |
| Prigioni 2006 | 49.8 | 12.53 |
| Chatman 2005 | 48.59 | 12.78 |
| Calathes 2019 | 47.22 | 17.56 |
| Heurtel 2016 | 46.047 | 17.2 |
| Calathes 2018 | 45.39 | 17.69 |
| Diamantidis 2011 | 45.38 | 13.73 |
| Bennett 2002 | 43.84 | 12.02 |
| Cota 2004 | 43.56 | 12.97 |
| Planinic 2013 | 42.93 | 14.72 |
| Cook 2010 | 42.89 | 13.85 |
| Papaloukas 2007 | 41.93 | 12.88 |
| Papaloukas 2009 | 41.59 | 12.48 |
| Collins 2008 | 41.47 | 12.9 |
| James 2019 | 41.24 | 17.56 |
| Cook 2009 | 41.11 | 12.48 |
| Teodosic 2015 | 40.89 | 17.12 |
| Celestand 2002 | 39.69 | 12.02 |
| Teodosic 2017 | 38.91 | 17.45 |
| Diamantidis 2014 | 38.76 | 16.02 |
| Rodriguez 2012 | 38.4 | 14.01 |
| Pozzecco 2003 | 37.4 | 12.19 |
| Heurtel 2015 | 37.32 | 17.12 |
| Heurtel 2018 | 36.35 | 17.69 |
| Rodriguez 2016 | 35.99 | 17.2 |
| Papaloukas 2008 | 35.43 | 12.9 |
| Pozzecco 2004 | 35.08 | 12.97 |
| Rodriguez 2014 | 30.59 | 16.02 |
| Heurtel 2013 | 30.57 | 14.72 |
| Pozzecco 2005 | 25.04 | 12.78 |
Δεύτερος είναι ο Ed Cota με 53,32% τη σεζόν 2002-2003, ενώ ακολουθούν Pablo Prigioni και Mire Chatman και πάλι από τις πρώτες σεζόν της διοργάνωσης, κάτι που επιβεβαιώνει το μικρότερο αριθμό ασσίστ της εποχής εκείνης, αλλά και την ικανότητα των συγκεκριμένων παικτών στη δημιουργία.
Ο φετινός Καλάθης ακολουθεί στην πέμπτη θέση με ποσοστό 47,22%, αλλά στην πρώτη θέση και πάλι όσον αφορά τα πιο πρόσφατα χρόνια, ενώ ο ίδιος, ο Heurtel του 2016, αλλά και ο Διαμαντίδης είναι αυτοί που πρωταγωνιστούν στις επόμενες θέσεις του δείκτη. Όπως παρατηρούμε και στον πίνακα, τα περισσότερα ποσοστά κυμαίνονται μεταξύ 35% και 45%.
Ασσίστ παίκτη προς μέσο αριθμό πόντων διοργάνωσης
Συνδυάζοντας τους δύο παραπάνω δείκτες, μπορούμε να υπολογίσουμε και το ποσοστό των ασσίστ του παίκτη προς το μέσο όρο πόντων της σεζόν της διοργάνωσης ανά ομάδα, εξετάζοντας έτσι κι από αυτή την οπτική το πόσο εύκολα προέκυπταν, αλλά και υπολογίζονταν ασσίστ σε σχέση με το σκοράρισμα των ομάδων. Για παράδειγμα, είναι δεδομένο, μετά και τις τιμές που υπολογίσαμε ότι ο μέσος αριθμός ασσίστ ανά ομάδα έχει αυξηθεί προϊόντος του χρόνου στην Euroleague. Ισχύει το ίδιο και όσον αφορά τους πόντους; Μια θετική απάντηση πιθανώς ισχυροποιεί τους παλιότερους παίκτες, ενώ σε περίπτωση που το σκοράρισμα δεν παρουσίασε κάποια γενική μεταβολή με συγκεκριμένη κατεύθυνση, αυτό συνεπάγεται αυτομάτως ότι το σκορ πλέον δημιουργείται περισσότερο με ομαδικούς τρόπους και σ' αυτό φυσικά μεγάλη συμβολή έχουν και οι κορυφαίοι πασέρ των ομάδων.
Έτσι, ξεπερνώντας τα πιο στενά όρια της ομάδας του κάθε παίκτη, ο δείκτης αυτός μας βοηθά να αντιληφθούμε το γενικότερο ...πρόσφορο έδαφος για σκορ, άρα και για τελική πάσα για κάθε παίκτη. Όπως αναφέραμε και παραπάνω, άλλο είναι να μοιράζει κάποιος 10 ασσίστ και η μέση επιθετική επίδοση της διοργάνωσης να είναι οι 50 πόντοι κι άλλο η κάθε ομάδα να σκοράρει κατά μέσο όρο 100 πόντους. Ουσιαστικά δηλαδή ενισχύει ή αποδυναμώνει, ανάλογα με την τιμή του, το πιο στενό "περιβάλλον της ομάδας" του παίκτη.
Το κατά πόσο το ένα υπερτερεί του άλλου και η ομάδα θεωρείται ανώτερη της διοργάνωσης, ή το αντίθετο, είναι σχετικό, αλλά σίγουρα κάθε δείκτης έχει τη δική του ξεχωριστή σημασία. Σκεφτείτε όμως έναν παίκτη να μοιράζει 10 ασσίστ με τη φανέλα της ...φετινής Μπουντούτσνοστ που είναι η τελευταία σε επιθετική παραγωγικότητα στη διοργάνωση κι έναν άλλο να μοιράζει 10 ασσίστ επίσης με τη φανέλα της Ρεάλ που βρίσκεται σαφώς υψηλότερα. Ο δείκτης της ομάδας διαφοροποιεί σημαντικά τα ποσοστά των δύο παικτών, ωστόσο στο δείκτη της σεζόν της διοργάνωσης, εξετάζονται με την ίδια μέση τιμή (σκορ μέσης ομάδας).
| Player | AVG season points % | AVG season points |
| Calathes 2019 | 10.29 | 80.53 |
| Heurtel 2016 | 10.25 | 77.26 |
| Calathes 2018 | 9.93 | 80.86 |
| James 2019 | 8.99 | 80.53 |
| Teodosic 2015 | 8.99 | 77.88 |
| Teodosic 2017 | 8.57 | 79.08 |
| Planinic 2013 | 8.45 | 74.92 |
| Diamantidis 2011 | 8.39 | 74.25 |
| Prigioni 2006 | 8.36 | 74.95 |
| Cota 2003 | 8.28 | 78.52 |
| Diamantidis 2014 | 8.22 | 75.59 |
| Heurtel 2015 | 8.2 | 77.88 |
| Rodriguez 2016 | 8.01 | 77.26 |
| Chatman 2005 | 7.98 | 77.8 |
| Heurtel 2018 | 7.95 | 80.86 |
| Cook 2010 | 7.87 | 75.46 |
| Maric 2001 | 7.32 | 80.59 |
| Rodriguez 2012 | 7.21 | 74.61 |
| Cota 2004 | 7.19 | 78.53 |
| Papaloukas 2007 | 7.07 | 76.35 |
| Collins 2008 | 6.94 | 77.07 |
| Papaloukas 2009 | 6.82 | 76.13 |
| Cook 2009 | 6.74 | 76.13 |
| Bennett 2002 | 6.55 | 80.51 |
| Rodriguez 2014 | 6.48 | 75.59 |
| Heurtel 2013 | 6 | 74.92 |
| Papaloukas 2008 | 5.93 | 77.07 |
| Celestand 2002 | 5.92 | 80.51 |
| Pozzecco 2003 | 5.81 | 78.52 |
| Pozzecco 2004 | 5.79 | 78.53 |
| Pozzecco 2005 | 4.11 | 77.8 |
Τα νούμερα δείχνουν άλλη μια πρωτιά του Καλάθη, καθώς φέτος πασάρει το 10,29% των πόντων που βάζει η μέση ομάδα στην Euroleague. Ας τονίσουμε ξανά εδώ πως ο δείκτης δεν αποτελεί άμεση συσχέτιση μεταξύ των ασσίστ του παίκτη και των πόντων που προκύπτουν από αυτές. Δεν δείχνει δηλαδή ότι το 10,29% των πόντων μιας μέσης ομάδας προέρχονται - υποθετικά - από ασσίστ του Καλάθη. Είναι μια απλή διαίρεση μεταξύ των δύο τιμών, με το σχετικό ποσοστό να υποδεικνύει αυτό που ονομάσαμε "περιβάλλον της διοργάνωσης", και το πόσο ευνοεί τη δημιουργία, λαμβάνοντας υπόψη το τελικό αποτέλεσμα (σκοράρισμα).
Το διψήφιο ποσοστό του Καλάθη είναι πράγματι εντυπωσιακό και συνοδεύεται από το επίσης διψήφιο 10,25% του Heurtel της σεζόν 2015-2016, ενώ ο πλέι μέικερ του Παναθηναϊκού βρίσκεται και στην τρίτη θέση, με ποσοστό 9,93% την περασμένη σεζόν. Ακολουθούν με 8,99% ο φετινός James αλλά και ο Teodosic του 2015, ενώ οι περισσότερες επιδόσεις κυμαίνονται μεταξύ 6,5% και 8,5% από εκεί και πέρα.
AST% (ποσοστό ασσίστ)
Κι άλλο ποσοστό; Ο συγκεκριμένος δείκτης χρησιμοποιείται κατά κόρον στο NBA (basketball reference κατά βάση, αλλά και από το ίδιο το NBA) και αποτελεί μια εκτίμηση του ποσοστού των (εύστοχων) σουτ εντός πεδιάς που έχει μοιράσει ασσίστ ο παίκτης, σε σχέση με τα συνολικά (εύστοχα) σουτ εντός πεδιάς που προήλθαν από ασσίστ, όσο ο παίκτης αυτός βρισκόταν στο παρκέ.
Ο τύπος με τον οποίο υπολογίζεται είναι ο εξής:
100 * ασσίστ παίκτη / (((χρόνος παίκτη / (χρόνος ομάδας / 5)) * εύστοχα σουτ ομάδας) - εύστοχα σουτ παίκτη
Όπως αναφέρει και ο ορισμός του, ο δείκτης αυτός αποτελεί απλώς μια εκτίμηση και δεν λαμβάνει υπόψη ένα-ένα τα δεδομένα που υπάρχουν από τη δράση του παίκτη κατά τη διάρκεια του αγώνα, ώστε να υπολογίσει με ακρίβεια το σχετικό ποσοστό των ασσίστ. Επιπρόσθετα, δεν συνυπολογίζει καθόλου τις ελεύθερες βολές, από τις οποίες φυσικά και προκύπτουν ασσίστ, άρα εξ ορισμού, παρουσιάζει αδυναμίες. Ωστόσο, δεδομένου ότι χρησιμοποιείται σταθερά από μεγάλες βάσεις δεδομένων και ειδικά για το ΝΒΑ, θα τον συμπεριλάβουμε, εύλογα και στη δική μας ανάλυση. Εξάλλου, κάθε δείκτης έχει τα δικά του δυνατά και αδύναμα σημεία, χωρίς να μπορούμε να ξεχωρίσουμε αποκλειστικά ένα συγκεκριμένο με τον οποίο θα αξιολογήσουμε τους πλέι μέικερ στο κομμάτι της δημιουργίας.
| Player | AST % |
| Calathes 2018 | 53.1 |
| Heurtel 2016 | 49.77 |
| Heurtel 2015 | 47.76 |
| Heurtel 2018 | 46.8 |
| Calathes 2019 | 46.06 |
| Papaloukas 2008 | 45.68 |
| Rodriguez 2016 | 44.97 |
| Teodosic 2017 | 42.54 |
| Rodriguez 2012 | 42.31 |
| Teodosic 2015 | 42.11 |
| Rodriguez 2014 | 40.94 |
| Papaloukas 2007 | 40.79 |
| Pozzecco 2003 | 40.33 |
| Pozzecco 2004 | 38.23 |
| Cook 2010 | 38.15 |
| Heurtel 2013 | 38.12 |
| James 2019 | 37.83 |
| Diamantidis 2014 | 37.81 |
| Diamantidis 2011 | 37.44 |
| Cook 2009 | 37.27 |
| Prigioni 2006 | 36.49 |
| Pozzecco 2005 | 35.6 |
| Planinic 2013 | 34.32 |
| Chatman 2005 | 34.21 |
| Papaloukas 2009 | 33.77 |
| Collins 2008 | 32 |
| Celestand 2002 | 31.19 |
| Maric 2001 | 30.26 |
| Cota 2003 | 29.99 |
| Bennett 2002 | 27.25 |
| Cota 2004 | 26.03 |
Καμιά πρωτοτυπία και εδώ, με τον Καλάθη να παραμένει στην πρώτη θέση με την περσινή του πορεία όμως στη διοργάνωση, όπου το σχετικό του ποσοστό ανέρχεται στο 53,1% και είναι μακράν του δεύτερου το μεγαλύτερο από όλα μέχρι τώρα στην Euroleague. Η φετινή επίδοση του Καλάθη φτάνει στο 46,06% και είναι στην πέμπτη θέση, ενώ ενδιάμεσα κυριαρχεί ο Thomas Heurtel με τρεις κορυφαίες επιδόσεις τα τελευταία χρόνια στη διοργάνωση και το συγκεκριμένο δίδυμο να εξακολουθεί να μονοπωλεί την κορυφή και σ' αυτή την παράμετρο.
Να σημειωθεί πως ο εν λόγω δείκτης δεν ζημιώνει τους παίκτες με λιγοστό χρόνο συμμετοχής (άρα πιθανώς με υψηλό per40), ενώ για τον υπολογισμό του λήφθηκαν αποκλειστικά υπόψη μόνο τα στατιστικά από τους αγώνες στους οποίους έλαβε μέρος ο παίκτης (διαφορετικά η τιμή του θα ήταν αλλοιωμένη). Οι περισσότερες επιδόσεις πάντως κυμαίνονται μεταξύ 34% και 42%, με τον ηγέτη του Παναθηναϊκού, αλλά και τον Γάλλο διεθνή να εξακολουθούν να ξεχωρίζουν.
Ασσίστ παίκτη προς κατοχές ομάδας
Στο δείκτη αυτό υπολογίζεται το ποσοστό των ασσίστ που μοιράζει ο παίκτης, προς το συνολικό αριθμό κατοχών της ομάδας, σε κάθε παιχνίδι κατά μέσο όρο. Στο συγκεκριμένο δείκτη υπολογίζονται όλες οι κατοχές της ομάδας, ακόμα κι αυτές στις οποίες ο παίκτης δεν είναι παρών στην πεντάδα του παρκέ. Ωστόσο αυτό δεν μας απαγορεύει να δούμε τη γενικότερη συνεισφορά του στο δημιουργικό κομμάτι της ομάδας του, αφού ουσιαστικά αποτυπώνει το ποσοστό των επιθέσεων της ομάδας στο οποίο ο εν λόγω παίκτης μοιράζει κάποια ασσίστ.
Ο τύπος που χρησιμοποιήσαμε για να υπολογίσουμε τις κατοχές των ομάδων είναι ο βασικός, "απλός" τύπος κατοχών που χρησιμοποιείται κατά κύριο λόγο στην περίπτωση αυτή και είναι ο εξής:
Possessions = 0.96*[(Field Goal Attempts)+(Turnovers)+0.44*(Free Throw Attempts)-(Offensive Rebounds)]
όλα τα στατιστικά αυτά αναφέρονται στην ομάδα του παίκτη. Προτιμήσαμε το βασικό απλό τύπο, από τον πιο πολύπλοκο, που χρησιμοποιείται κι από το basketball-reference για λόγους απλότητας (μιας και ο πολύπλοκος στηρίζεται και στα στατιστικά των αντιπάλων), αλλά και γιατί η διαφοροποίηση που προκύπτει στις τιμές μεταξύ των δύο είναι της τάξης του 1% με 2%, όπως υπολογίσαμε (και αναλύουμε στο αντίστοιχο κομμάτι, στην επιμέρους ανάλυση με τους πασέρ του NBA).
Ας παραθέσουμε όμως κι εδώ τον τρόπο υπολογισμού του, παρότι δεν τον χρησιμοποιήσαμε:
Possessions = 0.5*((Tm FGA + 0.4 * Tm FTA - 1.07 * (Tm ORB / (Tm ORB + Opp DRB)) * (Tm FGA - Tm FG) + Tm TOV) + (Opp FGA + 0.4 * Opp FTA - 1.07 * (Opp ORB / (Opp ORB + Tm DRB)) * (Opp FGA - Opp FG) + Opp TOV))
όπου Tm η ομάδα του παίκτη και Opp οι αντίπαλοί της.
| Player | Team Possesions | Team Possesions % |
| Calathes 2019 | 68.4 | 12.12 |
| Calathes 2018 | 69.84 | 11.5 |
| Heurtel 2016 | 71.12 | 11.14 |
| James 2019 | 70.96 | 10.2 |
| Teodosic 2015 | 71.93 | 9.73 |
| Diamantidis 2014 | 64.18 | 9.68 |
| Cota 2003 | 70.12 | 9.27 |
| Teodosic 2017 | 73.27 | 9.27 |
| Diamantidis 2011 | 67.71 | 9.2 |
| Planinic 2013 | 68.8 | 9.19 |
| Heurtel 2018 | 70.02 | 9.18 |
| Heurtel 2015 | 70.26 | 9.09 |
| Prigioni 2006 | 68.71 | 9.08 |
| Chatman 2005 | 70.3 | 8.83 |
| Rodriguez 2016 | 71.41 | 8.67 |
| Papaloukas 2007 | 65.26 | 8.27 |
| Cook 2010 | 72.03 | 8.25 |
| Cota 2004 | 69.03 | 8.18 |
| Maric 2001 | 73.25 | 8.055 |
| Collins 2008 | 70.19 | 7.62 |
| Rodriguez 2012 | 71.95 | 7.48 |
| Papaloukas 2009 | 69.92 | 7.42 |
| Cook 2009 | 70.9 | 7.24 |
| Bennett 2002 | 72.94 | 7.23 |
| Rodriguez 2014 | 68.33 | 7.17 |
| Papaloukas 2008 | 65.54 | 6.97 |
| Heurtel 2013 | 65.37 | 6.88 |
| Celestand 2002 | 72.66 | 6.56 |
| Pozzecco 2003 | 71.11 | 6.41 |
| Pozzecco 2004 | 71.87 | 6.33 |
| Pozzecco 2005 | 71.34 | 4.49 |
Πίσω στα δεδομένα μας, παρατηρούμε άλλη μία καθολική πρωτιά του Καλάθη, που πιστοποιεί με άλλον έναν τρόπο την υπεροχή του από τους περισσότερους, αν όχι από όλους τους κορυφαίους πλέι μέικερ της Euroleague στο κομμάτι της δημιουργίας. Ο ηγέτης του Παναθηναϊκού μοιράζει το 12,12 ασσίστ σε 100 κατοχές της ομάδας του συνολικά (συνυπολογίζοντας δηλαδή κι αυτές που βρίσκεται εκτός παρκέ) τη φετινή σεζόν, ενώ η αντίστοιχη τιμή για τη χρονιά 2017-2018 ανέρχεται στο 11,5%, με την ομάδα του φέτος να παίζει σχεδόν σε 1,5 κατοχή λιγότερη φέτος σε σχέση με πέρυσι.
Στην τρίτη θέση βρίσκεται ο συνήθης ύποπτος Heurtel του 2016 με 11,14%, ενώ άξιο αναφοράς είναι και το 10,2% του Mike James στη Μιλάνο φέτος, το τέταρτο και τελευταίο δηλαδή ποσοστό που είναι διψήφιο. Τα ονόματα που ακολουθούν τα είδαμε να πρωταγωνιστούν και στους προηγούμενους δείκτες, ενώ οι περισσότερες τιμές κυμαίνονται μεταξύ 7% και 9%. Ο δείκτης αυτός επίσης ευνοεί τους παίκτες με μεγαλύτερο χρόνο συμμετοχής, γι' αυτό και θα αξιοποιήσουμε και τον αμέσως επόμενο δείκτη, προκειμένου να προσαρμόσουμε τα δεδομένα αυτά βάσει του χρόνου συμμετοχής κι άρα των πραγματικών κατοχών του κάθε παίκτη την κάθε σεζόν.
Ασσίστ παίκτη σε 100 κατοχές
Στο δείκτη αυτό λοιπόν υπολογίζουμε τις ασσίστ του παίκτη όχι βάσει των συνολικών κατοχών της ομάδας του, αλλά βάσει των κατοχών που βρίσκεται στο παρκέ. Έτσι, μπορούμε να εξετάσουμε καλύτερα την αποδοτικότητα του κάθε παίκτη στο κομμάτι της δημιουργίας, ανεξαρτήτως του χρόνου συμμετοχής του.
Για να συμβεί αυτό υπολογίσαμε τον αριθμό κατοχών που βρισκόταν κάθε παίκτης στο παρκέ, βάσει του χρόνου συμμετοχής του, η οποία είναι μια βάσιμη παραδοχή κι ακολούθως κάναμε αναγωγή του αριθμού των ασσίστ του στις 100 κατοχές, προκειμένου να βρούμε την πραγματική του παραγωγικότητα.
| Player | Per 100 possessions |
| Heurtel 2016 | 16.42 |
| Calathes 2018 | 16.02 |
| Calathes 2019 | 15.8 |
| Heurtel 2018 | 15.54 |
| Rodriguez 2012 | 14.91 |
| Rodriguez 2016 | 14.49 |
| Heurtel 2015 | 14.27 |
| Teodosic 2015 | 13.99 |
| Pozzecco 2005 | 13.87 |
| Papaloukas 2007 | 13.66 |
| Teodosic 2017 | 13.53 |
| Prigioni 2006 | 13.52 |
| Heurtel 2013 | 13.48 |
| Pozzecco 2004 | 12.86 |
| Papaloukas 2008 | 12.79 |
| Rodriguez 2014 | 12.79 |
| Diamantidis 2014 | 12.67 |
| Cook 2009 | 12.51 |
| Pozzecco 2003 | 12.19 |
| Diamantidis 2011 | 12.186 |
| Papaloukas 2009 | 11.97 |
| Planinic 2013 | 11.96 |
| Cook 2010 | 11.9 |
| James 2019 | 11.75 |
| Celestand 2002 | 10.9 |
| Cota 2003 | 10.43 |
| Collins 2008 | 10.24 |
| Maric 2001 | 10.23 |
| Chatman 2005 | 10.12 |
| Bennett 2002 | 9.66 |
| Cota 2004 | 9.08 |
Εδώ ο χαμηλότερος μέσος χρόνος συμμετοχής του Heurtel τη σεζόν 2015-2016 του χαρίζει την πρωτιά, με τον Γάλλο να μοιράζει 16,41 ασσίστ στις 100 επιθέσεις που πατά παρκέ και τον Καλάθη να βρίσκεται ακριβώς από πίσω με 16,02 ασσίστ πέρυσι και 15,8 τη φετινή σεζόν μέχρι τώρα. Οι δύο παίκτες μονοπωλούν και εδώ τις κορυφαίες θέσεις όπως φαίνεται και στο διάγραμμα, παρέα με τον Sergio Rodriguez που ο επίσης χαμηλός του χρόνος συμμετοχής δεν επηρεάζει αρνητικά εδώ τις επιδόσεις του, οι οποίες μαρτυρούν το επίπεδό του στο κομμάτι της δημιουργίας.
Αντίστοιχα, Παπαλουκάς και Pozzecco είναι δύο ακόμα παίκτες που ευνοούνται, ή καλύτερα, δικαιώνονται με αυτό το δείκτη. Οι περισσότερες τιμές των κορυφαίων δημιουργών της Euroleague από το 2001 έως και σήμερα κυμαίνονται μεταξύ 12% και 14%.
Ο δείκτης αυτός είναι ίσως από τους πιο χαρακτηριστικούς για να αποτυπώσει το επίπεδο δημιουργίας του κάθε παίκτη, χωρίς ωστόσο να μπορούμε να τον θέσουμε απαραιτήτως σε προτεραιότητα έναντι των υπολοίπων. Θα έχει πάντως μεγάλο ενδιαφέρον ο συνδυασμός του με δείκτες που μελετήσαμε παραπάνω όσον αφορά το "περιβάλλον" της ομάδας και της σεζόν της διοργάνωσης γενικότερα προκειμένου να μπορέσουμε να βγάλουμε ένα όσο το δυνατόν ασφαλέστερο ασφαλέστερο. Αυτό το αφήνουμε για μελλοντική δουλειά.
Συμπερασματικά
Εξετάζοντας την ικανότητα των παικτών να μοιράζουν ασσίστ και να δημιουργούν έτοιμα καλάθια από πολλούς διαφορετικούς δείκτες, καταλήξαμε στο ίδιο σχεδόν συμπέρασμα με καθέναν από αυτούς. Ο Νικ Καλάθης είτε του 2018, είτε του 2019 υπερέχει στους περισσότερους δείκτες που αναλύσαμε έναντι των άλλων κορυφαίων δημιουργών της Euroleague, όπως αυτοί αποτυπώνονται στατιστικά από το 2001 μέχρι και σήμερα.
Το μπάσκετ έχει αλλάξει, η ομαδική λειτουργία έχει αυξηθεί, οι ασσίστ καταμετρώνται πιο εύκολα, ο αυξημένος χρόνος συμμετοχής επίσης βοηθάει αλλά λαμβάνοντας υπόψη όλους αυτούς τους παράγοντες ξεχωριστά στους παραπάνω δείκτες, δεν αλλοιώθηκε η εικόνα του κυρίαρχου Καλάθη. Τα νούμερα υποδεικνύουν ότι αποτελεί τον κορυφαίο πασέρ της διοργάνωσης μέχρι σήμερα, κάτι που πιθανώς να ευνοείται και από την εποχή, ή από την ομάδα του κι από άλλους παράγοντες που δεν αντικατοπτρίζονται απαραίτητα στα νούμερα. Ωστόσο η καθολική του υπεροχή σε όλους σχεδόν τους δείκτες μόνο αμελητέα δεν είναι κι έτσι σε επίπεδο Euroleague τουλάχιστον, η ατάκα του Πιτίνο μόνο άστοχη δεν ήταν.
Ο μοναδικός που αμφισβήτησε την κυριαρχία του Καλάθη σθεναρά ήταν ο Thomas Huertel με την εκπληκτική σεζόν που έκανε το 2015-2016 με τη φανέλα της Εφές. Ο Γάλλος υπερτερεί σε κάποιες κατηγορίες του γκαρντ του Παναθηναϊκού, ωστόσο δεν μπορεί να σταθεί ως το Νο. 1, αν ανατρέξετε και πάλι στους παραπάνω πίνακες και διαγράμματα. Σίγουρα όμως αποτελεί έναν εξαιρετικό δημιουργό, που κακώς μάλλον υποτιμάται από μερίδα του ελληνικού φίλαθλου ή δημοσιογραφικού κοινού, ενώ έχει νούμερα που υπερτερούν από τους μεγάλους σταρ της διοργάνωσης όλα αυτά τα χρόνια.
Μέσα από όλους αυτούς τους δείκτες είδαμε αναλυτικά και τις επιδόσεις των υπόλοιπων κορυφαίων πλέι μέικερ της Euroleague, ωστόσο το να σταθούμε ξεχωριστά σε καθεμιά από αυτές υπερβαίνει κατά πολύ τα όρια της ανάλυσης αυτής. Εφόσον υπάρχουν όμως διαθέσιμα τα σχετικά στατιστικά στους πίνακες, μπορείτε από μόνοι σας να αξιολογήσετε τις επιδόσεις τους στους αντίστοιχους πίνακες και να βγάλετε τα συμπεράσματά σας. Οι κορυφαίοι εξάλλου σε κάθε ξεχωριστό δείκτη θα ...προκριθούν και στη σύγκριση με τα "τέρατα" του ΝΒΑ, που ακολουθεί στο τρίτο μέρος της ανάλυσης.
Προς το παρόν, στο δεύτερο μέρος, θα αφοσιωθούμε αποκλειστικά στο θεαματικότερο πρωτάθλημα του κόσμου και θα εξετάσουμε τους προηγούμενους δείκτες για μερικούς από τους κορυφαίους πασέρ στην ιστορία του αθλήματος.
ΝΒΑ
Στο κομμάτι αυτό έπρεπε να επιλέξουμε συγκεκριμένους μόνο παίκτες και μάλιστα μερικές μόνο χρονιές τους για να κάνουμε αρχικά τη σύγκριση μεταξύ τους και στη συνέχεια να επιχειρήσουμε να ενσωματώσουμε τους δύο κόσμους σε μία ενιαία σύγκριση.
Όσον αφορά την επιλογή των παικτών, προφανώς στοχεύσαμε σε όσους αναφέρθηκε ο Πιτίνο, δηλαδή στους Magic Johnson, Larry Bird, Isiah Thomas και Maurice Cheeks, παίκτες δηλαδή που μεγαλούργησαν κατά βάση τη δεκαετία του '80. Προφανώς δεν θα μπορούσαμε να μην συμπεριλάβουμε τον κορυφαίο όλων, τον John Stockton, ενώ προσθέσαμε και τους δύο κορυφαίους πασέρ των τελευταίων δεκαετιών, Jason Kidd και Steve Nash, προκειμένου να καλύψουμε όσο το δυνατόν καλύτερα το θέμα.
Από εκεί και πέρα αναγκαστικά έπρεπε να περιοριστούμε σε συγκεκριμένες μόνο σεζόν των παραπάνω παικτών, δίχως δηλαδή να μπούμε στη διαδικασία να εξετάσουμε όλους τους προηγούμενους δείκτες για καθεμιά σεζόν ξεχωριστά για κάθε παίκτη. Ωστόσο, αυτό κάθε άλλο παρά περιόρισε τους ορίζοντες της έρευνάς μας κι αυτό γιατί επιλέξαμε τις καλύτερες σεζόν του κάθε παίκτη.
Πώς τις βρήκαμε αυτές; Απλά ρίχνοντας μια ματιά στους πίνακες με τα στατιστικά τους ανά σεζόν στο basketball reference και ξεχωρίζοντας αυτές που είχαν τις μεγαλύτερες τιμές στους δείκτες των ασσίστ. Όχι μόνο στον καθαρό μέσο όρο, αλλά και στον per36, per100 possessions, ή στον AST % που εξετάσαμε επίσης πιο πάνω. Ευτυχώς, τα στατιστικά αυτά ήταν ως επί των πλείστων έτοιμα στο εν λόγω site κι έτσι δεν χρειάστηκαν παρά λίγοι μόνο υπολογισμοί, για μερικούς από τους δείκτες. Να σημειώσουμε εδώ πάντως ότι τα παρακάτω νούμερα αναφέρονται μόνο στη Regular Season στο ΝΒΑ όχι σε playoffs ή τελικούς.
Έτσι λοιπόν, επιλέξαμε κατά βάση από δύο σεζόν για κάθε παίκτη, τις δύο καλύτερές του, βάσει των παραπάνω αριθμών. Ίσως να εντοπίσετε κάποια σεζόν ενός παίκτη που σε έναν συγκεκριμένο δείκτη να υπερτερεί έναντι κάποιας άλλης από αυτές που εξετάζονται στην παρούσα ανάλυση. Οι παρακάτω τιμές δεν αποτελούν και τις κορυφαίες της ιστορίας του ΝΒΑ. Είναι απλώς ενδεικτικές για συγκεκριμένους παίκτες. Όπως επίσης είναι μάλλον δύσκολο, αν όχι απίθανο, να εντοπίσετε μία σεζόν ενός παίκτη που να υπερισχύει συνολικά κάποιας εξ αυτών που εξετάζονται εδώ, για κάθε έναν παίκτη ξεχωριστά. Αν θεωρείτε ότι υπάρχει κάποια που έχουμε αμελήσει και θα μπορούσε να διαφοροποιήσει τα αποτελέσματα, φυσικά μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας για να την εξετάσουμε επίσης.
Έτσι λοιπόν, η ανάλυση θα προχωρήσει με τα στατιστικά από τις καλύτερες σεζόν μερικών εκ των κορυφαίων πασέρ στην ιστορία του ΝΒΑ, για να μπούμε αρχικά στο κλίμα και σε μια άλλη τάξη μεγέθους. Αυτές τις σεζόν θα βάλουμε στη συνέχεια σε σύγκριση με τους κορυφαίους της Euroleague από τη σεζόν 2001 κι έπειτα. Πολύ δύσκολο έργο για τους δεύτερους, αλλά ο Πιτίνο ήταν αυτός που ανέβασε τον πήχη τόσο ψηλά.
Παρακάτω εμφανίζονται οι τιμές των δεικτών των ασσίστ για τους εξής παίκτες ανά σεζόν:
Magic Johnson 1983-84, 1985-86, 1990-91
Larry Bird 1986-1987
Isiah Thomas 1984-1985, 1990-91
Maurice Cheeks 1981-82, 1985-86
John Stockton 1987-88, 1989-90
Jason Kidd 1998-99, 2003-04
Steve Nash 2006-07, 2010-11
Μέσος όρος ασσίστ/σεζόν
| Player | Average |
| Stockton 90 | 14.5 |
| Thomas 85 | 13.9 |
| Stockton 88 | 13.8 |
| Magic 84 | 13.1 |
| Magic 86 | 12.6 |
| Magic 91 | 12.5 |
| Nash 07 | 11.6 |
| Nash 11 | 11.4 |
| Kidd 99 | 10.8 |
| Thomas 91 | 9.3 |
| Cheeks 86 | 9.2 |
| Kidd 04 | 9.2 |
| Cheeks 82 | 8.4 |
| Bird 87 | 7.6 |
Στο μέσο όρο ασσίστ ανά παιχνίδι, την πρώτη θέση κατέχει ο John Stockton της σεζόν 89-90, ο οποίος μοίραζε 14,5 ασσίστ σε κάθε παιχνίδι των Utah Jazz, με τον Isiah Thomas των Pistons του '85 να έχει τη δεύτερη καλύτερη επίδοση με 13,9. O Stockton βρίσκεται και στην τρίτη θέση με 13,8 ασσίστ το 1988, ενώ ο Magic Johnson μονοπωλεί τις άλλες τρεις θέσεις με μέσους όρους μεταξύ 12,5 και 13,1 ασσίστ, σε διάφορες περιόδους της καριέρας του. Τη χαμηλότερη τιμή έχει ο Larry Bird στην καλύτερη σεζόν της καριέρας του στο παραγωγικό κομμάτι, με 7,6 ασσίστ, κάτι όμως εύλογο αφού δεν ήταν πλέι μέικερ. Ωστόσο στη σύγκριση ενσωματώθηκε για χάρη του ...Πιτίνο!
Per40 ασσίστ/σεζόν
Ο δείκτης per40 δεν υφίσταται στο NBA, δεδομένου ότι η κανονική διάρκεια ενός αγώνα διαρκεί 48 και όχι 40 λεπτά, ενώ συνηθέστερα χρησιμοποιείται ο δείκτης per36 για οποιαδήποτε στατιστική κατηγορία, υποδεικνύοντας τα νούμερα του παίκτη σε 36 λεπτά υποθετικής συμμετοχής. Έτσι, προχωρήσαμε στον υπολογισμό των συγκεκριμένων per40 τιμών, για να γίνει μετέπειτα η σύγκριση με τους ίδιους όρους, με τους παίκτες της Euroleague. Αν παρατηρείτε παρόμοιες ή και μικρότερες τιμές, είναι γιατί κάποιοι παίκτες αγωνίζονταν για περισσότερα από 40 λεπτά κι έτσι τα νούμερά τους προσαρμόστηκαν προς τα κάτω!
| Player | Per 40 |
| Stockton 88 | 15.91 |
| Stockton 90 | 15.51 |
| Thomas 85 | 14.59 |
| Magic 86 | 14.08 |
| Nash 11 | 13.69 |
| Magic 84 | 13.68 |
| Magic 91 | 13.48 |
| Nash 07 | 13.14 |
| Thomas 91 | 10.78 |
| Cheeks 82 | 10.63 |
| Kidd 99 | 10.49 |
| Kidd 04 | 10.05 |
| Cheeks 86 | 9.22 |
| Bird 87 | 7.49 |
Ο Stockton εξακολουθεί να βρίσκεται στην κορυφή, κατέχοντας μάλιστα και τις δύο πρώτες θέσεις με νούμερα που προσεγγίζουν τις 16 ασσίστ ανά 40 λεπτά συμμετοχής. Η σεζόν 1984-85 εξακολουθεί να βρίσκεται πολύ υψηλά για τον Thomas με 14,59 per40 ασσίστ, ενώ ανάμεσα στις επιδόσεις του Magic που ακολουθεί, "τρυπώνει" και ο Steve Nash της σεζόν 2010-11 με τους Suns, με 13,69 per40 ασσίστ.
Ασσίστ παίκτη προς ασσίστ της ομάδας
| Player | Team Assists % |
| Stockton 90 | 53.7 |
| Thomas 85 | 49.47 |
| Magic 91 | 49.02 |
| Nash 11 | 48.1 |
| Stockton 88 | 46.94 |
| Nash 07 | 44.8 |
| Magic 84 | 43.81 |
| Kidd 99 | 43.2 |
| Magic 86 | 42.42 |
| Thomas 91 | 41.7 |
| Kidd 04 | 37.6 |
| Cheeks 86 | 37.4 |
| Cheeks 82 | 30.4 |
| Bird 87 | 25.76 |
Προχωρώντας σε πιο σύνθετους δείκτες, εξετάζουμε κι εδώ το ποσοστό των ασσίστ του παίκτη προς τις συνολικές ασσίστ της ομάδας του, βάσει και της περιγραφής που κάναμε στο αντίστοιχο κομμάτι με τους παίκτες της Euroleague. Τα πρωτεία εδώ διατηρεί για τρίτο συνεχόμενο δείκτη ο John Stockton, της σεζόν 89-90 αυτή τη φορά, με το 53,47% να είναι η μοναδική επίδοση που ξεπερνά τις "μισές ασσίστ της ομάδας". O Thomas του 1985 παραμένει πολύ υψηλά, στη δεύτερη θέση με το 49,47%, ενώ από κοντά είναι και ο Magic του 1991, μοιράζοντας το 49,02% των ασσίστ των Lakers που έφτασαν μέχρι τους τελικούς του ΝΒΑ. Παραδόξως, ο Stockton της σεζόν 87-88 που είχε τη μεγαλύτερη per40 τιμή, βρίσκεται ...μόλις στην πέμπτη θέση με το 46,94% των ασσίστ των Jazz εκείνης της χρονιάς.
Ασσίστ παίκτη προς πόντους της ομάδας
| Player | Team Points % |
| Stockton 90 | 13.58 |
| Stockton 88 | 12.72 |
| Thomas 85 | 11.98 |
| Magic 91 | 11.76 |
| Magic 84 | 11.33 |
| Kidd 99 | 11.3 |
| Nash 11 | 10.86 |
| Magic 86 | 10.74 |
| Nash 07 | 10.52 |
| Kidd 04 | 10.19 |
| Thomas 91 | 9.29 |
| Cheeks 86 | 8.33 |
| Cheeks 82 | 7.56 |
| Bird 87 | 6.75 |
Αντίστοιχα, υπολογίσαμε το ποσοστό των ασσίστ του παίκτη προς τους συνολικούς πόντους της ομάδας, βάσει και της περιγραφής που κάναμε στο αντίστοιχο κομμάτι με τους παίκτες της Euroleague. Όσο μεγαλύτερος ο μέσος αριθμός πόντων της ομάδας, τόσο δυσκολότερο για τον παίκτη να κρατηθεί ψηλά. Ο ιδιαίτερος αυτός δείκτης διατηρεί τον Stockton στην κορυφή, με τον πλέι μέικερ των Jazz να έχει τις υψηλότερες τιμές τόσο στη σεζόν 89-90 (13,58%), όσο και στη σεζόν 87-88 (12,72%) και τους Isiah Thomas, Magic Johnson, αλλά και Jason Kidd (1999) να ακολουθούν με ποσοστά μεγαλύτερα του 11%.
Ασσίστ παίκτη προς μέσο αριθμό ασσίστ διοργάνωσης
| Player | AVG season assists % | AVG season assists |
| Stockton 90 | 58.23 | 24.9 |
| Nash 07 | 54.46 | 21.3 |
| Stockton 88 | 53.49 | 25.8 |
| Nash 11 | 53.02 | 21.5 |
| Thomas 85 | 52.85 | 26.3 |
| Kidd 99 | 50.7 | 21.3 |
| Magic 91 | 50.61 | 24.7 |
| Magic 84 | 50 | 26.2 |
| Magic 86 | 48.46 | 26 |
| Kidd 04 | 42.2 | 21.8 |
| Thomas 91 | 37.65 | 24.7 |
| Cheeks 86 | 35.11 | 26.2 |
| Cheeks 82 | 33.33 | 25.2 |
| Bird 87 | 29.23 | 26 |
Στο πιο γενικό αυτό κριτήριο που λαμβάνει υπόψη τη γενικότερη δημιουργία ασσίστ σε μια σεζόν στο ΝΒΑ και μάλιστα κι εδώ με αρκετά μεγάλο χρονικό εύρος (από το 1982 έως και το 2011), την πρώτη θέση εξακολουθεί να κατέχει ο John Stockton, της σεζόν 1989-90, του οποίου οι 14,5 ασσίστ ανά ματς αποτελούσαν το 58,23% της μέσης επίδοσης ασσίστ μιας ομάδας του ΝΒΑ! Η αύξηση αυτή είναι αναμενόμενη σε σχέση με το ποσοστό του παίκτη στο δείκτη προς τις ασσίστ της ομάδας, μιας και σε αυτές επιδρά σαφώς περισσότερο η δική του επίδοση. Αντιθέτως, στο συνολικό επίπεδο της διοργάνωσης, βλέπουμε ότι ο γενικός μέσος όρος είναι χαμηλότερος από αυτόν της Utah εκείνης της χρονιάς κι έτσι ο point guard της ομάδας έκανε πράγματα και θαύματα, ειδικά εκείνη τη σεζόν, όπως μαρτυρά κι αυτή η εξωπραγματική επίδοση!
Ο Stockton βρίσκεται και στο Νο. 3 της σχετικής κατάταξης με το 53,49% της σεζόν 1987-88, ωστόσο πριν και μετά από αυτόν φιγουράρει ο Steve Nash, ο οποίος τη σεζόν 2006-07 μοίραζε το 54,46% των ασσίστ μιας μέσης ομάδας του NBA, σε μια περίοδο που παρατηρούνταν χαμηλότερος συνολικά αριθμός ασσίστ. Αντίστοιχα, τη σεζόν 2010-11 ο Καναδός μοίραζε το 53,02% των ασσίστ μιας μέσης ομάδας, ενώ μέχρι και τον Magic Johnson του 1986 παρατηρούνται στο διάγραμμα τα μεγαλύτερα, εντυπωσιακά, ποσοστά από τους εξεταζόμενους παίκτες.
Ασσίστ παίκτη προς μέσο αριθμό πόντων διοργάνωσης
| Player | AVG season points % | AVG season points |
| Stockton 90 | 13.55 | 107 |
| Stockton 88 | 12.75 | 108.2 |
| Thomas 85 | 12.55 | 110.8 |
| Magic 84 | 11.9 | 110.1 |
| Magic 91 | 11.76 | 106.3 |
| Nash 07 | 11.75 | 98.7 |
| Kidd 99 | 11.56 | 93.4 |
| Nash 11 | 11.45 | 99.6 |
| Magic 86 | 11.43 | 110.2 |
| Kidd 04 | 9.21 | 99.9 |
| Thomas 91 | 8.79 | 106.3 |
| Cheeks 86 | 8.36 | 110.1 |
| Cheeks 82 | 7.73 | 108.6 |
| Bird 87 | 6.91 | 109.9 |
Στον αντίστοιχο γενικό δείκτη με το μέσο όρο πόντων μιας μέσης ομάδας του ΝΒΑ, παρατηρούμε μια γενικά παρόμοια εικόνα σε σχέση με το ποσοστό των παικτών ως προς τους πόντους της δικής τους ομάδας, κάτι έως ένα βαθμό αναμενόμενο, δεδομένου του υψηλότερου αριθμού πόντων κατά μέσο όρο στο πρωτάθλημα αυτό, άρα και της μικρότερης αριθμητικής επίδρασης στην όποια διαφορά προκύπτει μεταξύ ομάδας και πρωταθλήματος, με βάση και τον αριθμό των ασσίστ του παίκτη, που είναι μια τάξη μεγέθους μικρότερος. Έτσι, ο Stockton εξακολουθεί να παραμένει στην κορυφή και για τις δύο σεζόν του, με Thomas, Magic, αλλά και Nash να είναι οι επόμενοι παίκτες με το μεγαλύτερο ποσοστό ασσίστ προς τους πόντους μιας μέσης ομάδας του ΝΒΑ.
AST% (ποσοστό ασσίστ)
| Player | AST % |
| Stockton 90 | 57.4 |
| Stockton 88 | 54.8 |
| Nash 11 | 53.1 |
| Nash 07 | 50.1 |
| Magic 91 | 49.3 |
| Thomas 85 | 47.9 |
| Magic 86 | 45.1 |
| Kidd 04 | 44.8 |
| Kidd 99 | 44 |
| Thomas 91 | 42.6 |
| Magic 84 | 42.5 |
| Cheeks 82 | 34.7 |
| Cheeks 86 | 32.3 |
| Bird 87 | 28.6 |
Όπως είπαμε, ο συγκεκριμένος δείκτης έχει συγκεκριμένα μειονεκτήματα (όχι ότι οι υπόλοιποι είναι αυτάρκεις), ωστόσο χρησιμοποιείται κατά κόρον στο ΝΒΑ, άρα βρίσκει και πλήρη εφαρμογή στους συγκεκριμένους παίκτες. Στην πράξη, πρόκειται για άλλον έναν δείκτη που επιβεβαιώνει την κυριαρχία του John Stockton μεταξύ των κορυφαίων πασέρ του πλανήτη, αφού ο πλέι μέικερ των Jazz έχει τις υψηλότερες τιμές και εδώ, με 57,4% τη σεζόν 1989-90 και 54,8% δύο χρόνια πριν.
Ωστόσο στη συνέχεια δεν βλέπουμε ούτε τον Thomas του 1985, όπως είχαμε συνηθίσει, ούτε τον Magic, αντιθέτως, φιγουράρει με δύο μάλιστα παρουσίες ο Steve Nash, ο οποίος μπορεί σε πιο καθαρόαιμους/απλούς δείκτες να μην φαινόταν το ίδιο εντυπωσιακός, ωστόσο συνυπολογίζοντας κι άλλα κριτήρια αποτυπώνεται καλύτερα η δημιουργική του ικανότητα. Ο Καναδός λοιπόν ακολουθεί στην τρίτη και τέταρτη θέση με ποσοστά ανώτερα του 50%, ενώ όλοι οι υπόλοιποι παίκτες δεν ξεπέρασαν το σχετικό φράγμα, στις επιλεγμένες σεζόν που εξετάζουμε.
Ασσίστ παίκτη προς κατοχές ομάδας
Στο δείκτη αυτό υπολογίζεται το ποσοστό των ασσίστ που μοιράζει ο παίκτης, προς το συνολικό αριθμό κατοχών της ομάδας, σε κάθε παιχνίδι κατά μέσο όρο. Στο συγκεκριμένο δείκτη υπολογίζονται όλες οι κατοχές της ομάδας, ακόμα κι αυτές στις οποίες ο παίκτης δεν είναι παρών στην πεντάδα του παρκέ. Ωστόσο αυτό δεν μας απαγορεύει να δούμε τη γενικότερη συνεισφορά του στο δημιουργικό κομμάτι της ομάδας του, αφού ουσιαστικά αποτυπώνει το ποσοστό των επιθέσεων της ομάδας στο οποίο ο εν λόγω παίκτης μοιράζει κάποια ασσίστ.
Ο τύπος που χρησιμοποιήσαμε για να υπολογίσουμε τις κατοχές των ομάδων είναι ο βασικός, "απλός" τύπος κατοχών που χρησιμοποιείται κατά κύριο λόγο στην περίπτωση αυτή και είναι ο εξής:
Possessions = 0.96*[(Field Goal Attempts)+(Turnovers)+0.44*(Free Throw Attempts)-(Offensive Rebounds)]
όλα τα στατιστικά αυτά αναφέρονται στην ομάδα του παίκτη. Υπάρχει και ο πολύπλοκος τύπος, που χρησιμοποιείται από το basketball reference:
Possessions = 0.5*((Tm FGA + 0.4 * Tm FTA - 1.07 * (Tm ORB / (Tm ORB + Opp DRB)) * (Tm FGA - Tm FG) + Tm TOV) + (Opp FGA + 0.4 * Opp FTA - 1.07 * (Opp ORB / (Opp ORB + Tm DRB)) * (Opp FGA - Opp FG) + Opp TOV))
όπου Tm η ομάδα του παίκτη και Opp οι αντίπαλοί της.
Προτιμήσαμε το βασικό απλό τύπο από τον πιο πολύπλοκο για λόγους απλότητας στο κομμάτι της Euroleague (μιας και ο πολύπλοκος στηρίζεται και στα στατιστικά των αντιπάλων), αλλά και γιατί η διαφοροποίηση που προκύπτει στις τιμές μεταξύ των δύο είναι της τάξης του 1% με 2%, όπως υπολογίσαμε. Συγκεκριμένα, με βάση τα φετινά στατιστικά όλων των ομάδων του ΝΒΑ, υπολογίσαμε τον αριθμό των κατοχών βάσει των δύο τύπων για κάθε ομάδα και παρατηρήσαμε πως ο πολύπλοκος τύπος έδινε έναν αριθμό κατά 1+ με 2+ μονάδες περισσότερες, σε σχέση με τον απλό τύπο, απόκλιση που δεν θεωρούμε μεγάλη για να διαμορφώσει μια σημαντική απόκλιση στα ποσοστά των παικτών. Έτσι, τα νούμερα που θα δείτε εδώ είναι εκ νέου υπολογισμένα και διαφορετικά από αυτά που εμφανίζονται στο basketball reference, προκειμένου να έχουν κοινό σημείο αναφοράς με τα αντίστοιχα νούμερα των παικτών της Euroleague.
| Player | Team Possesions | Team Possesions % |
| Stockton 90 | 95.3 | 15.22 |
| Stockton 88 | 100.27 | 13.76 |
| Magic 91 | 94.02 | 13.3 |
| Thomas 85 | 104.57 | 13.29 |
| Magic 84 | 102.24 | 12.81 |
| Magic 86 | 102.25 | 12.32 |
| Nash 07 | 94.96 | 12.22 |
| Kidd 99 | 88.73 | 12.17 |
| Nash 11 | 94.19 | 12.1 |
| Kidd 04 | 88.22 | 10.43 |
| Thomas 91 | 91.58 | 10.16 |
| Cheeks 86 | 100.25 | 9.18 |
| Cheeks 82 | 99.56 | 8.44 |
| Bird 87 | 97.94 | 7.8 |
Στην πράξη βέβαια καμιά πρωτοτυπία, αφού και εδώ ο John Stockton παραμένει το απόλυτο αφεντικό των ασσίστ, με τον γκαρντ της Utah να μοιράζει 15,22 ασσίστ σε 100 κατοχές ...Jazz, ακόμα και όταν είναι εκτός παρκέ, τη σεζόν 89-90 και άλλες 13,76 δύο σεζόν πριν. Magic Johnson και Isiah Thomas επανέρχονται στις κορυφαίες θέσεις, κάτι αναμενόμενο, λόγω του υψηλού καθαρού μέσου όρου ασσίστ που είχαν. Ας εξετάσουμε όμως το συγκεκριμένο κομμάτι και βάσει του χρόνου συμμετοχής κάθε παίκτη, άρα με βάση τις πραγματικές κατοχές που συμμετείχε κάθε παίκτης στις συγκεκριμένες σεζόν.
Ασσίστ παίκτη σε 100 κατοχές
Στο δείκτη αυτό λοιπόν υπολογίζουμε τις ασσίστ του παίκτη όχι βάσει των συνολικών κατοχών της ομάδας του, αλλά βάσει των κατοχών που βρίσκεται στο παρκέ. Έτσι, μπορούμε να εξετάσουμε καλύτερα την αποδοτικότητα του κάθε παίκτη στο κομμάτι της δημιουργίας, ανεξαρτήτως του χρόνου συμμετοχής του. Όπως αναφέραμε και προηγουμένως, χρησιμοποιήσαμε το βασικό απλό τύπο υπολογισμού των κατοχών, άρα υπολογίσαμε εκ νέου όλες τις σχετικές τιμές, οι οποίες έτσι διαφέρουν από αυτές που απεικονίζονται στο basketball reference, μιας και οι τελευταίες προκύπτουν από τον πολύπλοκο τύπο (και είναι και εύλογα ελαφρώς μικρότερες).
| Player | Per 100 possessions |
| Stockton 90 | 19.67 |
| Stockton 88 | 19.06 |
| Nash 11 | 17.73 |
| Magic 91 | 17.33 |
| Thomas 85 | 16.87 |
| Nash 07 | 16.8 |
| Magic 86 | 16.65 |
| Magic 84 | 16.14 |
| Kidd 99 | 14.24 |
| Thomas 91 | 14.22 |
| Kidd 04 | 13.69 |
| Cheeks 82 | 12.93 |
| Cheeks 86 | 11.16 |
| Bird 87 | 9.23 |
Στη συγκεκριμένη κατηγορία, ο John Stockton όχι απλά διατηρεί το απόλυτο με την ένατη κορυφή σε εννιά κατηγορίες, αλλά το "τερματίζει", αφού τη σεζόν 1989-90 μοίραζε ασσίστ σχεδόν ανά 5 επιθέσεις που ήταν παρών! 19,67% το σχετικό ποσοστό του με τη φανέλα των Jazz, ενώ δύο χρόνια νωρίτερα είχε 19,06%, νούμερα πραγματικά εντυπωσιακά!
Ο Steve Nash βρίσκεται και εδώ πολύ ψηλά, με 17,74 ασσίστ σε 100 κατοχές με τη φανέλα των Suns τη σεζόν 2010-11, στην τρίτη θέση, αλλά και 16,8 ασσίστ τέσσερα χρόνια νωρίτερα. Magic Johnson και Isiah Thomas είναι και εδώ στις κορυφαίες θέσεις, με νούμερα της τάξης του 16-17.
Συμπερασματικά
Ο κορυφαίος όλων, αναντίρρητα, βάσει αριθμών, δεν είναι άλλος από τον John Stockton, του οποίου η κυριαρχία δεν αμφισβητήθηκε ούτε σε μια κατηγορία από τους παραπάνω δείκτες! Οι δύο σεζόν που επιλέχθηκαν είναι μεν ίσως οι δύο καλύτερές του στο δημιουργικό κομμάτι, ωστόσο τα νούμερά του και όλα τα υπόλοιπα χρόνια με τους Jazz παραμένουν ασύλληπτα, γι' αυτό εξάλλου είναι και ο πρώτος πασέρ στην ιστορία του πρωταθλήματος.
Ο Magic Johnson παραμένει στις πρώτες θέσεις σε κάθε σχεδόν δείκτη που εξετάστηκε, ενώ και η χρονιά 1984-85 από τον Isiah Thomas, είναι από τις κορυφαίες που έχουν πραγματοποιηθεί. Maurice Cheeks και Larry Bird δεν ήταν από τους παίκτες που ξεχώρισαν ανάμεσα στους κορυφαίους των κορυφαίων, με τον ηγέτη των Celtics πάντως, όπως είπαμε να μην ταιριάζει εξ' ορισμού στη λίστα αυτή με τους κορυφαίους δημιουργούς του ΝΒΑ. Τέλος, άξιες αναφοράς οι δύο σεζόν του Steve Nash, που μπορεί με μια πρώτη ματιά να μην εντυπωσιάζουν, μέσα από τους δείκτες όπως αποδεικνύεται το μεγαλείο του Καναδού πασέρ.
Η σύγκριση
Ήρθε, λοιπόν, η ώρα, να επιχειρήσουμε κάτι παράδοξο, για πολλούς αιρετικό, ίσως και άστοχο ως ένα βαθμό, αλλά θέλουμε να πιστεύουμε και σίγουρα ενδιαφέρον! Να συγκρίνουμε δηλαδή τους δύο κόσμους, μέσα από τους παραπάνω δείκτες και να εντοπίσουμε τις διαφορές, αν όντως υπάρχουν και πόσο θεαματικές είναι αυτές, αφενός μεταξύ των δύο πρωταθλημάτων, αφετέρου, μεταξύ όλων των κορυφαίων παικτών του ΝΒΑ και της Euroleague μαζί στο κομμάτι της δημιουργίας.
Θα δούμε λοιπόν τα ίδια νούμερα και τους ίδιους δείκτες, συγκεντρωμένα όλα μαζί, αλλά επικεντρωμένα στους κορυφαίους παίκτες μόνο, αυτούς δηλαδή με τις μεγαλύτερες επιδόσεις σε κάθε δείκτη, ανεξαρτήτως του πρωταθλήματος που αγωνίζονται. Προφανώς μπορεί ήδη να έχετε μια πρώτη γεύση από όλα τα παραπάνω, ωστόσο στα παρακάτω διαγράμματα απεικονίζονται ξεκάθαρα τα ευρήματα της έρευνάς μας.
Περισσότερα για την επεξήγηση του κάθε δείκτη μπορείτε να δείτε στο κομμάτι της Euroleague, ωστόσο θα προσπαθήσουμε να ερμηνεύσουμε τα αποτελέσματα εκ νέου με βάση τη δική τους σημασία. Η χρήση τους εξάλλου σε αυτό εξυπηρετεί, ώστε να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις και να επιτρέψουν μια όσο το δυνατόν ασφαλή και πληρέστερη σύγκριση μεταξύ των δύο κόσμων. Ενσωματώνοντας παραμέτρους και στατιστικές κατηγορίες οι επιδόσεις προσαρμόζονται στα δεδομένα της εποχής και του πρωταθλήματος, του εσωτερικού και εξωτερικού ανταγωνισμού που είχε να αντιμετωπίσει ο παίκτης, όπως και των συνολικότερων ευκαιριών που είχε για να ...δημιουργήσει και με τον τρόπο αυτό λοιπόν, να υπάρξει μια πιο ασφαλέστερη σύγκριση, χωρίς βέβαια να παραμένει απαραίτητα και εντελώς δόκιμη. Ενστάσεις μπορούν να υπάρξουν και είναι δικαιολογημένες, ωστόσο καλύτερα να το δείτε ως μια απόπειρα απλά σύνδεσης των δύο κόσμων κι όχι σε ένα αυστηρό πλαίσιο που αναδεικνύεται ο καλύτερος ή οι καλύτεροι με μια δεδομένη κατάταξη, αν και θεωρούμε ότι η έρευνα αυτή μπορεί να αποτελέσει μια χρήσιμη βάση για παρόμοιες απόπειρες στο μέλλον κι όχι μόνο για τον τομέα των ασσίστ.
Να τονίσουμε εδώ ξανά επίσης πως η σύγκριση έχει εξ ορισμού δύο τρωτά σημεία, που όμως δεν θεωρούμε ότι επηρεάζουν, σημαντικά τουλάχιστον, τα αποτελέσματά της. Το ένα είναι ότι τα στατιστικά των παικτών του NBA προέρχονται μόνο από τις Regular Seasons του πρωταθλήματος, ενώ αυτά των παικτών της Euroleague από όλες τις φάσεις. Αυτό μπορούμε να θεωρήσουμε πως δεν ωφελεί τους τελευταίους, αφού είναι λογικό το επίπεδο δυσκολίας να αυξάνεται στις προχωρημένες φάσεις της λίγκας, απέναντι σε δυνατότερους αντιπάλους. Ωστόσο ήταν κι ένας τρόπος να μπουν περισσότερα δεδομένα στο παιχνίδι, μιας και τα δύο πρωταθλήματα έχουν σαφώς διαφορετικούς ρυθμούς. Έτσι, στο ΝΒΑ το μάξιμουμ των αγώνων της κανονικής περιόδου είναι οι 82, ενώ στην Euroleague, πλέον, οι 37, άρα ούτε οι μισοί και μάλιστα ο αριθμός αυτός ισχύει μόνο τα τελευταία χρόνια, ενώ ήταν αρκετά χαμηλότερος τις προηγούμενες χρονιές. Το θεωρητικό όφελος λοιπόν των παικτών του ΝΒΑ για ένα πιο ...φλατ επίπεδο δυσκολίας αντισταθμίζεται από το μεγαλύτερο δείγμα των αγώνων τους και το σαφώς υψηλότερο αριθμό ασσίστ, σε απόλυτο αριθμό. Δεν μπορούμε να ξέρουμε τα νούμερα των παικτών της Euroleague σε υποθετικό δείγμα 82 αγώνων, με τα συν και τα πλην που έχει η παράμετρος αυτή. Αυτή η σημείωση πριν προχωρήσουμε.
Τελικά όμως, όπως λέει και ο Πιτίνο, έστω και με τον τρόπο αυτό, είναι ο Καλάθης καλύτερος πασέρ από τον Μάτζικ και τον Μπερντ, ή όχι; Και πόσο απέχουν; Πάμε να εξετάσουμε όλους τους δείκτες για όλους τους παίκτες, αναλυτικά!
Μέσος όρος ασσίστ/σεζόν
Ξεκινάμε από τον πιο απλό και ξεκάθαρο δείκτη, συνάμα όμως και τον πιο φτωχό, όσον αφορά τις επιπλέον παραμέτρους που λαμβάνει υπόψη. Δεδομένων των a priori υψηλότερων χρόνων συμμετοχής σε έναν αγώνα ΝΒΑ, που διαρκεί 48 λεπτά, έναντι 40 της Euroleague, είναι αναμενόμενο να δούμε την απόλυτη κυριαρχία των παικτών του αμερικανικού πρωταθλήματος, ωστόσο θα πρέπει να περάσουμε στους επόμενους δείκτες για να δούμε πόσο καθολική και μεγάλη είναι η υπεροχή αυτή.
| Player | Average |
| Stockton 90 | 14.5 |
| Thomas 85 | 13.9 |
| Stockton 88 | 13.8 |
| Magic 84 | 13.1 |
| Magic 86 | 12.6 |
| Magic 91 | 12.5 |
| Nash 07 | 11.6 |
| Nash 11 | 11.4 |
| Kidd 99 | 10.8 |
| Thomas 91 | 9.3 |
| Kidd 04 | 9.2 |
| Cheeks 86 | 9.2 |
| Cheeks 82 | 8.4 |
| Calathes 2019 | 8.29 |
| Calathes 2018 | 8.03 |
| Heurtel 2016 | 7.92 |
| Bird 87 | 7.6 |
| James 2019 | 7.24 |
Με την εξαίρεση του Larry Bird λοιπόν, που όπως τονίσαμε δεν ανήκει βάσει θέσης και αριθμών στη λίστα αυτή (και χωρίς να υποτιμάμε σε καμιά περίπτωσή του την ικανότητα να βλέπει γήπεδο και να πασάρει "μαγικά" την μπάλα), όλοι οι υπόλοιποι NBAers υπερτερούν στο συγκεκριμένο δείκτη, με τη διαφορά μάλιστα να είναι εντυπωσιακή. Καλάθης και Heurtel είναι οι μοναδικοί που καταφέρνουν να βρεθούν μπροστά από τον Bird, ωστόσο αυτό μάλλον δεν αποτελεί και το μεγαλύτερο επίτευγμα όταν πρόκειται για νούμερα φόργουορντ και όχι πλέι μέικερ.
Για να μην αδικούμε πάντως τους Ευρωπαίους παίκτες, τα νούμερα που έχουν να αναμετρηθούν είναι όχι απλά μια μέση σεζόν, αλλά οι καλύτερες χρονιές των παικτών του ΝΒΑ! Ούτως ή άλλως, η σύγκριση εδώ αδικεί τους παίκτες με χαμηλότερο χρόνο συμμετοχής, άρα αυτούς της Euroleague. Στο διάγραμμα πάντως η διαφορά απεικονίζεται εντυπωσιακά!
Per40 ασσίστ/σεζόν
| Player | Per 40 |
| Stockton 88 | 15.91 |
| Stockton 90 | 15.51 |
| Thomas 85 | 14.59 |
| Magic 86 | 14.079 |
| Nash 11 | 13.69 |
| Magic 84 | 13.68 |
| Magic 91 | 13.48 |
| Nash 07 | 13.14 |
| Heurtel 2016 | 11.55 |
| Calathes 2018 | 11.07 |
| Heurtel 2018 | 10.88 |
| Thomas 91 | 10.78 |
| Calathes 2019 | 10.74 |
| Rodriguez 2012 | 10.72 |
| Cheeks 82 | 10.63 |
| Kidd 99 | 10.49 |
| Rodriguez 2016 | 10.34 |
| Kidd 04 | 10.05 |
Στο δείκτη αυτό προσαρμόζεται ο αριθμός των ασσίστ σε 40 λεπτά αγωνιστικής δράσης, βάσει του πραγματικού χρόνου συμμετοχής του παίκτη. Η υπεροχή του John Stockton και των υπόλοιπων παικτών του ΝΒΑ διατηρείται, ωστόσο η παρουσία των παικτών της Euroleague γίνεται πιο έντονη! Ενώ λοιπόν από τις 14 συνολικά σεζόν ΝΒΑ που εξετάσαμε στον απλό μέσο όρο, οι 13 ήταν μπροστά από την καλύτερη ευρωπαϊκή επίδοση, εδώ ο αριθμός αυτός μειώνεται στις 8! Ο Heurtel του 2016 και του 2018 και ο Καλάθης του 2018 βρίσκονται μπροστά όχι μόνο από τον Bird, αλλά κι από άλλες 5 από τις καλύτερες δημιουργικά σεζόν παικτών του ΝΒΑ όπως αυτή του Thomas το 1991, του Cheeks του 1982 και του 1986, όπως και κάθε χρονιά του Jason Kidd (1999 και 2004)!
Μπορεί λοιπόν ο Καλάθης να μην ξεπερνά σε κάποια σεζόν τον Μάτζικ (η μικρότερή τους διαφορά ανέρχεται στις 2,4 per40 ασσίστ), στις τρεις καλύτερες δημιουργικά χρονιές του, ωστόσο μπαίνει πιο γερά στο γενικότερο ανταγωνισμό, μαζί φυσικά με τον Thomas Heurtel, ενώ από κοντά βρίσκεται και ο Sergio Rodriguez (2012, 2016). Η διαφορά βέβαια από την πρώτη οχτάδα μόνο μικρή δεν είναι, αφού η απόσταση είναι μεγαλύτερη της 1,5 ασσίστ, ενώ τα νούμερα του Stockton παραμένουν απλησίαστα για τους υπόλοιπους παίκτες του ΝΒΑ, πόσο μάλλον για αυτούς της Euroleague.
Ασσίστ παίκτη προς ασσίστ της ομάδας
Στο δείκτη αυτό ξεφεύγουμε από τα όρια του πρωταθλήματος και εισερχόμαστε αποκλειστικά στο πεδίο της ομάδας και του πόσο μεγάλο δημιουργικό ρόλο είχε ο κάθε παίκτης σ' αυτήν, ανάλογα με το ποσοστό των ασσίστ της ομάδας που δημιουργήθηκαν από τον ίδιο. Επιχειρεί δηλαδή μια σύγκριση από ...απόσταση μεταξύ όλων των παικτών, με παρόμοια όμως κριτήρια, ενώ έχει τη σημασία του. Αν μια ομάδα είχε το επιθετικό ταλέντο για να δημιουργεί προϋποθέσεις για έτοιμα καλάθια και κάθε παίκτης ήταν σε θέση να μοιράσει από σεβαστό αριθμό ασσίστ, τότε ένας μεγάλος "καθαρός" αριθμός ασσίστ από το βασικό πλέι μέικερ δεν συνεπάγεται αυτομάτως και τη μεγαλύτερη δημιουργική ευχέρεια. Από την άλλη, ένα μεγαλύτερο ποσοστό στο δείκτη αυτό πιθανώς μαρτυρά τη δημιουργία ασσίστ υπό ...πιο αντίξοες συνθήκες, όπως επίσης και ένα πιο πολύτιμο ρόλο του παίκτη στο παιχνίδι της ομάδας του. Επιπρόσθετα όμως, μπορεί απλά να υποδεικνύει και μεγαλύτερη χρήση του παίκτη από την ομάδα αυτή στα επιθετικά της plays, με τον παίκτη να έχει παράλληλα επίσης μεγαλύτερο αριθμό σουτ, λαθών και γενικότερα κατοχών στα χέρια του. Ακόμα κι έτσι όμως δεν μπορούμε να μην θεωρήσουμε ανώτερη μια υψηλότερη από μια χαμηλότερη τιμή στο δείκτη αυτό.
| Player | Team Assists % |
| Stockton 90 | 53.7 |
| Calathes 2019 | 50.88 |
| Thomas 85 | 49.47 |
| Cota 2003 | 49.19 |
| Calathes 2018 | 49.1 |
| Magic 91 | 49.02 |
| Nash 11 | 48.1 |
| Stockton 88 | 46.94 |
| Nash 07 | 44.8 |
| James 2019 | 44.05 |
| Magic 84 | 43.81 |
| Kidd 99 | 43.2 |
| Diamantidis 2011 | 42.68 |
| Magic 86 | 42.42 |
| Prigioni 2006 | 42.39 |
| Maric 2001 | 42.1 |
| Chatman 2005 | 41.8 |
| Thomas 91 | 41.7 |
Εδώ πλέον η απόλυτη κυριαρχία των παικτών του NBA σπάει εξ' ολοκλήρου με τον φετινό Καλάθη να φιγουράρει στη δεύτερη θέση της λίστας, μοιράζοντας το 50,88% των ασσίστ της ομάδας του! Ο μοναδικός παίκτης που ξεπερνά την επίδοση αυτή από τις σεζόν που εξετάσαμε είναι ο John Stockton της σεζόν 1989-90, όπου το αντίστοιχο ποσοστό διαμορφώνεται στο 53,7%, ενώ δεν υπάρχει άλλος παίκτης που να έχει συγκεντρώσει περισσότερες από τις μισές ασσίστ της ομάδας του. Να θυμίσουμε εδώ βέβαια ότι επιλέξαμε απλά τις καλύτερες συνολικά σεζόν των NBAers, χωρίς να τις εξετάσουμε όλες μία προς μία ξεχωριστά. Έτσι, δεν αποκλείεται να υπάρχει κι άλλη περίπτωση NBAer που να μοιράζει περισσότερες από το 50% των ασσίστ της ομάδας του, ωστόσο κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει, πλην του Stockton, στο αρκετά εντυπωσιακό δείγμα που έχουμε λάβει υπόψη.
Ο Καλάθης βρίσκεται επίσης και στην πέμπτη θέση, μοιράζοντας το 49,1% των ασσίστ του περσινού Παναθηναϊκού, ενώ πιο μπροστά συναντάμε τον Thomas του 1985 με 49,47%, αλλά και τον Ed Cota του 2003 με το 49,19 των ασσίστ της Ζαλγκίρις. Ευρωπαϊκές παρουσίες βλέπουμε επίσης από James, Διαμαντίδη και Prigioni, σε ένα δείκτη πάντως που ευνοεί τους παίκτες με μεγάλο χρόνο συμμετοχής κι άρα μέσο όρο ασσίστ κι όχι αυτούς με υψηλό per40 (γι' αυτό και λείπει ο Heurtel).
Στο δείκτη αυτό λοιπόν ο Καλάθης υπερτερεί του Μάτζικ (περίεργη αίσθηση και μόνο να το γράφει στο πληκτρολόγιο κανείς), αφού και οι δύο σεζόν του έχουν μεγαλύτερο ποσοστό από τις τρεις σεζόν του ηγέτη των Lakers που μπήκαν στην ανάλυσή μας! Μιλάμε βέβαια για τους Lakers του showtime που χάριζαν στιγμές μπασκετικής ...μαγείας στο παρκέ, άρα δεν μας προξενεί και μεγάλη έκπληξη η "πτώση" του Johnson στο δείκτη αυτό, βάσει και όσων προαναφέραμε για τα χαρακτηριστικά του εν λόγω δείκτη. Αντιθέτως όμως, η εικόνα αντιστρέφεται στο "συγγενικό" δείκτη που ακολουθεί και λαμβάνει έως ένα βαθμό παραμέτρους της ίδιας λογικής.
Ασσίστ παίκτη προς πόντους της ομάδας
Στο δείκτη αυτό παραμένουμε στο πλαίσιο της ομάδας, εξετάζοντας όμως ότι τις ασσίστ που δημιουργούσε συνολικά, αλλά τους πόντους που σκόραρε σε κάθε της ματς. Προφανώς, όσο περισσότεροι πόντοι, τόσο και πιο ευνοϊκές οι συνθήκες για την παραγωγή ασσίστ (ουσιαστικά το ανάποδο, αλλά η ίδια λογική διέπει τη σχέση αυτή), άρα τόσο πιο "εύκολο" και το έργο του πλέι μέικερ να πασάρει την τελική πάσα. Προφανώς και εδώ μπορούν να υπάρξουν παρόμοιες ενστάσεις με τον προηγούμενο παρεμφερή δείκτη, ωστόσο είναι κι αυτός χρήσιμος ώστε να κατανοήσουμε καλύτερα το "περιβάλλον" της ομάδας που αγωνιζόταν ο παίκτης κι έτσι να συγκρίνουμε με παρόμοια κριτήρια και αρχές ανόμοιες καταστάσεις. Θεωρούμε λοιπόν πως όσο μεγαλύτερη η τιμή του ποσοστού αυτού, τόσο πιο αποτελεσματικό το έργο του δημιουργού, άρα και τόσο μεγαλύτερη η υπεροχή του στη συγκεκριμένη κατηγορία, έναντι των υπολοίπων παικτών.
Να υπενθυμίσουμε εδώ πως δεν είναι δείκτης με άμεση συσχέτιση μεταξύ των ασσίστ του παίκτη και των πόντων που προκύπτουν από αυτές. Δεν δείχνει δηλαδή ότι το Χ ποσοστό των πόντων της ομάδας προέρχονται από ασσίστ του παίκτη, αλλά είναι μια απλή διαίρεση μεταξύ των δύο τιμών, με το σχετικό ποσοστό να υποδεικνύει αυτό που ονομάσαμε "περιβάλλον της ομάδας", και το πόσο ευνοεί τη δημιουργία, λαμβάνοντας υπόψη το τελικό αποτέλεσμα (σκοράρισμα).
| Player | Team Points % |
| Stockton 90 | 13.58 |
| Stockton 88 | 12.72 |
| Thomas 85 | 11.98 |
| Magic 91 | 11.76 |
| Magic 84 | 11.33 |
| Kidd 99 | 11.3 |
| Nash 11 | 10.86 |
| Magic 86 | 10.74 |
| Calathes 2019 | 10.65 |
| Nash 07 | 10.52 |
| Kidd 04 | 10.19 |
| Calathes 2018 | 10.1 |
| Heurtel 2016 | 9.58 |
| Thomas 91 | 9.29 |
| Diamantidis 2014 | 8.84 |
| Cheeks 86 | 8.33 |
Εδώ η κυριαρχία των NBAers επιστρέφει, κάτι που υποδεικνύει μεγαλύτερη ικανότητα να παράγουν ασσίστ στον ίδιο αριθμό πόντων. Κάποιος βέβαια μπορεί να αντιτάξει τη μεγαλύτερη ευκολία με την οποία καταμετρώνται οι ασσίστ στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού, ένα επιχείρημα που είναι σίγουρα βάσιμο και πρέπει και αυτό, όπως και όλοι οι υπόλοιποι παράγοντες που δεν μπορούν να αποτυπωθούν εύκολα με νούμερα, να ληφθεί υπόψη.
Σε κάθε περίπτωση πάντως, στο δείκτη αυτό οι πρώτες οχτώ θέσεις ανήκουν σε παίκτες ΝΒΑ, με τον Stockton, όπως είδαμε και προηγουμένως, να καταλαμβάνει και με σχετική άνεση μάλιστα τις δύο πρώτες θέσεις, με επιδόσεις 13,58% και 12,72%. Ακολουθεί ο Isiah Thomas του 1985, ενώ και οι τρεις σεζόν του Μάτζικ που εξετάζουμε βρίσκονται υψηλότερα από κάθε Ευρωπαίο παίκτη, με πρώτο εξ' αυτών να έρχεται ο Νικ Καλάθης της φετινής σεζόν, στην ένατη θέση, με 10,65%.
Ο Έλληνας γκαρντ εξακολουθεί να βρίσκεται μπροστά από έξι ΝΒΑ σεζόν πάντως, ενώ κατέχει και τη δεύτερη ευρωπαϊκή θέση, τρία σκαλοπάτια μετά, με το τελευταίο διψήφιο ποσοστό της λίστας. Διαμαντίδης και Heurtel είναι οι άλλοι δύο Ευρωπαίοι γκαρντ, με επιδόσεις ανώτερες κι από τις δύο χρονιές του Maurice Cheeks.
Ασσίστ παίκτη προς μέσο αριθμό ασσίστ διοργάνωσης
Ξεφεύγοντας από το στενό πλαίσιο της ομάδας, περνάμε τώρα στην εξέταση παρόμοιων δεικτών, μόνο που τώρα λαμβάνεται υπόψη όχι ο αριθμός των ασσίστ της ομάδας του παίκτη, αλλά ο μέσος αριθμός ασσίστ κάθε ομάδας για το πρωτάθλημα του παίκτη (είτε NBA, είτε Euroleague), την εκάστοτε σεζόν. Με τον τρόπο αυτό λοιπόν, εξετάζουμε κάθε επίδοση με βάση τα δεδομένα του πρωταθλήματος που συμμετείχε και τις δικές του σταθερές, στο χρόνο/εποχή, αλλά και στο χώρο/διοργάνωση, σε μια απόπειρα να εξισώσουμε πολλά διαφορετικά μπασκετικά σύμπαντα. Είδαμε παραπάνω τα σχετικά νούμερα για κάθε διοργάνωση ξεχωριστά, ώρα να τα μελετήσουμε και ομαδικά, προκειμένου να φωτίσουμε και αυτή την πτυχή του ζητήματος.
| Player | AVG season assists % | AVG season assists |
| Stockton 90 | 58.23 | 24.9 |
| Maric 2001 | 55.24 | 10.68 |
| Nash 07 | 54.46 | 21.3 |
| Stockton 88 | 53.49 | 25.8 |
| Cota 2003 | 53.32 | 12.19 |
| Nash 11 | 53.02 | 21.5 |
| Thomas 85 | 52.85 | 26.3 |
| Kidd 99 | 50.7 | 21.3 |
| Magic 91 | 50.61 | 24.7 |
| Magic 84 | 50 | 26.2 |
| Prigioni 2006 | 49.8 | 12.53 |
| Chatman 2005 | 48.59 | 12.78 |
| Magic 86 | 48.46 | 26 |
| Calathes 2019 | 47.22 | 17.56 |
| Heurtel 2016 | 46.05 | 17.2 |
| Calathes 2018 | 45.39 | 17.69 |
Εδώ βλέπουμε παίκτες της Euroleague να κάνουν και πάλι την εμφάνισή τους στις κορυφαίες θέσεις, όμως αυτή την φορά δεν πρόκειται ούτε για τον Καλάθη, ούτε για τον Heurtel, αλλά για δύο παίκτες των αρχών της προηγούμενης δεκαετίας, όπου η φτωχότερη συνολικά συγκομιδή αλλά και καταγραφή στη διοργάνωση της Euroleague ανεβάζει τα αντίστοιχα ποσοστά τους θεαματικά, επιβεβαιώνοντας παράλληλα το εξαιρετικό δημιουργικό τους έργο.
Ο λόγος για τον Ivica Maric της Ζαντάρ ο οποίος στα 10 παιχνίδια που αγωνίστηκε τη σεζόν 2000-01 στην Euroleague μοίραζε το 55,24% των ασσίστ μιας μέσης ομάδας της διοργάνωσης, με τον Ed Cota να φιγουράρει στην πέμπτη θέση της λίστας με 53,32% των ασσίστ της σεζόν 2002-03. Σαφώς, το δείγμα είναι κάτι παραπάνω από μικρό για να συγκριθεί όχι μόνο με το ΝΒΑ, αλλά και με τις τρέχουσες χρονιές της Euroleague, ωστόσο δεν παύουν και αυτές οι επιδόσεις να έχουν τη δική τους σημασία.
Πρώτος όλων βέβαια, ποιος άλλος, ο John Stockton που μοίραζε το 58,23% των ασσίστ μιας μέσης ομάδας του ΝΒΑ τη σεζόν 1989-90, ενώ η δεύτερη σεζόν του βρίσκεται στην τέταρτη θέση της λίστας, πίσω από τον Steve Nash του 2007. Ο Καλάθης βρίσκεται πιο χαμηλά, αλλά και πάλι ψηλότερα από τα μεσαία στρώματα της ολοκληρωμένης κατάταξης, εξακολουθώντας να έχει πίσω του παίκτες από το ΝΒΑ, όπως υποδεικνύεται τόσο από τον πίνακα, όσο και από το διάγραμμα, όχι όμως και τον Magic Johnson, ο οποίος ενώ υστερούσε στον αντίστοιχο δείκτη στο πλαίσιο της ομάδας και στις τρεις σεζόν του, πλέον βρίσκεται εξ' ολοκλήρου μπροστά από τον γκαρντ του Παναθηναϊκού. Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο και με παίκτες όπως ο Maurice Cheeks.
Ασσίστ παίκτη προς μέσο αριθμό πόντων διοργάνωσης
Με την ίδια λογική, προχωράμε στο συνδυασμό της λογικής των δύο παραπάνω δεικτών, για να εξετάσουμε τον αριθμό των ασσίστ του παίκτη βάσει του μέσου σκορ μιας μέσης ομάδας της διοργάνωσης που συμμετείχε, την εκάστοτε σεζόν. Σε σχέση με τον προηγούμενο δείκτη αλλάζουν οι ασσίστ της μέσης ομάδας και εξετάζουμε τους πόντους, ενώ σε σχέση με τον αμέσως προηγούμενο, διευρύνουμε το πλαίσιο από αυτό της ομάδας, σε αυτό της διοργάνωσης/σεζόν.
| Player | AVG season points % | AVG season points |
| Stockton 90 | 13.55 | 107 |
| Stockton 88 | 12.75 | 108.2 |
| Thomas 85 | 12.55 | 110.8 |
| Magic 84 | 11.9 | 110.1 |
| Magic 91 | 11.76 | 106.3 |
| Nash 07 | 11.75 | 98.7 |
| Kidd 99 | 11.56 | 93.4 |
| Nash 11 | 11.45 | 99.6 |
| Magic 86 | 11.43 | 110.2 |
| Calathes 2019 | 10.29 | 80.53 |
| Heurtel 2016 | 10.25 | 77.26 |
| Calathes 2018 | 9.93 | 80.86 |
| Kidd 04 | 9.21 | 99.9 |
| James 2019 | 8.99 | 80.53 |
| Teodosic 2015 | 8.99 | 77.88 |
| Thomas 91 | 8.75 | 106.3 |
Δεν αποτελεί έκπληξη η εικόνα που βλέπουμε στο διάγραμμα, βάσει και όσων είδαμε στο δείκτη των ασσίστ ως προς τους πόντους της ομάδας. Οι NBAers παραμένουν στις πρώτες εννέα θέσεις, με τον Stockton φυσικά να αποτελεί το απόλυτο αφεντικό και σε αυτό το δείκτη και τον Καλάθη να βρίσκεται στη δέκατη θέση, με αρκετή διαφορά πάντως τόσο από τον προηγούμενο, όσο και από τον επόμενο παίκτη ΝΒΑ. Οι δύο τελευταίες σεζόν του Καλάθη μαζί με τον Heurtel του 2016 διακόπτουν το σερί των Αμερικανών παικτών, ενώ στο διάγραμμα "προλαβαίνουν" να εμφανιστούν και οι James και Teodosic, ανάμεσα σε Kidd και Thomas. Οι τρεις σεζόν του Μάτζικ βέβαια βρίσκονται στις πρώτες εννιά θέσεις, υψηλότερα από τον Καλάθη.
Συμπερασματικά, έχοντας προσαρμόσει εν μέρει τα δεδομένα του ενός πρωταθλήματος στο άλλο, η υπεροχή των κορυφαίων NBAers είναι σαφής και ξεκάθαρη, όχι όμως και καθολική, όπως αποδεικνύεται.
AST% (ποσοστό ασσίστ)
Ο συγκεκριμένος δείκτης όπως τονίσαμε και προηγουμένως χρησιμοποιείται (μεταξύ όλων των άλλων) στο NBA και αποτελεί μια εκτίμηση του ποσοστού των (εύστοχων) σουτ εντός πεδιάς που έχει μοιράσει ασσίστ ο παίκτης, σε σχέση με τα συνολικά (εύστοχα) σουτ εντός πεδιάς που προήλθαν από ασσίστ, όσο ο παίκτης αυτός βρισκόταν στο παρκέ.
Όπως αναφέρει και ο ορισμός του, ο δείκτης αυτός αποτελεί απλώς μια εκτίμηση και δεν λαμβάνει υπόψη ένα-ένα τα δεδομένα που υπάρχουν από τη δράση του παίκτη κατά τη διάρκεια του αγώνα, ώστε να υπολογίσει με ακρίβεια το σχετικό ποσοστό των ασσίστ. Επιπρόσθετα, δεν συνυπολογίζει καθόλου τις ελεύθερες βολές, από τις οποίες φυσικά και προκύπτουν ασσίστ, άρα εξ ορισμού, παρουσιάζει αδυναμίες. Ωστόσο, ενσωματώνει έξτρα παραμέτρους όπως τα εύστοχα σουτ της ομάδας και του παίκτη, τα οποία μάλιστα διαχωρίζει, πέρα από την παράμετρο του χρόνου που όπως είδαμε έχει τη δική της χρησιμότητα.
| Player | AST % |
| Stockton 90 | 57.4 |
| Stockton 88 | 54.8 |
| Calathes 2018 | 53.10 |
| Nash 11 | 53.1 |
| Nash 07 | 50.1 |
| Heurtel 2016 | 49.77 |
| Magic 91 | 49.3 |
| Thomas 85 | 47.9 |
| Heurtel 2015 | 47.76 |
| Heurtel 2018 | 46.8 |
| Calathes 2019 | 46.06 |
| Papaloukas 2008 | 45.68 |
| Magic 86 | 45.1 |
| Rodriguez 2016 | 44.97 |
| Kidd 04 | 44.8 |
| Kidd 99 | 44 |
| Thomas 91 | 42.6 |
| Teodosic 2017 | 42.54 |
| Magic 84 | 42.5 |
Εδώ η πρωτοκαθεδρία του Stockton και για τις δύο σεζόν που εξετάσαμε παραμένει ακέραια, όμως παρατηρούμε στην τρίτη θέση τον Καλάθη της περσινής σεζόν, με ποσοστό 53,1%, αφήνοντας οριακά πίσω του τον Steve Nash του 2011 με παρόμοιο ποσοστό. Σε ένα δείκτη λοιπόν που χρησιμοποιείται στα "χωράφια" του ΝΒΑ ως επί των πλείστων (και μάλιστα από το 1964-65), ο Καλάθης της περσινής σεζόν καταφέρνει να αφήσει πίσω του 12 από τις πιο "γεμάτες" δημιουργικά σεζόν παικτών - θρύλων όπως ο Μάτζικ, ο Thomas, o Nash και ο Kidd!
Προφανώς ο δείκτης έχει τις αδυναμίες του, όπως προείπαμε, ωστόσο αποτελεί κι άλλη μια ένδειξη ότι η ατάκα του Πιτίνο δεν ήταν και τόσο άστοχη τελικά... για τον περσινό Καλάθη! Φέτος, ο πόιντ γκαρντ του Παναθηναϊκού έχει ποσοστό 46,06%, το οποίο είναι επίσης πολύ υψηλό και βρίσκεται στην 11η θέση της λίστας, εξακολουθώντας να αφήνει πίσω του πολλές σεζόν NBAers, μεταξύ αυτών και δύο από τις τρεις σεζόν του Magic Johnson που εξετάσαμε.
Ανάμεσα στις δύο σεζόν του Καλάθη ξεχωρίζουμε, πέρα από τις διαδοχικές παρουσίες του Steve Nash στην τέταρτη και πέμπτη θέση, τις τρεις παρουσίες του Thomas Heurtel σε σεζόν από το 2015 έως το 2015, σε άλλη μια ένδειξη του κορυφαίου επιπέδου του Γάλλου στο κομμάτι της δημιουργίας.
Στις υψηλότερες επιδόσεις στο δείκτη που υπάρχει ίσως και η μεγαλύτερη μείξη μεταξύ ΝΒΑers και Ευρωπαίων (o Stockton είναι μια κατηγορία μόνος του - "εξωγήινος"), παρατηρούμε επίσης τις παρουσίες του Thomas, του Μάτζικ, αλλά και των Παπαλουκά και Sergio Rodriguez, δύο παικτών γενικά "αδικημένων" σε απόλυτους αριθμούς, λόγω του σχετικά χαμηλότερου χρόνου συμμετοχής τους.
Ασσίστ παίκτη προς κατοχές ομάδας
Στο δείκτη αυτό υπολογίζεται το ποσοστό των ασσίστ που μοιράζει ο παίκτης, προς το συνολικό αριθμό κατοχών της ομάδας, σε κάθε παιχνίδι κατά μέσο όρο. Στο συγκεκριμένο δείκτη υπολογίζονται όλες οι κατοχές της ομάδας, ακόμα κι αυτές στις οποίες ο παίκτης δεν είναι παρών στην πεντάδα του παρκέ. Ωστόσο αυτό δεν μας απαγορεύει να δούμε τη γενικότερη συνεισφορά του στο δημιουργικό κομμάτι της ομάδας του, αφού ουσιαστικά αποτυπώνει το ποσοστό των επιθέσεων της ομάδας στο οποίο ο εν λόγω παίκτης μοιράζει κάποια ασσίστ.
Ο τύπος που χρησιμοποιήσαμε για να υπολογίσουμε τις κατοχές των ομάδων είναι ο βασικός, "απλός" τύπος κατοχών που χρησιμοποιείται κατά κύριο λόγο στην περίπτωση αυτή και είναι ο εξής:
Possessions = 0.96*[(Field Goal Attempts)+(Turnovers)+0.44*(Free Throw Attempts)-(Offensive Rebounds)]
Τον τύπο αυτό τον χρησιμοποιήσαμε και στις δύο περιπτώσεις, έτσι τα νούμερα των NBAers είναι εκ νέου υπολογισμένα και διαφορετικά από αυτά που εμφανίζονται στο basketball reference, προκειμένου να έχουν κοινό σημείο αναφοράς με τα αντίστοιχα νούμερα των παικτών της Euroleague. Περισσότερα σχετικά με τον πολύπλοκο τύπο και τις αποκλίσεις που μπορεί να υπάρξουν μπορείτε να δείτε στα αντίστοιχα κομμάτια Euroleague και NBA του συγκεκριμένου δείκτη.
| Player | Team Possesions | Team Possesions % |
| Stockton 90 | 95.3 | 15.22 |
| Stockton 88 | 100.27 | 13.76 |
| Magic 91 | 94.02 | 13.3 |
| Thomas 85 | 104.57 | 13.3 |
| Magic 84 | 102.24 | 12.81 |
| Magic 86 | 102.25 | 12.32 |
| Nash 07 | 94.96 | 12.22 |
| Kidd 99 | 88.73 | 12.17 |
| Calathes 2019 | 68.4 | 12.12 |
| Nash 11 | 94.19 | 12.1 |
| Calathes 2018 | 69.84 | 11.5 |
| Heurtel 2016 | 71.12 | 11.14 |
| Kidd 04 | 88.22 | 10.43 |
| James 2019 | 70.96 | 10.2 |
| Thomas 91 | 91.58 | 10.16 |
Το σκηνικό της υπεροχής των πλέι μέικερ του ΝΒΑ επιστρέφει, με τον Stockton φυσικά πρώτο και σε απόσταση από τους υπόλοιπους, τουλάχιστον στη σεζόν 1989-90, όπου μοίραζε 15,22 ασσίστ σε 100 επιθέσεις των Jazz! O Isiah Thomas καταφέρνει επίσης να βρίσκεται πολύ ψηλά με τη σεζόν 1984-85, ενώ φυσικά πρωταγωνιστεί και ο Magic Johnson του οποίου οι τρεις σεζόν που λάβαμε υπόψη βρίσκονται στις έξι πρώτες θέσεις της κατηγορίας!
Πρώτος Ευρωπαίος ο Καλάθης του σήμερα στην ένατη θέση με 12,12%, εξακολουθώντας δηλαδή να βρίσκεται μπροστά από σεβαστό αριθμό σεζόν NBA. O Έλληνας διεθνής βρίσκεται και δύο θέσεις παρακάτω με την περσινή του παρουσία στην Euroleague, ενώ Heurtel και James είναι οι άλλοι δύο που καταφέρνουν να μπουν στις πρώτες θέσεις (όπως εμφανίζονται στο διάγραμμα), σε ένα δείκτη αρκετά σημαντικό, ο οποίος όμως εξακολουθεί να ευνοεί περισσότερο τους απόλυτους αριθμούς, δίχως να λαμβάνει υπόψη το χρόνο συμμετοχής. Επομένως, ο επόμενος θεωρούμε ότι μπορεί να μας καλύψει καλύτερα.
Ασσίστ παίκτη σε 100 κατοχές
Στο δείκτη αυτό λοιπόν υπολογίζουμε τις ασσίστ του παίκτη όχι βάσει των συνολικών κατοχών της ομάδας του, αλλά βάσει των κατοχών που βρίσκεται στο παρκέ. Έτσι, μπορούμε να εξετάσουμε καλύτερα την αποδοτικότητα του κάθε παίκτη στο κομμάτι της δημιουργίας, ανεξαρτήτως του χρόνου συμμετοχής του.
Για να συμβεί αυτό υπολογίσαμε τον αριθμό κατοχών που βρισκόταν κάθε παίκτης στο παρκέ, βάσει του χρόνου συμμετοχής του, η οποία είναι μια βάσιμη παραδοχή κι ακολούθως κάναμε αναγωγή του αριθμού των ασσίστ του στις 100 κατοχές, προκειμένου να βρούμε την πραγματική του παραγωγικότητα.
Όπως αναφέραμε και προηγουμένως, χρησιμοποιήσαμε το βασικό απλό τύπο υπολογισμού των κατοχών, άρα υπολογίσαμε εκ νέου όλες τις σχετικές τιμές για τους παίκτες του NBA, οι οποίες έτσι διαφέρουν από αυτές που απεικονίζονται στο basketball reference, μιας και οι τελευταίες προκύπτουν από τον πολύπλοκο τύπο (και είναι και εύλογα ελαφρώς μικρότερες).
| Player | Per 100 possessions |
| Stockton 90 | 19.67 |
| Stockton 88 | 19.06 |
| Nash 11 | 17.74 |
| Magic 91 | 17.33 |
| Thomas 85 | 16.87 |
| Nash 07 | 16.8 |
| Magic 86 | 16.65 |
| Heurtel 2016 | 16.42 |
| Magic 84 | 16.14 |
| Calathes 2018 | 16.02 |
| Calathes 2019 | 15.8 |
| Heurtel 2018 | 15.54 |
| Rodriguez 2012 | 14.91 |
| Rodriguez 2016 | 14.49 |
| Heurtel 2015 | 14.27 |
| Kidd 99 | 14.24 |
| Thomas 91 | 14.22 |
Εδώ οι κορυφαίες επιδόσεις (όπως απεικονίζονται και στο διάγραμμα), χωρίζονται επί της ουσίας σε δύο κομμάτια, με τους παίκτες του ΝΒΑ να κυριαρχούν για μια ακόμη φορά στις πρώτες εννιά θέσεις (με τον Heurtel του 2016 να αποτελεί μια παρένθεση στην όγδοη θέση και να είναι παράλληλα ο πρώτος Ευρωπαίος στο συγκεκριμένο δείκτη με 16,42 ασσίστ σε 100 επιθέσεις) και τους παίκτες της Euroleague από εκεί και πέρα να κυριαρχούν στο δεύτερο κομμάτι του διαγράμματος και να εκτοπίζουν από αυτό σχεδόν εξ' ολοκλήρου τις υπόλοιπες έξι σεζόν από το ΝΒΑ που εξετάσαμε, κάτι που φυσικά είναι σπουδαίο.
Ο Καλάθης βρίσκεται πολύ ψηλά με περίπου 16 ασσίστ ανά 100 κατοχές και στις δύο τελευταίες σεζόν του στην Euroleague, νούμερα που δεν απέχουν θεαματικά από την τέταρτη-πέμπτη θέση της λίστας, με τον Stockton βέβαια να παίζει σε άλλο επίπεδο (πάνω από 19 ασσίστ στις 100 κατοχές) και τον Steve Nash να ξεχωρίζει επίσης σε νούμερα λίγο κάτω ή και αρκετά πιο πάνω από τις 17 ασσίστ. Ο Μάτζικ επίσης βρίσκεται σε κάθε του σεζόν (από τις τρεις που εξετάσαμε) σε νούμερα μεγαλύτερα των 16 ασσίστ/100 κατοχές, ενώ Heurtel και Rodriguez έχουν από δύο παρουσίες, με νούμερα γύρω στις 14,5-15,5 ασσίστ ανά 100 κατοχές!
Χωρίς να μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι ένας από τους παραπάνω δείκτες καλύπτει τις προδιαγραφές της σύγκρισης καλύτερα από τους άλλους, ούτε φυσικά ότι υπάρχει κάποιος δείκτης που μπορεί να εξυπηρετήσει και να λειτουργήσει αυτόνομα στην εν λόγω σύγκριση, ίσως αυτός ο τελευταίος, με τις ασσίστ του παίκτη στις 100 κατοχές να είναι ο πληρέστερος από τους προαναφερθέντες, μιας και λαμβάνει υπόψη του τόσο το χρόνο συμμετοχής, όσο, έως ένα βαθμό και τον τρόπο παιχνιδιού της ομάδας, βάσει του αριθμού των κατοχών της. Δεν συνυπολογίζει βέβαια περισσότερα χαρακτηριστικά τόσο στο πλαίσιο (περιβάλλον) ομάδας και την ευχέρειά της στη δημιουργία ασσίστ και στο σκοράρισμα, όπως φυσικά και στο πλαίσιο διοργάνωσης/εποχής και τη γενικότερη τάση που υπήρχε στη δημιουργία τελικών πασών. Αλλά αυτό, όπως είπαμε, το αφήνουμε και μελλοντική δουλειά, επιχειρώντας να συνδυάσουμε πλέον περισσότερα χαρακτηριστικά και δείκτες όπως οι παραπάνω.
Αντί επιλόγου
Στην ανάλυση αυτή επιχειρήσαμε να βάλουμε στο ...ίδιο καζάνι και να συγκρίνουμε, στο βαθμό που αυτό είναι εφικτό, μερικούς από τους κορυφαίους πόιντ γκαρντ και πασέρ που έχουν αγωνιστεί τόσο στην Euroleague, όσο και στο ΝΒΑ, με αφορμή την viral ατάκα του Πιτίνο που ούτε λίγο ούτε πολύ χαρακτήρισε τον Καλάθη τον καλύτερο πασέρ που έχει δει στη ζωή του, βάζοντας μέσα στη σύγκριση μεγαθήρια όπως ο Magic Johnson και ο Isiah Thomas!
Η αλήθεια είναι ότι αυτά που έκανε ο γκαρντ του Παναθηναϊκού στον αγώνα με την Εφές ήταν όπως λέγεται και στη γλώσσα των social media, του youtube και των highlights ...unreal, εξωπραγματικά και φυσικά δεν είναι μόνο ο αριθμός των 13 ασσίστ που μοίρασε. Τέτοιες επιδόσεις φυσικά έχουν υπάρξει στην Euroleague (ρεκόρ οι 19 ασσίστ του Stefan Jovic τη σεζόν 2015-16), εξάλλου, η μεγαλύτερη παράσταση του Νικ, βάσει αριθμών, ήταν αυτή που χάρισε στις 17 Απριλίου 2018, στον πρώτο αγώνα των playoffs με τη Ρεάλ, όπου μοίρασε 16 ασσίστ σε μόλις 25:33 συμμετοχής, σε μια αναμέτρηση που έληξε 95-67. Πέρα από τις 13 ασσίστ λοιπόν, ήταν η συνολικότερή του παρουσία και η σιγουριά που έβγαζε στο παρκέ, η ικανότητά του να βλέπει και να ξέρει ανά πάσα στιγμή τι γίνεται στο γήπεδο, να βλέπει την ευκαιρία για καλάθι πριν καν αυτή ξεκινήσει να δημιουργείται και να περνάει την μπάλα από την κλειδαρότρυπα και καμιά φορά μάλιστα με θεαματικό τρόπο!
Ίσως κι αυτό να ήταν το νόημα της δήλωσης του Πιτίνο. Πώς ερμηνεύεται ο καλύτερος πασέρ; Είναι αυτός που πασάρει περισσότερο, που δίνει τις περισσότερες ασσίστ ή αυτός που δίνει τις πιο θεαματικές ή δύσκολες πάσες/ασσίστ; Είναι θέμα ...ποιότητας ή ποσότητας; Η λέξη καλύτερος μπορεί να αναφέρεται και στις δύο διαστάσεις. Θα έπρεπε να περιλαμβάνει και τις δύο διαστάσεις.
Το πόσο θεαματικά πασάρει όμως ένας παίκτης, ή πόσο δύσκολες ασσίστ βγάζει είναι και υποκειμενικό ζήτημα. Αντιθέτως, τη διάσταση της ποσότητας μπορούμε να τη μελετήσουμε καλύτερα, μέσω των ίδιων των στατιστικών. Ενσωματώνοντας μάλιστα διάφορες παραμέτρους και χρησιμοποιώντας ή και δημιουργώντας τους αντίστοιχους δείκτες, μπορούμε να έχουμε και μια σφαιρικότερη άποψη της δημιουργικής ικανότητας κάθε παίκτη, πιθανώς διεισδύοντας εν μέρει και στη διάσταση της ποιότητας, όχι από άποψη θεάματος, αλλά δυσκολίας και γενικότερης τάσης, ως προς την παραγωγή ασσίστ. Σίγουρα, δεν αρκεί να δούμε απλώς τους μέσους όρους κάθε παίκτη για να βγάλουμε συμπέρασμα για το ποιος πασάρει καλύτερα.
Έτσι λοιπόν, επιχειρήσαμε να εξετάσουμε το κομμάτι της δημιουργίας ενσωματώνοντας κάθε φορά και διαφορετικές παραμέτρους και χαρακτηριστικά, προκειμένου να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις να υπάρξει, όσο αυτό ήταν εφικτό, μια σύγκλιση μεταξύ διαφορετικών κόσμων, εποχών, τρόπων παιχνιδιού και πρωταθλημάτων και να καλύψουμε έτσι με σφαιρικότερο τρόπο μια σύγκριση που δεν έχει σκοπό να ανακηρύξει τον καλύτερο πασέρ της ιστορίας, της Euroleague, ή του ΝΒΑ (αν και το πράγμα φωνάζει με κάθε πιθανό τρόπο "John Stockton"), ή να αποδείξει ότι ο Καλάθης ήταν καλύτερος ή χειρότερος του Μάτζικ, ούτε να απομυθοποιήσει ή ηρωοποιήσει τον έναν κόσμο έναντι του άλλου, την Euroleague έναντι του NBA, ή το αντίθετο.
Ο σκοπός είναι να αποτυπώσει, όσο αυτό είναι βέβαια δυνατό, την όποια διαφορά υπάρχει μεταξύ των δύο αυτών πρωταθλημάτων και του τρόπου παιχνιδιού τους, μέσα από το κομμάτι της δημιουργίας των ασσίστ και στο πλαίσιο αυτό να ξεχωρίσει τους καλύτερους, σε κάθε επιμέρους πρωτάθλημα. Σίγουρα, οι συγκρίσεις που γίνονται ξεχωριστά τόσο για την Euroleague όσο και για το NBA μπορούν να χαρακτηριστούν πιο ασφαλείς, χωρίς ωστόσο να μπορούν να αναδείξουν με τη σειρά τους, με σιγουριά, τον καλύτερο ή τους καλύτερους, μιας και το άθλημα και ο τρόπος παιχνιδιού αλλάζει τόσο ραγδαία που εξακολουθούν να υπάρχουν άλλοι τόσοι παράγοντες που οφείλει να συμπεριλάβει και να εξετάσει κανείς.
Αυτό είναι το πλαίσιο λοιπόν που η παραπάνω ανάλυση θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη και η οποία βέβαια είναι αρκετά πλήρης για να μας πει ότι ο Καλάθης είναι όντως ένας από τους καλύτερους πασέρ που έχουν περάσει από την Euroleague και αυτά που κάνει τα δύο τελευταία χρόνια με τον Παναθηναϊκό δεν έχουν προηγούμενο στη διοργάνωση, με τη μορφή τουλάχιστον που υφίσταται από τη σεζόν 2000-01 κι έπειτα. Το αν είναι πράγματι καλύτερος πασέρ από τον Heurtel, τον Rodriguez, τον Teodosic, τον Διαμαντίδη και τον Παπαλουκά είναι κάτι που δεν μπορεί να απαντηθεί με ασφάλεια, αλλά αυτό που μπορούμε να πούμε είναι ότι, με τις όποιες συνθήκες του τότε και του τώρα, οι επιδόσεις του γκαρντ του Παναθηναϊκού στέκουν ψηλότερα όλων, στον κόσμο της Euroleague, όση αξία μπορεί να έχει αυτό.
Κρατάμε τον αστερίσκο εδώ, καθώς η αλλαγή στον τρόπο παιχνιδιού και στην καταγραφή των ασσίστ είναι πιο απότομη στην Euroleague, τις δύο αυτές δεκαετίες. Ο υψηλότερος ανταγωνισμός και η ανάγκη για μεγαλύτερο βάθος των πάγκων, η αμείωτη ένταση της απόδοσης και οι περισσότεροι ενεργοί παίκτες, οι αυτοματισμοί, η καθιέρωση του pick n' roll και η ίδια η ευελιξία στην καταμέτρηση των ασσίστ, είναι παράγοντες που έχουν συμβάλλει σ' αυτό και ευνοούν το σήμερα από το χθες.
Μοναδική εξαίρεση που απειλεί την πρωτοκαθεδρία του Καλάθη είναι ο Thomas Heurtel, ένας παίκτης που δεν χαίρει και της μεγαλύτερης εκτίμησης από το ελληνικό μπασκετικό κοινό, για διάφορους λόγους ("δεν είναι winner", "δεν παίζει άμυνα"), ωστόσο έχει αποδείξει τεράστια ικανότητα και εξαιρετική συνέπεια στο κομμάτι της δημιουργίας, με όποια ομάδα κι αν αγωνίστηκε (Εφές, Μπαρτσελόνα, Μπασκόνια), με τις επιδόσεις του μάλιστα να ξεπερνούν αυτές των μεγάλων σταρ της διοργάνωσης, όχι μόνο για μια σεζόν, αλλά για ένα εύρος σεζόν που εκτείνεται από το 2012 μέχρι και σήμερα! Μην ξεχνάμε ότι ο Γάλλος είναι ο μοναδικός που "χτυπάει" και ενίοτε ξεπερνάει τα εξωπραγματικά νούμερα του Καλάθη, αυτά που συνηγόρησαν στο να δηλώσει ο Πιτίνο ότι είναι ο καλύτερος πασέρ που έχει δει.
Είναι λοιπόν ο Καλάθης καλύτερος από τον Μάτζικ, τον Thomas, τον Cheeks και τον Bird; Λαμβάνοντας υπόψη τους παραπάνω δείκτες, πιθανώς και να είναι, από τους δύο τελευταίους, ενώ στέκει πολύ κοντά και στα μεγαλύτερα μεγαθήρια της θέσης. Υπάρχουν δείκτες που ξεπερνά ακόμα και τον Μάτζικ, ωστόσο το συνολικό πρόσημο είναι, αναμενόμενα μάλλον, υπέρ του, κατά πολλούς καλύτερου πλέι μέικερ που έχει αγωνιστεί στο άθλημα, με τη διαφορά πάντως να μην είναι τόσο χαοτική ώστε να θεωρείται αιρετική ή ιερόσυλη η οποιαδήποτε σύγκριση.
Σύμφωνοι, μιλάμε για θρύλους τους αθλήματος, που ανήκουν στο TOP 5 - TOP 10 των μεγαλύτερων καλαθοσφαιριστών που έχουν πατήσει παρκέ, αλλά στην εποχή των αριθμών και της τόσο εκτεταμένης χρήσης τους, ειδικά στην άλλη όχθη του Ατλαντικού, είναι καλό να αφήσουμε να μας πουν κι αυτοί τις δικές τους αλήθειες, ως μια ακόμα οπτική που έχουν και μπορούμε να αποκτήσουμε και οι ίδιοι για το άθλημα.
Από την άλλη, πέρα από την απόπειρα σύγκλισης δύο διαφορετικών κόσμων, διαφορετικών εποχών και τρόπων παιχνιδιού, είναι το ίδιο το επίπεδο του αθλήματος που εγείρει πολλές αμφιβολίες για την ...εξίσωση των επιδόσεων των παικτών της Euroleague με αυτών του ΝΒΑ. Αυτός είναι εξάλλου και ο λόγος που ενσωματώσαμε τους δείκτες που αφορούν τις επιδόσεις μιας μέσης ομάδας της εκάστοτε διοργάνωσης της εκάστοτε σεζόν, ώστε να μειώσουμε έως ένα βαθμό τη συγκεκριμένη απόσταση. Ωστόσο σε ένα αυστηρότερο πλαίσιο αυτό δεν είναι αρκετό. Θεωρήστε απλά το πιο τραβηγμένο παράδειγμα: είναι άλλο να μοιράζεις 10 ασσίστ στο ΝΒΑ κι άλλο 10 ασσίστ σε τοπική κατηγορία εθνικού πρωταθλήματος.
Ωστόσο αυτό το ακραίο αυτό παράδειγμα μπορούμε να θεωρήσουμε ότι δεν βρίσκει καμιά εφαρμογή στην Euroleague, το αντικειμενικά δεύτερο καλύτερο διασυλλογικό πρωτάθλημα του κόσμου. Αν υπάρχει μια διοργάνωση που μπορεί να συγκριθεί με το ΝΒΑ σε επίπεδο συλλόγων αυτό είναι η Euroleague, ειδικά των τελευταίων ετών, όπως εξάλλου αποδεικνύεται μέσα κι από την πορεία παικτών εκατέρωθεν (πχ ο Doncic κάνει τα ίδια και χειρότερα όργια φέτος με τους Mavericks). Αλλά αυτό είναι ένα ακόμα πιο μεγάλο θέμα, που χρήζει άλλης τόσης ανάλυσης. Επομένως ας μείνουμε στην επίγνωση ότι υπάρχει διαφορά επιπέδου η οποία μπορεί να αλλοιώνει εν μέρει τη σύγκριση που επιχειρείται. Ίσως και όχι βέβαια, αν αναλογιστούμε τη μεγαλύτερη ευχέρεια στην καταγραφή των ασσίστ στο μαγικό κόσμο του ΝΒΑ. Υπάρχει κι αυτή η όψη του νομίσματος.
Επιστρέφοντας στον πρωταγωνιστή της ανάλυσης, δεν έχουμε παρά να δώσουμε έξτρα πόντους στον Καλάθη και για έναν άλλο λόγο. Ο Magic είχε τον Jabbar και το showtime Lakers, ο Stockton είχε τον Malone. Ναι, είναι οι δύο πρώτοι σκόρερ στην ιστορία του ΝΒΑ και πιθανώς οι πλέι μέικερ συνέβαλαν τα μάλα σ' αυτό. Ο Καλάθης σε ποιούς μοιράζει 8 και πλέον ασσίστ σε κάθε ματς; Η σύγκριση και μόνο είναι χαοτική και ουσιαστικά αντιστρέφει μερικά από τα επιχειρήματα υπέρ του ΝΒΑ, πλέον, υπέρ του Νικ, αν τα βάλετε κάτω.
Με την ίδια λογική βέβαια, θα πει κανείς ότι ο διεθνής πλέι μέικερ δεν έχει εσωτερικό ανταγωνισμό στον Παναθηναϊκό στο κομμάτι της δημιουργίας και έχοντας την περισσότερη ώρα την μπάλα στα χέρια του, είναι λογικό να μοιράσει και πολλές ασσίστ. Αυτό φυσικά δεν αφαιρεί κάτι από τη δημιουργική του ικανότητα, εξάλλου το ίδιο λίγο πολύ ισχύει και για τους μεγάλους NBAers. Κάτι τέτοιο βέβαια ισχύει όντως φέτος, βάσει της γενικότερης εικόνας που έχουμε για τους πράσινους έως τώρα στη σεζόν. Το επιχείρημα όμως καταρρίπτεται όταν την περσινή σεζόν στον Παναθηναϊκό αγωνίστηκε για ένα κομμάτι της σεζόν και ο Mike James, ο δεύτερος σε ασσίστ στη φετινή διοργάνωση με 7,2 κατά μέσο όρο. Αν ανατρέξουμε λοιπόν στο ιστορικό του Καλάθη στα αντίστοιχα παιχνίδια θα δούμε πως ο μεγάλος αριθμός των ασσίστ παρέμεινε, εξάλλου σ' αυτό το διάστημα πραγματοποίησε και το προσωπικό του ρεκόρ με τις 16 κόντρα στην Ρεάλ, δίπλα σε έναν παίκτη που επίσης έχει έφεση στη δημιουργία και έπαιρνε πολλές μπάλες στα χέρια του.
Με τον Καλάθη πάντως να έχει αναδειχθεί δύο φορές καλύτερος "κλέφτης" στην Εuroleague, τις σεζόν 2015-16 και 2017-18, να είναι δεύτερος στην τρέχουσα σεζόν και τρίτος τη σεζόν 2016-2017 και με βάση την κυριαρχία του στους περισσότερους από τους δείκτες που εξετάσαμε, θα τον παρομοιάζαμε περισσότερο με τον John Stockton και όχι με τον Μάτζικ, όχι μόνο λόγω της καθολικής πρωτιάς του πρώτου σε όποιον δείκτη κι αν λάβαμε υπόψη, αλλά διότι, πέρα από τον πρώτο πασέρ στην ιστορία του ΝΒΑ, μιλάμε και γι' αυτόν με τα περισσότερα κλεψίματα!
Ήταν λοιπόν σωστός ο Πιτίνο; Αν το δούμε με το ...γράμμα του νόμου, όχι. Παίκτες όπως ο Magic και ο Thomas είναι απλά αξεπέραστοι και με μια διαδρομή πολύ μεγαλύτερη από αυτή του Καλάθη, σε κάθε επίπεδο, με τις επιδόσεις τους μάλιστα να αφορούν ένα πολύ μεγαλύτερο αριθμό αγώνων, προσφέροντας ανεπανάληπτο θέαμα και πηγαίνοντας το ίδιο το μπάσκετ ένα και δύο επίπεδα πάνω. Με τους όρους αυτούς δεν υφίσταται σύγκριση. Με το γενικότερο πνεύμα όμως, δεν μπορούμε να πούμε ότι είχε κι άδικο. Όχι στο ότι ο Καλάθης είναι ο καλύτερος πασέρ που έχει δει (χωρίς φυσικά να αμφισβητούμε την πορεία τόσων χρόνων αυτού του θρύλου της προπονητικής με μια απλή ανάλυση), αλλά στο ότι είναι πράγματι ένας από τους σπάνιους και πιο ικανούς δημιουργούς που έχουν αγωνιστεί στα ευρωπαϊκά γήπεδα, με νούμερα που μπορούν να συγκριθούν με αυτά με των κορυφαίων παικτών της ιστορίας. Μην ξεχνάμε, εξάλλου, ότι εξετάστηκαν μόνο οι κορυφαίες σεζόν των κορυφαίων πλέι μέικερ του ΝΒΑ κι όχι απλά κάποιες τυχαίες... Αυτός ήταν ο πήχης!
Η δήλωση του Πιτίνο λοιπόν, μέσα στην αναμενόμενη δόση υπερβολής της, μόνο άστοχη δεν μπορεί να χαρακτηριστεί. Σε κάθε περίπτωση, τώρα μπορούμε να είμαστε λίγο ακόμα πιο σίγουροι για το πόσο μεγάλος παίκτης είναι ο Καλάθης και ειδικά στο κομμάτι της δημιουργίας! Μπορεί Παπαλουκάς, Διαμαντίδης, Σπανούλης, Σάρας, Teodosic, Rodriguez και σία να θεωρούνται, όχι άδικα, αλλά και λίγο στερεοτυπικά, οι κορυφαίοι πασέρ της Euroleague, αλλά θα πρέπει ήδη να βάλουμε στην παρέα αυτή τον Καλάθη, τουλάχιστον ως ίσο. Ο χρόνος θα δείξει κατά πόσο θα παραμείνει, ή θα ξεφύγει ακόμα ψηλότερα από αυτήν.
ΥΓ. Ο Καλάθης έχει φέτος 8,29 ασσίστ κατά μέσο όρο, αλλά ο Πιτίνο τον έχει δει να μοιράζει 8,86 ασσίστ σε κάθε ματς...
